Phú Xuân (Thành phố Thái Bình) là một trong những xã đông dân của tỉnh. Hàng năm có trên 1.500 em theo học ở các trường trong xã, trong Thành phố, thậm chí cả ở huyện Vũ Thư. Vì vậy ảnh hưởng không nhỏ đến công tác khuyến học, khuyến tài và xây dựng xã hội học tập. Tuy nhiên, Phú Xuân là xã có truyền thống hiếu học lâu đời với các danh nhân nổi tiếng như: Quan trạng Khiếu Đình Tuân, thượng thư bộ lễ Nguyễn Bảo thời Lê Mạc và sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của cấp uỷ Đảng, chính quyền các cấp, sự kết hợp chặt chẽ của các ban ngành, đoàn thể, các tổ chức xã hội, tinh thần làm việc tận tụy nhiệt tình, gắn bó với phong trào của đội ngũ cán bộ từ Ban Thường vụ Hội cho đến các chi hội cơ sở trong xã nên 4 năm qua (2009 – 2012) đã giành được thành tích đáng kể. Là một xã yếu, Phú Xuân đã vươn lên có phong trào khuyến học khá trong Thành phố.

Xác định đúng những khó khăn và thuận lợi, ngay từ khi thành lập năm 2002 BCH Hội Khuyến học xã đã chăm lo xây dựng và củng cố tổ chức để đi vào hoạt động thường xuyên, nền nếp. Trước hết là tìm và lựa chọn được những cán bộ khuyến học ở các thôn, tổ dân phố, các dòng họ có nhiệt huyết với phong trào. Sau là đẩy mạnh công tác tuyên truyền về mục đích ý nghĩa của khuyến học, khuyến tài, xây dựng xã hội học tập thông qua các chỉ thị, nghị quyết của TW và địa phương như Nghị quyết 11 của Bộ Chính trị, Chỉ thị 02 của Thủ tướng Chính Phủ, Thông tư 05 và Chỉ thị 34 của Tỉnh uỷ… nhằm không ngừng nâng cao nhận thức trong toàn Đảng toàn dân. Trên cơ sở đó mà vận động quần chúng nhân dân tham gia hưởng ứng phong trào một cách tích cực.

BCH Hội Khuyến học xã đã bám sát 3 phong trào thi đua do TW hội phát động, coi đó là trọng tâm, là nội dung xuyên suốt các hoạt động của Hội, đó là: Phong trào thi đua xây dựng gia đình hiếu học, Dòng họ hiếu học, khu dân cư hiếu học, đồng thời cũng gắn liền với việc xây dựng nếp sống văn hoá ở gia đình, khu dân cư và cơ quan, trường. Trên cơ sở các tiêu chuẩn do TW hội đề ra mà từng chi hội đã tiến hành cho các gia đình tự nguyện đăng ký xây dựng gia đình hiếu học.

4 năm qua từ 2009 đến nay đã có gần 900 gia đình đạt danh hiệu gia đình hiếu học, UBND xã đã cấp giấy công nhận và thưởng hàng chục triệu đồng cho các gia đình. Trong đó, trên 100 lượt gia đình đạt danh hiệu “Gia đình hiếu học xuất sắc”.

Phong trào thi đua xây dựng Dòng họ hiếu học đã thu được kết quả đáng phấn khởi. Toàn xã hiện có 40 dòng họ đã có 20 dòng họ thành lập Ban khuyến học và hoạt động có hiệu quả. Điển hình có dòng họ Nguyễn Văn thôn Vĩnh Gia, dòng họ Nguyễn Thế chi 2 thôn Phú Lạc được đi dự hội nghị thi đua cấp Thành phố năm 2009 – 2012. Các dòng họ tiêu biểu được xã khen thưởng như dòng họ: Hoàng thôn Đại Lai 2, họ Nguyễn Ngọc - Đại Lai I, họ Nguyễn Tiến, họ Nguyễn Quang thôn Vĩnh Gia, dòng họ Trần Đình thôn Nghĩa Chính, họ Phùng thôn Thắng Cựu. Đã góp phần nâng cao vị thế của trưởng tộc, chi trưởng tộc bởi qua đó cũng tạo thêm uy tín trong dòng họ và tạo thêm mối quan hệ vừa thiêng liêng vừa thân thuộc gắn bó truyền thống lâu đời huyết thống với nhau nên được các dòng họ hưởng ứng tích cực. Hàng năm các dòng họ đã chi thưởng cho các em học sinh có thành tích trong học tập tốt hàng chục triệu đồng. Phong trào xây dựng khu dân cư hiếu học đến nay, toàn xã có 14 chi hội, trong đó 7 chi hội nông thôn, 3 chi hội dân phố, 1 chi hội Văn phòng Đảng uỷ – Uỷ ban, 3 chi hội trường học với gần 3.000 hội viên, bằng 33% dân số đã và đang hoạt động tích cực, có hiệu quả. Các chi hội hàng năm vào dịp chuẩn bị khai giảng năm học mới lại tổ chức Hội nghị tổng kết trao phần thưởng cho các em học sinh đạt danh hiệu thi đua năm học đã qua. Kể từ năm 2009 đến nay, xã đã 4 lần tổ chức Hội nghị tổng kết và cùng với các chi hội đã trao thưởng cho 5.000 lượt học sinh giỏi cấp quốc gia, tỉnh, huyện, trường, học sinh nghèo vượt khó với số tiền trên 110 triệu đồng, 120 lượt thầy cô giáo là giáo viên dạy giỏi, chiến sỹ thi đua các cấp với số tiền trên 20 triệu đồng. 4 năm qua có một số chi hội đạt danh hiệu suất sắc là chi hội thôn Phú Lạc, Đại Lai 2, Thắng Cựu và Vĩnh Gia.

