Chủ nhật, 08/06/2025, 05:56[GMT+7]

“Tròng trành” con chữ làng chài

Thứ 2, 19/09/2016 | 21:01:02
1,589 lượt xem
Nằm gọn trên một lạch sông Hồng, bao đời qua, làng chài Thủy Cơ (xã Vũ Vân, huyện Vũ Thư) tồn tại lặng lẽ với hình ảnh những chiếc thuyền chắp vá, người dân đói nghèo, thất học. Những năm gần đây, được sự quan tâm của cấp ủy, chính quyền các cấp, hầu hết các gia đình đã có nhà ở ổn định, cuộc sống đã bớt lênh đênh. Dẫu vậy, hành trình tìm đến con chữ của trẻ em làng chài vẫn còn lắm gian nan.

Niềm vui và ước mơ của trẻ em làng chài Thủy Cơ là hàng ngày được cắp sách đến trường.

Thế hệ "điểm chỉ"

Men theo con đường mòn nhỏ ra bãi sông, chúng tôi tìm đến làng chài Thủy Cơ. Ông Phạm Văn Muôn, người dân làng chài cho biết: Không ai rõ làng chài hình thành từ bao giờ, chỉ biết đời này truyền đời kia nối nghiệp làm nghề sông nước. Đám con trai chỉ 7 - 8 tuổi đã bơi nhanh như rái cá và có thể phụ giúp bố mẹ giăng lưới, lặn sông, con gái thì mò tôm, đánh rọ cua ven bờ… Dân làng chài cần mẫn kiếm sống nhưng nhà nào cũng túng thiếu, ăn đong. Đã vậy, cặp vợ chồng nào cũng đẻ sòn sòn 5 - 7 con, hộ nhiều nhất hơn 10 đứa, xoay đủ cái ăn đã khó nói gì đến việc học hành, vì vậy cả làng chài chẳng ai thiết gì việc cho con đi học. Thời ấy, cả làng chài có hàng trăm nhân khẩu nhưng số người biết đánh vần chỉ đếm trên đầu ngón tay. Không biết chữ nên khi có việc bức thiết như vay tiền, làm giấy khai sinh…, tất tật những gì liên quan đến chữ dân làng chài phải tìm người đọc hộ rồi điểm chỉ để xác nhận, thậm chí ngay cả tên mình cũng không viết được. Thất học, mù chữ nên khao khát nhỏ nhoi là làm công nhân của các ông bố, bà mẹ thế hệ 8X, 9X của làng chài cũng trở nên xa vời. Dân làng chài buộc phải gắn bó, mưu sinh bằng nghiệp sông nước, cái nghèo đeo bám mãi không thôi.

Nỗ lực tìm đến con chữ

Nhận thức được sự thiệt thòi khi phải chịu cảnh mù chữ, những năm gần đây, người làng chài đã ý thức hơn việc cho con em học chữ. Đặc biệt, chính sách của tỉnh ưu tiên cấp đất cho các hộ chưa có đất ở đã khuyến khích người dân làng chài lên bờ ổn định cuộc sống. Đến nay, làng chài đã có 40/46 gia đình có nhà ở, nhờ đó trẻ em ít phải rong ruổi theo bố mẹ trên sông nước đồng thời có điều kiện thuận lợi để tới trường. Ông Phạm Tiến Chinh, Phó Chủ tịch UBND xã Vũ Vân cho biết: Làng chài Thủy Cơ hiện có 46 hộ, 165 nhân khẩu, trong đó 7 hộ nghèo, 40 học sinh các bậc học. Để tạo điều kiện cho các cháu được đến trường, địa phương đã huy động các đoàn thể và doanh nghiệp ủng hộ, giúp đỡ bằng các phần tiền, quà thiết thực nhân các dịp lễ, tết. Các nhà trường luôn dành ưu tiên đặc biệt như miễn giảm các khoản đóng góp, hỗ trợ quần áo, đồ dùng học tập cho các cháu có hoàn cảnh khó khăn. Bản thân nhiều gia đình trong làng chài đã ý thức, trách nhiệm hơn trong việc quản lý, đôn đốc con em học tập. Nhờ đó, nếu cách đây khoảng chục năm trở về trước hầu hết trẻ em làng chài thất học hoặc bỏ học giữa chừng thì đến nay các cháu đã được đến trường và theo học hết bậc THCS, vài cháu còn đang theo học các trường cao đẳng, chuyên nghiệp, trường dạy nghề.

