Ông Lê Đức Cựu, Chủ tịch Hội Khuyến học huyện cho biết: Những năm qua, Thái Thụy luôn coi trọng công tác khuyến học - khuyến tài. Từ khi có Chỉ thị 11 của Bộ Chính trị về Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác khuyến học - khuyến tài, xây dựng xã hội học tập, 100% các xã, thị trấn đều thành lập ban chỉ đạo xây dựng xã hội học tập. Đến nay, mạng lưới khuyến học phát triển rộng khắp trong toàn huyện với 48/48 xã, thị trấn có hội khuyến học thu hút 58.336 hội viên tham gia, chiếm 21,1% dân số. Để phong trào khuyến học - khuyến tài phát triển cả bề rộng và chiều sâu, Hội Khuyến học huyện đã đẩy mạnh tuyên truyền để mỗi gia đình, dòng họ, đại diện các thôn làng và cộng đồng dân cư nhận thức rõ tầm quan trọng của sự học, nỗ lực học tập theo phương châm “cần gì học nấy”.

Trung bình mỗi năm, Thái Thụy có khoảng 300 nghìn lượt người được tham gia học tập tại các trung tâm học tập cộng đồng theo các chuyên đề: bồi dưỡng kiến thức văn hóa, chuyển giao KHKT, văn hóa văn nghệ, thể dục thể thao, vệ sinh môi trường, tin học, ngoại ngữ… Hội khuyến học các xã, thị trấn cũng phổ biến sâu rộng các tiêu chí thi đua xây dựng gia đình - dòng họ hiếu học đến từng thôn, xóm để hội viên, từng hộ gia đình thảo luận, đăng ký tham gia. Chú trọng vận động các cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp, các nhà hảo tâm và nhân dân ủng hộ xây dựng Quỹ khuyến học - khuyến tài.

Kết quả, mỗi năm Thái Thụy huy động nguồn Quỹ khuyến học đạt trên 6 tỷ đồng; trong đó, quỹ khuyến học cấp xã đạt khoảng 1 tỷ đồng, các thôn làng đạt 900 triệu đồng, các dòng họ từ 2 đến 3 tỷ đồng, quỹ của các cơ quan, doanh nghiệp, trường học đạt từ 350 đến 400 triệu đồng. Nhiều địa phương huy động được nguồn quỹ khá lớn như: Hội Khuyến học xã Thụy Hải trong 5 năm đã vận động các công ty, doanh nghiệp đóng trên địa bàn xã ủng hộ 81 triệu đồng; Hội Khuyến học xã Thái Hòa viết thư kêu gọi con em xa quê ủng hộ trên 200 triệu đồng; chi hội khuyến học thôn Nhạo Sơn tổ chức đêm liên hoan văn nghệ tặng quà cho học sinh giỏi kết hợp quyên góp quỹ khuyến học của thôn được 25 triệu đồng; các xã Thụy Duyên, Thụy Liên, Thụy Dân, Thái Sơn, Thái Hà, Thái Dương, Thái Thịnh… cũng xây dựng nguồn quỹ khuyến học từ 50 đến 70 triệu đồng. Từ nguồn quỹ huy động được, năm 2012 các xã, thị trấn đã tổ chức khen thưởng cho 7.462 học sinh, 745 thầy, cô giáo đạt thành tích cao trong dạy và học với số tiền 610 triệu đồng, ngoài ra 943 học sinh có hoàn cảnh khó khăn cũng được trao quà với số tiền 145 triệu đồng. Cùng với phong trào khuyến học - khuyến tài ở các xã, thị trấn, 100% các cơ quan, đơn vị và trường học ở Thái Thụy có chi hội khuyến học hoạt động hiệu quả, mỗi năm khen thưởng cho trên 900 học sinh với số tiền trên 150 triệu đồng. Đặc biệt, ngành Giáo dục còn gắn kết phong trào khuyến học với thực hiện tốt cuộc vận động: mỗi thầy cô giáo nhận đỡ đầu từ 1 đến 2 em học sinh có hoàn cảnh khó khăn, học sinh có học lực yếu vươn lên học tốt. Năm học 2011 - 2012, toàn ngành có 3.094 cán bộ, giáo viên giúp đỡ 3.358 học sinh nghèo số tiền gần 413,3 triệu đồng và xoá kém cho 2.074 học sinh.

