Hưng Hà mỗi năm có hàng trăm học sinh thi đỗ vào các trường  Đại học, Cao đẳng, rất nhiều trong số đó đỗ điểm cao, thủ khoa, á khoa. Mới đây nhất là em Lưu Thế Anh đỗ thủ khoa Đại học Bách khoa Hà Nội với số điểm 28,5. Vậy nên, những học sinh đạt 26 – 27 điểm như Hương không phải là hiếm, chỉ có điều nếu biết được hoàn cảnh gia đình tương đối đặc biệt của em thì mới thấy hết được nghị lực và sự quyết tâm của cô học trò nghèo này.

Khi em học lớp 8 thì bố mẹ chia tay nhau. Mẹ bế đứa em vào miền Nam sinh sống để lại khoản nợ không nhỏ. Bố Hương - với nghề thợ xây, công việc nay đây mai đó, không kiếm đủ tiền nuôi con ăn học. Hương đành phải bỏ học giữa chừng ở nhà đi làm thêm đỡ đần bố và chia sẻ gánh nặng nợ nần của gia đình ly tán. Đó là những tháng ngày cơ cực của em. Sáng sáng, Hương đạp xe hơn chục cây số đến xã Thái Phương, làng nghề có truyền thống dệt vải nổi tiếng để dệt thuê, với tiền công 20 đến 25 nghìn đồng/ngày…

Một thời gian sau, bố em đi bước nữa, cuộc sống khó khăn, Hương ra ở cùng với người chị gái của bố. Ngoài phần ruộng của mẹ và em để lại, Hương và bác còn nhận thêm ruộng của người khác để cấy rẽ và tiếp tục đi dệt vải thuê, tiết kiệm tiền với mong ước sẽ được quay trở lại trường học tiếp.

Mất 2 năm nghỉ học, em quay trở lại học lớp 9, rồi lên cấp ba. Trong suốt những năm học phổ thông, cứ sáng đi học, chiều đi dệt vải thuê, tối tối, bên góc học tập vô cùng đơn sơ, em mới có thời gian chong đèn ôn bài. Biết được hoàn cảnh của em, cô giáo chủ nhiệm và các bạn đều rất chia sẻ, đề nghị với nhà trường miễn giảm học phí cho Hương.

Không có điều kiện đi học thêm, ôn luyện như chúng bạn cùng lớp, nhưng Hương học rất tốt, đặc biệt là môn Sinh, em đã đạt giải Nhất kỳ thi học sinh giỏi cấp tỉnh môn Sinh vật năm học 2011 - 2012. Khi làm hồ sơ thi Đại học, gia đình và các thầy cô đều động viên em thi vào các trường của ngành công an, quân đội để được bao cấp ăn học, thay vì những trường khác, có đỗ cũng lấy tiền đâu mà đi học! Với định hướng vậy, mặc dù rất thích ngành kế toán, nhưng em đã quyết định chọn Học viện Quân y là mục tiêu chính trong kỳ thi Đại học năm nay. Trong đợt sơ tuyển, mặc dù thiếu cân, thiếu cao, nhưng xét hoàn cảnh gia đình, Trường cũng đặc cách cho em vượt qua vòng kiểm tra sức khỏe. Hành trang lên Hà Nội dự thi của Hương chỉ vẻn vẹn 2 bộ quần áo, vài trăm nghìn các bác, cô cho và vài cuốn sách ôn thi cũ mượn từ các anh chị...

Chúng tôi về quê lúa Thái Bình đúng vào vụ mùa, lúa đang non xanh mơn mởn. Thôn Long Nãi của Hương ngay sát thôn Đồng Phú (Độc Lập, Hưng Hà) là quê hương của cụ Lê Quý Đôn, nhà bác học, nhà khoa học lỗi lạc mà đất nước thời vua Lê. Lòng chúng tôi bâng khuâng khó tả, tấm gương hiếu học và nghị lực vượt khó của em Trần Thị Hương thật đáng được ngợi khen. Thêm một ví dụ rõ nét để minh chứng cho việc không phải cứ gia đình có điều kiện, học thêm thầy nọ, lò kia mới học giỏi, đỗ điểm cao hơn học sinh nghèo, lam lũ, vừa học vừa phải làm thêm kiếm tiền đi học…

Bài, ảnh: Nguyễn Đức Minh

(Tạp chí Xây dựng - Bộ Công thương)