Riêng năm 2012 xã và các chi hội đã chi thưởng trên 40 triệu đồng cho các thầy cô dạy tốt, học sinh học tốt. Từ những phong trào trên có tác dụng cổ vũ các thầy cô giáo, các em học sinh trong phong trào thi đua dạy tốt, học tốt. 3 trường học của xã đều giữ vững nền nếp, danh hiệu Trường chuẩn Quốc gia mức độ 1.

Chỉ tính riêng năm học 2011 – 2012, toàn xã có 1 học sinh giỏi cấp Quốc gia, 10 học sinh giỏi cấp tỉnh, 27 em học sinh giỏi cấp Thành phố, trên 200 em học sinh giỏi cấp trường. Riêng trường THCS xếp thứ 3 Thành phố về chất lượng học tập. Năm học 2011 – 2012 có 11% học sinh giỏi trường, khá 46,7%. Tỷ lệ học sinh thi vào THPT 67/74 = 90,5%. Tỷ lệ học sinh giỏi tiểu học 46,7%, khá 35,5%, Trường mầm non tỷ lệ phổ cập đạt 99%.  Đặc biệt học sinh lưu ban, bỏ học, mắc tệ nạn xã hội giảm hẳn. Tỷ lệ thi lên lớp vào THPT, đại học và cao đẳng đạt cao so với một số trường trong Thành phố. Trung tâm học tập cộng đồng thường xuyên được củng cố và giữ vững nền nếp học tập, tạo điều kiện cho nhiều đối tượng, nhiều lứa tuổi học tập. Trong 4 năm qua đã mở được trên 200 lớp, đáp ứng mọi nhu cầu cho người học văn hoá, chính trị, khoa học kỹ thuật, trồng trọt, chăn nuôi, phòng trừ sâu bệnh, vệ sinh môi trường, kế hoạch hoá gia đình với gần 3000 lượt người tham gia.

Nhìn lại phong trào thi đua khuyến học xã Phú Xuân 4 năm qua, bên cạnh những thành tích đạt được vẫn còn bộc lộ một số điểm cần khắc phục là: Hoạt động của các chi hội chưa đồng đều, việc phát triển hội viên chậm (mới đạt trên 30% tổng số gia đình). Công tác tuyên truyền chưa thường xuyên liên tục nên nhận thức về khuyến học, khuyến tài trong một bộ phận cán bộ, nhân dân chưa được nâng cao, quỹ khuyến học còn quá ít, chưa đáp ứng được yêu cầu cho việc khen thưởng và chăm sóc các em trong quá trình học tập, rèn luyện, nhất là với các em có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn.

Thời gian tới, Phú Xuân tiếp tục đẩy mạnh hơn nữa phong trào thi đua khuyến học,  phấn đấu đến hết năm 2013 có trên 1.400 gia đình hiếu học bằng 50% tổng số hộ gia đình trong xã, có thêm ít nhất 6 – 8 dòng họ có Ban khuyến học, trong đó có 10 dòng họ hiếu học xuất sắc. 100% thôn, tổ, đơn vị đạt tiêu chuẩn “khu dân cư hiếu học xuất sắc”.

                                                                                                     Xuân Nha

(Thành phố Thái Bình)