Một điều đáng ghi nhận nữa trong công tác khuyến học ở Thái Thụy những năm qua là sự phát triển mạnh của các mô hình: cộng đồng khuyến học, dòng họ khuyến học và gia đình hiếu học làm cơ sở và là nền tảng để tạo nên một xã hội học tập. Trong số 270 thôn làng ở Thái Thụy hiện nay có 237 thôn làng thành lập được chi hội khuyến học, trong đó 50% hoạt động mạnh, hội viên đông, nguồn quỹ lớn. Trung bình mỗi năm, riêng các thôn làng, khu dân cư đã khen thưởng cho 600 học sinh đạt thành tích cao trong học tập với số tiền gần 400 triệu đồng.

Năm 2012, toàn huyện có 122/270 thôn làng được xét công nhận đạt danh hiệu “Cộng đồng khuyến học”. Cùng với đó, nhiều dòng họ hiếu học được thành lập. Nếu như năm 2007, Thái Thụy mới có 554/972 dòng họ thành lập ban khuyến học (chiếm 57%) thì đến nay số dòng họ có ban khuyến học tăng lên 850 (đạt tỷ lệ 87,4%). Cũng trong năm 2012, toàn huyện có 650 dòng họ tổ chức tuyên dương, trao quà khuyến học cho khoảng 7.800 con cháu chăm ngoan học giỏi, đỗ đạt vào dịp chạp tổ, trước ngày khai giảng năm học mới, Tết Nguyên đán với số tiền 460 triệu đồng; 487 dòng họ đạt danh hiệu dòng họ hiếu học. Trong đó, nhiều dòng họ thực sự trở thành nơi gieo mầm, thắp sáng ước mơ cho con cháu vươn lên. Điển hình như dòng họ Vũ Đại ở xã Thụy Quỳnh, trong 15 năm qua đã tặng thưởng cho 422 lượt học sinh đạt thành tích cao trong học tập với số tiền 23,15 triệu đồng. Hiện nay, trong dòng họ có 2 thạc sỹ, 81 người có trình độ đại học - cao đẳng. Hay như dòng họ Vũ Hồn ở thôn Phương Man (xã Thụy Dũng) có 315 hộ gia đình thì cả 315 hộ này là hội viên khuyến học và đã xây dựng quỹ khuyến học được 15 triệu đồng. Dòng họ này hiện có 621 người tốt nghiệp THPT, 150 người tốt nghiệp đại học, 10 thạc sỹ. Bên cạnh các dòng họ khuyến học, các gia đình hiếu học ở Thái Thụy xuất hiện ngày càng nhiều. Năm 2012, toàn huyện có 25.037 gia đình đạt danh hiệu gia đình hiếu học.

Công tác khuyến học- khuyến tài ở Thái Thụy được quan tâm đầu tư và phát triển những năm qua không chỉ góp phần quan trọng nâng cao chất lượng dạy và học trong các nhà trường mà còn nuôi dưỡng, ươm mầm tài năng cho địa phương, đất nước. Kết quả, 7 năm qua phong trào giáo dục của  huyện Thái Thụy giữ vững là đơn vị mạnh, luôn xếp ở vị trí thứ nhất, thứ nhì tỉnh. Số lượng và chất lượng học sinh giỏi, giáo viên dạy giỏi năm sau cao hơn năm trước. Đến nay, toàn huyện có 91/145 trường đạt chuẩn quốc gia, trong đó 12 trường đạt chuẩn mức độ II.

Bài, ảnh: Nguyễn Hình