Kỳ vọng của cha mẹ và áp lực với con cái

Hiện nay, trong cả nước có rất nhiều trường đại học với đa dạng các ngành nghề đào tạo. Nhiều ông bố, bà mẹ vẫn giữ quan điểm chỉ học đại học mới có tương lai nhưng họ quên mất một điều quan trọng nhất là sức học của con mình có thể thi đỗ đại học không, ra trường có tìm được việc làm đúng ngành học không? Việc các bậc phụ huynh đặt quá nhiều kỳ vọng vào chuyện thi cử của con em mình vô hình chung đã tạo áp lực cho con cái. Dù gia cảnh rất khó khăn nhưng mẹ của Nguyễn Thị Là (Vũ Thư) vẫn kiên quyết bắt em phải thi vào đại học, chị bảo: Tôi đã thất học vì nghèo khó, giờ con tôi phải có tấm bằng đại học mới có cơ hội thoát nghèo. Khi Là thi trượt đại học, mẹ em buồn lắm, mắng em khiến không khí trong gia đình nặng nề tạo áp lực tâm lý cho Là. Còn Nguyễn Văn Quang, quý tử của một gia đình giàu có ở huyện Kiến Xương từng hai năm thi trượt đại học chia sẻ: Em đi thi theo mong muốn của bố mẹ nên không hào hứng, lực học của em kém mà cứ bắt em thi trường tốp đầu. Các ông bố, bà mẹ cứ kỳ vọng nhiều nên thất vọng cũng không ít. Báo chí gần đây đưa tin, đã có những cái chết thương tâm do trượt đại học, do áp lực thi cử hay do bố mẹ mắng chửi vì việc học hành; cũng có em bị sốc hoặc bị trầm cảm vì trượt đại học. Ðó thực sự là bài học quá đắt, gióng lên hồi chuông cảnh tỉnh cho các bậc phụ huynh.

Ðại học không phải con đường duy nhất đến thành công

Mỗi năm có một lượng lớn học sinh tốt nghiệp THPT trúng tuyển vào các trường đại học, cao đẳng. Nhưng điều đáng lo ngại là tỷ lệ cử nhân sau khi ra trường thất nghiệp ngày càng tăng hoặc phải làm trái ngành, trái nghề. Ngược lại, học nghề tại các trường cao đẳng, trung cấp nghề với nhiều ưu điểm đã khiến một bộ phận học sinh và phụ huynh thay đổi quan điểm vốn cố hữu lâu nay, lựa chọn học nghề để lập thân, lập nghiệp. Ông Phạm Hồng Khang, Hiệu trưởng Trường Cao đẳng Nghề Thái Bình cho biết: Giai đoạn 2011 - 2016, Trường đã đào tạo nghề cho trên 1.100 lao động nông thôn. 100% học viên sau học nghề có việc làm. Song điều quan trọng hơn cả là nhận thức của xã hội về mục đích, ý nghĩa, tầm quan trọng của công tác dạy nghề, học nghề cho lao động nông thôn đã dần được nâng lên, số học sinh lựa chọn học nghề thay vì học đại học cũng đã nhiều hơn trước. Theo ông Ngô Duy Bộ, Hiệu trưởng Trường Trung cấp Nghề thủ công mỹ nghệ Kiến Xương: Từ năm 2014 đến nay, Trường đã đào tạo cho trên 600 học viên, 90% học viên sau học nghề có việc làm tại các doanh nghiệp trên địa bàn. Trong số học viên đó đa phần là học sinh vừa tốt nghiệp THPT. Cô Nguyễn Thị Duyên, Khoa Ðiện - Ðiện tử, Trường Cao đẳng Nghề Thái Bình cho biết: Phần lớn thầy cô trong Trường đều có mối quan hệ với các công ty, xí nghiệp nên thường giới thiệu để các em tới đó vừa làm thêm cho có thu nhập trang trải cuộc sống vừa có điều kiện thực hành nâng cao tay nghề. Nếu em nào tay nghề khá thì khi ra trường được họ nhận vào làm luôn.

Công ty TNHH May Ðông Thọ (xã Phú Châu, Ðông Hưng) giải quyết việc làm cho hàng trăm lao động.

Khó khăn khi cầm tấm bằng đại học đi xin việc thời gian qua đã khiến nhiều cô cậu học trò và không ít bậc phụ huynh thay đổi quan điểm, định hướng, lựa chọn cơ hội nghề nghiệp cho mình, cho con em mình. Em Nguyễn Thị Lanh ở xã Vũ Ninh (Kiến Xương) chia sẻ: Kiến thức lúc nào cũng quý nhưng bỏ ra mấy trăm triệu đồng và 4 - 5 năm đi học đại học về lại không xin được việc làm thì quá lãng phí, trong khi các công ty, xí nghiệp liên tục tuyển dụng lao động, vì vậy sau tốt nghiệp THPT em muốn đi học nghề may để sau này xin vào các công ty làm thì bố mẹ đồng ý ngay. Em Nguyễn Viết Chuyên ở xã Ðông Hải (Quỳnh Phụ) đang theo học nghề điện tử công nghiệp cho biết: Với không ít người thì đại học là con đường duy nhất để lập thân, lập nghiệp, còn em khả năng có hạn nên em chọn học nghề với mong muốn được vào làm cho một công ty điện tử. Còn em Nguyễn Quế Anh (Ðông Hưng) học nghề may công nghiệp cho rằng: Em cũng theo bạn bè đi thi đại học và đỗ nhưng ngẫm thấy gia đình khó có thể chu cấp cho em một số tiền lớn để theo học đại học suốt 4 năm nên em chọn học nghề, thời gian đào tạo ngắn lại dễ kiếm việc làm.

Lý do khiến các em theo học nghề tuy có khác nhau song đây là tín hiệu vui cho cả xã hội vì sự chuyển đổi này sẽ góp phần quan trọng giải quyết tình trạng “thừa thầy, thiếu thợ”, giảm tình trạng thất nghiệp và giúp các doanh nghiệp giảm cơn “khát” lao động có tay nghề như hiện nay.

Thu Hiền