Bà Trần Thị Miền, 49 tuổi, người dân làng chài Thủy Cơ cho biết: Vợ chồng tôi và 3 đứa con lớn đều mù chữ. Dù vợ chồng tôi bệnh tật, nhà túng thiếu lắm nhưng còn đứa con trai út năm nay 6 tuổi vợ chồng tôi vẫn quyết tâm cho cháu theo học. Từ khi cháu học ở trường mầm non đến nay, các nhà trường miễn giảm gần hết các khoản thu cho cháu nên tôi phấn khởi, cố gắng lo thêm cho con để sau này con có cơ hội thoát khỏi cảnh đói nghèo.

Vẫn còn những "nốt nhạc" trầm

Mặc dù phần lớn đã có nhà ở ổn định trên bờ nhưng các gia đình ở làng chài Thủy Cơ vẫn mưu sinh bằng nghề sông nước, rong ruổi nay đây mai đó, 2 - 3 tuần mới về nhà một lần, cũng có khi đến vài tháng. Con em làng chài được gửi lại ở nhà cho ông bà, người quen hoặc thậm chí tự trông nom nhau. Không có sự quản lý, đôn đốc của cha mẹ, việc học và đòi hỏi về tính tự giác của những đứa trẻ đang tuổi ăn tuổi lớn quả thực không dễ dàng, vì thế hầu hết học sinh làng chài có sức học đuối.

Trước kia, 100% gia đình ở làng chài đều thuộc diện hộ nghèo, con em được miễn giảm học phí và được hỗ trợ chi phí học tập. Đến nay, theo chuẩn mới, 85% số hộ đã thoát nghèo, nhiều cơ chế hỗ trợ không còn. Song trên thực tế thu nhập của người dân làng chài luôn bấp bênh, vì thế việc học của con em họ cũng lúc thăng lúc trầm. Đặc biệt, làng chài hiện còn 7 hộ nghèo, trong đó 6 hộ vẫn sinh sống dưới thuyền, hoàn cảnh đặc biệt khó khăn. Gánh nặng áo cơm chi phối khiến con đường học tập của con em họ vẫn còn lắm gian nan.

Cô giáo Ðoàn Thị Thanh, Hiệu trưởng Trường THCS Vũ Vân

Năm học 2016 - 2017, Trường có gần 20 học sinh là con em làng chài. Những năm qua, ngoài miễn giảm các khoản đóng góp, Trường còn phân công mỗi cán bộ, giáo viên nhận đỡ đầu một học sinh làng chài. Các thầy cô giáo hỗ trợ cả vật chất, tinh thần, giúp các em trong học tập, đời sống; thường xuyên tuyên truyền, vận động phụ huynh tạo điều kiện cho con em tới trường. Năm học này Trường phấn đấu không có học sinh bỏ học.

Em Trần Thị Phương Linh (làng chài Thủy Cơ), học sinh Trường THCS Vũ Vân

Ông bà, bố mẹ, các cô chú em đều không biết chữ. Em cảm thấy mình rất may mắn vì được đến trường, dù khó khăn thế nào em cũng cố gắng xin bố mẹ cho học hết THPT để sau này không phải làm nghề chài lưới như bố mẹ em nữa.

 

Bà Nguyễn Thị Cậy, người dân làng chài Thủy Cơ

Đời tôi và các con đều mù chữ, thất học nên cơ cực lắm, bây giờ chỉ mong các cháu, các chắt được học hành tử tế. Tôi mong muốn các cấp chính quyền quan tâm, giúp bà con ngư dân vay vốn ưu đãi để đầu tư cải tạo thuyền bè, nâng cao hiệu quả đánh bắt để có điều kiện lo cho con em học hành.

Hà Phương

  • Từ khóa