Từ đầu tháng 7, thị trường sách giáo khoa (SGK), bao gồm cả SGK cũ đã rất nhộn nhịp. Tháng 8 là thời điểm phụ huynh, học sinh tìm mua bổ sung những sách còn thiếu chuẩn bị cho năm học mới.

Theo các chủ cửa hàng mua bán SGK cũ trên phố Quang Trung và phố Ðoàn Nguyễn Tuấn, sức mua năm nay giảm so với những năm trước, nguyên nhân chủ yếu là do nhiều trường tổ chức bán SGK cho học sinh, các cửa hàng bán SGK cũ ở tuyến huyện ngày càng phổ biến, thị trường dần bão hòa. Thêm vào đó, có một nguyên nhân đáng chú ý là việc Bộ Giáo dục và Ðào tạo liên tục đổi mới SGK và sách bài tập khiến người mua lẫn người bán đều cầm chừng, vừa nghe ngóng vừa nhập hàng, mua hàng, nảy sinh thêm tình trạng sách loại thừa, loại thiếu.

Tuy gặp một số bất lợi nhưng SGK cũ vẫn có một chỗ đứng nhất định trên thị trường, đặc biệt là trong bối cảnh áp lực giá cả của các mặt hàng tiêu dùng biến động như hiện nay. Bạn Nguyễn Hải Yến, học sinh lớp 12 Trường THPT Nguyễn Ðức Cảnh chia sẻ: Nhiều năm nay, em và bạn bè vẫn dùng SGK cũ, chất lượng cũng không khác nhiều so với sách mới mà tiết kiệm hơn. Chị Nguyễn Thị Hà (phường Kỳ Bá), vừa mua một bộ SGK và sách bài tập cũ lớp 11 cho con trai giá 150.000 đồng, giảm khoảng 40% so với bộ sách mới, cho biết: Ðầu năm học luôn có nhiều khoản đóng góp, vì vậy mấy năm nay tôi đều mua SGK cũ, đó là một lựa chọn hợp lý, sách vẫn tốt, còn tôi tiết kiệm được một khoản không nhỏ dành để mua thêm sách tham khảo cho con.

Giá SGK cũ đều giảm từ 30 - 50%, tùy vào sách của cấp học nào, năm xuất bản, nhà xuất bản, mặt khác, từng quyển sách được các chủ cửa hàng chọn lựa kỹ càng nên trông vẫn khá mới. Việc mua bán cũng linh hoạt, chiều lòng các “thượng đế”, nếu khách hàng không mua nguyên bộ thì có thể mua lẻ từng quyển. Nguồn nhập sách cũng rất đa dạng: phụ huynh và học sinh mang sách dùng rồi ra bán; đổi bộ sách năm học trước của mình lấy một bộ sách cũ của năm tiếp theo; lấy hàng từ Nam Ðịnh, Hà Nội, Quảng Ninh đến cả các mối hàng từ miền Namon>.

Chị Nguyễn Thị Loan, bán SGK cũ trên phố Quang Trung đã nhiều năm, cho biết: Chúng tôi thu mua dần từ trong năm, tôi có một cửa hàng trên phố Ðốc Nhưỡng nhưng cứ đến hè là tôi dọn hàng trên mặt phố này để tiện thu mua và bán sách. Chị tâm sự: Làm nghề này nhiều năm, tôi thấy trước kia chỉ có những gia đình khó khăn mới đi mua SGK cũ cho con, dần dần cả những gia đình có điều kiện cũng tới mua, mọi người đều thấy được lợi ích của việc dùng SGK cũ. Chúng tôi mong muốn nhất là Bộ Giáo dục và Ðào tạo sớm thống nhất chương trình sách giáo khoa, để người bán, người mua không phải thấp thỏm, tiết kiệm một khoản kinh phí lớn để in sách và túi tiền của hàng triệu gia đình.

Mỗi năm, các bậc phụ huynh phải mua cho con em mình hàng chục quyển sách, từ SGK, sách bài tập, vở bài tập, tiêu tốn trên dưới 200.000 đồng cho đến 300.000 đồng tùy từng cấp học, đó là chưa kể sách tham khảo. Ngoài việc các trường học tổ chức quyên góp, chuyển tặng SGK cũ cho các học sinh có hoàn cảnh khó khăn, hay cho thuê SGK thì việc mua SGK cũ là biện pháp tiết kiệm hợp lý, hiệu quả. Nhiều năm qua, Bộ Giáo dục và Ðào tạo đều đặn triển khai cuộc vận động “Quyên góp, chuyển tặng và mua bán SGK cũ”, góp phần củng cố và phát huy thói quen dùng SGK cũ. Hiện có khoảng 40% học sinh sử dụng SGK cũ và 10% học sinh mượn SGK tại thư viện trường học. Mặc dù gặp nhiều khó khăn nhưng thị trường SGK cũ vẫn luôn ổn định và có vị thế vững chắc, là điểm tựa đáng tin cậy giúp các bậc phụ huynh không có điều kiện về kinh tế giảm bớt nỗi lo trước thềm năm học mới.

Mai Hiền