Đỗ Quý là một trong những dòng họ lớn với gần 100 gia đình sống tại quê hương và trên 90 gia đình sống trên mọi miền Tổ quốc. Từ xưa, phong trào học tập của dòng họ luôn được quan tâm và đặt lên hàng đầu. Đến đầu thế kỷ XX, trong khi xã hội chưa có nhiều trường, lớp cho con trẻ học hành thì các cụ trong dòng họ đã dành ruộng “học điền” để mời thầy về dạy chữ cho con cháu. Tuy nhiên, phải đến năm 2015 thì phong trào khuyến học, khuyến tài của dòng họ mới có bước phát triển vượt bậc. 

Ông Đỗ Quý Mạnh, trưởng ban khuyến học dòng họ cho biết: Sau khi có Đề án 281 của Chính phủ về “Đẩy mạnh phong trào học tập suốt đời trong gia đình, dòng họ, cộng đồng đến năm 2020”, ban khuyến học dòng họ chúng tôi bổ sung và triển khai thực hiện các tiêu chí; tham mưu với hội đồng gia tộc đưa công tác khuyến học dòng họ ở điều 13 trong tộc ước gia tộc họ Đỗ Quý đồng thời phát cho mỗi gia đình trong dòng họ cuốn tiêu chí về gia đình học tập để khuyến khích phong trào khuyến học của các gia đình. Bên cạnh đó, các pa nô, áp phích về các tiêu chí gia đình học tập, dòng họ học tập cũng được treo trang trọng trong từ đường để mọi người dễ quan sát, từ đó thuận lợi hơn trong việc tuyên truyền. Hàng năm tổ chức cho các gia đình trong dòng họ đăng ký gia đình học tập, đến cuối năm ban khuyến học dòng họ tổ chức đánh giá, bình xét và đề nghị Hội Khuyến học xã Đông Cường công nhận cho từng gia đình.

Xác định nguồn quỹ khuyến học là yếu tố nòng cốt để phát triển phong trào khuyến học, khuyến tài, những năm qua, ban khuyến học dòng họ Đỗ Quý đã tập trung vào 4 nhóm đối tượng để vận động đóng góp, xây dựng quỹ khuyến học gồm: những người cao tuổi có tâm huyết trong dòng họ; những người trong dòng họ công tác tại địa phương; những người thành đạt; những gia đình có con học giỏi được khen thưởng. 

Ông Đỗ Quý Mạnh cho biết thêm: Quỹ khuyến học chúng tôi chỉ dùng để chi cho công tác khuyến học. Việc tuyên truyền, vận động quyên góp, ủng hộ quỹ diễn ra thường xuyên trong năm nhưng thời điểm tập trung là ngày giỗ họ. Việc quản lý và sử dụng quỹ bảo đảm công khai, minh bạch, qua đó tạo được lòng tin của mọi người trong dòng họ, số người tham gia ủng hộ quỹ ngày càng tăng. Nếu như năm 2016 tổng số quỹ mới đạt 87 triệu đồng thì đến nay đã tăng lên 270 triệu đồng. 5 năm qua, ban khuyến học dòng họ đã khen thưởng 239 lượt con, cháu đồng thời vinh danh 1 phó giáo sư, 1 tiến sĩ, 3 thạc sĩ.

Nhắc đến dòng họ Đỗ Quý, người dân trong xã Đông Cường không chỉ biết đến với truyền thống hiếu học mà còn khâm phục ý chí vươn lên trong phát triển kinh tế, đi đầu trong các phong trào của địa phương, đặc biệt là phong trào xây dựng nông thôn mới. Điển hình như gia đình ông Đỗ Quý Hải (Hà Nội) ủng hộ 2 tỷ đồng để xây dựng nhà văn hóa xã Đông Cường và trên 100 triệu đồng để xây dựng đường giao thông cho thôn Xuân Thọ. Dòng họ Đỗ Quý nhiều lần được Hội Khuyến học tỉnh và Chủ tịch UBND huyện Đông Hưng tặng giấy khen vì những thành tích trong công tác khuyến học, khuyến tài. Đây là mô hình dòng họ học tập mà xã Đông Cường tích cực tuyên truyền để nhân rộng hơn nữa, góp phần phát triển phong trào xây dựng xã hội học tập trên quê hương.

Đặng Anh