Bác sĩ Trần Thị Thái Hà, Trưởng khoa Da liễu, Bệnh viện Đa khoa tỉnh cho biết: Zona và kiến ba khoang gây bệnh ngoài da với những biểu hiện khá tương đồng như: đều có mụn nước, nổi hạch... khiến cho nhiều người bị nhầm lẫn, song nguyên nhân gây bệnh lại hoàn toàn khác nhau. Nếu viêm da tiếp xúc do độc tố kiến ba khoang gây ra thì zona là bệnh do virus varicella zoster gây ra. Đây là loại virus có cùng họ với thủy đậu, tồn tại ở thần kinh cột sống. Ban đầu chưa biểu hiện, sau khi cơ thể suy giảm miễn dịch sẽ phát bệnh bất cứ lúc nào ở nhiều vị trí khác nhau. Về triệu chứng, viêm da tiếp xúc do kiến ba khoang thường xuất hiện ở vùng da hở như: tay, chân, mặt, mi mắt, nếp gấp và có tính chất đối xứng. Người bị kiến ba khoang đốt thường có các biểu hiện tổn thương như: dát đỏ, vết đỏ, nền hơi cộm theo chiều dài vệt tay từ 1 - 5cm, rộng từ 0,3 - 1cm, hình tròn hoặc bầu dục có mụn nước và phỏng rát, dễ lây ra vùng da lành; trong 1 - 2 ngày đầu bệnh nhân sẽ có cảm giác hơi sốt, khó chịu, mệt mỏi, nổi hạch đau ở vùng tương ứng. Còn đối với bệnh zona, biểu hiện là sốt, người mệt mỏi, dát đỏ, mụn nước, bọng nước mọc thành từng chùm, đám căng và có dịch trong sau chuyển thành đục, hóa mủ; vùng da tổn thương thường ở một bên theo đường đi của dây thần kinh.

Thời điểm mùa đông xuân, tỷ lệ bệnh nhân đến khám, điều trị tại Khoa Da liễu, Bệnh viện Đa khoa tỉnh chiếm tới 50% tổng số bệnh nhân có bệnh về da liễu. Tháng cao điểm thường là thời điểm dịp gần tết, có những trường hợp 30 tết vẫn phải nhập viện điều trị. Bởi mức độ nguy hiểm của bệnh zona khi bị ở vùng mắt có thể gây giả mạc, giảm thị lực; ở vùng ốc tai có thể liệt dây thần kinh số 7 hoặc ở vùng mặt có thể liệt dây thần kinh số 5. Di chứng để lại của bệnh zona nếu không được điều trị kịp thời có thể đau vài năm đến vài chục năm; đau khi thời tiết thay đổi, tay chân tê bì và mất cảm giác.

Việc điều trị bệnh viêm da tiếp xúc do kiến ba khoang đơn giản hơn rất nhiều so với bệnh zona. Bệnh nhân viêm da tiếp xúc do kiến ba khoang chỉ cần bôi thuốc ngoài da và thường khỏi sau 1 tuần nhưng với bệnh nhân zona thường phải nhập viện điều trị. Tuy nhiên, nếu người bệnh điều trị không đúng, tự ý mua thuốc về uống sẽ khiến mức độ bệnh nặng hơn. Do đó, bệnh nhân khi bị zona cần điều trị sớm (khi mọc mụn nước trong 1 - 2 ngày) sẽ hạn chế di chứng sau này bởi đây là thời điểm thuốc kháng virus có tác dụng tốt nhất. Ngoài việc dùng thuốc kháng virus, các bác sĩ sẽ bôi thuốc sát khuẩn điều trị vết thương, giảm đau, bổ sung các loại vitamin và thực hiện điều trị phối hợp như: chiếu laser HeNe để vùng da bị tổn thương sớm được tái tạo; châm cứu, thủy châm giảm đau...

Để phòng bệnh viêm da tiếp xúc do kiến ba khoang, zona, bác sĩ Trần Thị Thái Hà khuyến cáo: Khi gặp kiến ba khoang, người dân không được di trên da, không tiếp xúc trực tiếp mà nên thổi chúng ra xa; nếu đã tiếp xúc phải rửa vùng da tiếp xúc bằng nước sạch, xà phòng; sử dụng các ô lưới ở cửa sổ đồng thời vệ sinh môi trường, phát quang bụi rậm; thường xuyên giũ khăn mặt, quần áo trước khi dùng... Về phòng bệnh zona cần thực hiện tiêm phòng thủy đậu; khi đã mắc bệnh, tránh làm dập vỡ tổn thương mụn nước, bọng nước gây lây lan cho người khác; rửa tay thường xuyên và không tiếp xúc với phụ nữ mang thai, trẻ nhỏ. Nếu có dấu hiệu của bệnh nên đến cơ sở chuyên khoa da liễu để được khám, điều trị kịp thời, không nên tự ý mua thuốc bôi khi chưa có chỉ dẫn của bác sĩ nhằm tránh những biến chứng về sau.

Hoàng Lanh