Ở cái tuổi ngoài 90 song cụ còn rất minh mẫn, nhanh nhẹn. Tiếp chúng tôi tại nhà thờ họ, cụ vui vẻ kể: Họ Hoàng Sỹ (Chi II) có 136 hộ với trên 500 khẩu, chủ yếu là sản xuất nông nghiệp, đời sống của các gia đình còn gặp nhiều khó khăn. Các cháu trong dòng họ rất hiếu học, nhưng do tình hình kinh tế khó khăn nên nhiều gia đình có xu hướng cho con em học hết lớp 9 hoặc lớp 12 rồi nghỉ học đi làm để kiếm tiền giúp bố mẹ lo toan cuộc sống. Trước tình hình đó tôi đã mời các bậc cao niên trong dòng họ đến bàn bạc và mời một số con em đã thành đạt tham gia tìm hướng đi. Cuối cùng mọi người đều nhất trí phải xây dựng được phong trào học tập trong dòng họ, phải làm tốt công tác KH, KT để dòng họ có nhiều người thành đạt trên mọi lĩnh vực, như thế mới giải quyết được vấn đề khó khăn về đời sống.

Ban KH của dòng họ Hoàng Sỹ đã được thành lập từ năm 1999. Hội nghị KH đầu tiên của dòng họ có đại diện tất cả các gia đình và các cháu học sinh về dự đông đủ. Hội nghị đã thông qua quy chế hoạt động KH, KT, xây dựng quỹ KH dòng họ, quy chế khen thưởng, hỗ trợ. Cũng tại hội nghị này, gia đình ông Giang, ông Thoan đã ủng hộ quỹ 17 triệu đồng. Hàng năm, cứ vào dịp đầu năm học mới tại nhà thờ họ, Ban KH đều tổ chức lễ dâng hương báo công trước bàn thờ tiên tổ, tuyên dương khen thưởng học sinh có thành tích trong học tập và tiếp nhận ủng hộ quỹ KH của các thành viên trong dòng họ. Ban KH dòng họ còn quan tâm chỉ đạo phong trào gia đình hiếu học, gia đình văn hóa, hướng cho các con em đã thành đạt tìm kiếm, giới thiệu việc làm cho các lớp sau, chỉ đạo việc phổ cập THPT đúng độ tuổi cho dòng họ…

Với những cách làm KH dòng họ trong những năm qua, đến nay dòng họ Hoàng Sỹ đã có nhiều thành tích đáng phấn khởi tự hào. Phong trào học tập phát triển mạnh, có sự thi đua trong các gia đình, các cháu học sinh. 100% học sinh đi học đúng độ tuổi, không lưu ban, bỏ học. 100% học sinh lớp 9 trúng tuyển vào lớp 10, trong đó 70% học sinh thi đỗ vào các trường đại học, cao đẳng. Đặc biệt là dòng họ đã phổ cập THPT đúng độ tuổi. Đến nay đã có 4 tiến sĩ, 17 thạc sĩ, 77 cử nhân. 14 năm qua dòng họ đã khen thưởng, hỗ trợ 312 lượt học sinh, sinh viên với số tiền hàng chục triệu đồng.

Từ phong trào học tập, tình đoàn kết, gắn bó trong dòng họ ngày càng tốt hơn. Kinh tế trong các gia đình phát triển. Các con em trong dòng họ tốt nghiệp đại học, cao đẳng, trung cấp chuyên nghiệp đều có công ăn việc làm. Đến nay họ Hoàng Sỹ (Chi II) đã có 30% hộ giàu, 40% hộ khá, 30% hộ trung bình, không còn hộ nghèo. Không có thành viên nào mắc các tệ nạn xã hội. Các gia đình đều chấp hành tốt chính sách, pháp luật của Đảng và Nhà nước, các quy định của địa phương. Dòng họ Hoàng Sỹ (Chi II) được Hội KH huyện Hưng Hà công nhận là dòng họ hiếu học tiêu biểu, được UBND tỉnh tặng bằng khen, UBND huyện và UBND xã tặng nhiều giấy khen về những thành tích xuất sắc trong công tác KH, KT, xây dựng xã hội học tập ở cơ sở.

Đặng Văn Cao

(Hội Khuyến học tỉnh)