Vào viện trong tình trạng nhồi máu não gây liệt nửa người, bà Trần Thị Chiến (Thành phố Thái Bình) được nhập viện điều trị tại Khoa Nội tiết (Bệnh viện Đa khoa tỉnh) với chẩn đoán biến chứng đái tháo đường. Bà Chiến cho biết bà mắc đái tháo đường đã 7 năm, nhiều lần vào viện với các biến chứng thần kinh, não... Mỗi lần vào viện, được điều trị thuốc, được cán bộ y tế hướng dẫn ăn uống, tập luyện, bệnh giảm, song một thời gian biến chứng trở lại.

Cũng như bà Trần Thị Chiến, bà Đỗ Thị Ngọ mắc đái tháo đường song biến chứng bệnh lại có biểu hiện khác. Trên người có nhiều mảng nhiễm trùng, lở loét, đặc biệt là các mạch máu trong mắt bị tổn thương. Đây là một biến chứng nguy hiểm, gây tổn thương mắt và có thể gây mù vĩnh viễn.

Bác sỹ Trần Minh Nhật, Phó khoa Nội tiết, Bệnh viện Đa khoa tỉnh cho biết: Đái tháo đường là một trong những bệnh rối loạn chuyển hóa thường hay gặp bao gồm rối loạn chuyển hoá các chất đường, đạm, mỡ làm giảm dung nạp với Glucose đưa đến tăng đường huyết và có đường trong nước tiểu.  Đái tháo đường là nguyên nhân chính gây nên các bệnh hiểm nghèo mà điển hình là tai biến mạch máu não, tim mạch vành, suy thận, mù.

Có nhiều nguyên nhân gây ra đái tháo đường. Có một tỷ lệ không cao bệnh nhân mắc đái tháo đường do di truyền, do các đột biến về ADN, do các bất thường về cấu trúc Insulin còn phần lớn các bệnh nhân mắc đái tháo đường thứ phát do các bệnh lý về tụy, gan, các bệnh nội tiết và dùng thuốc kéo dài...

Các triệu chứng của bệnh đái tháo đường phụ thuộc vào mức độ thiếu Insulin mà triệu chứng lâm sàng điển hình ở các bệnh nhân đái tháo đường type 1 là mệt mỏi, gầy sút 2 - 15 kg có thể kéo dài trong nhiều tháng; đái nhiều 3 - 10 lít/ ngày gây khát và uống nhiều, có thể có dấu hiệu mất nước, cảm giác đói nhiều, ăn nhiều nhưng cũng có thể chán ăn, da hay bị ngứa và dễ bị nhiễm trùng, lâu liền vết thương, giảm thị lực, chuột rút cẳng chân vào ban đêm, tê bì chân tay; đối với người già có tình trạng lú lẫn, chóng mặt...  Ở các bệnh nhân đái tháo đường type 2, triệu chứng thường không rõ ràng, bệnh nhân được phát hiện tình cờ khi đi khám bệnh hoặc khi phải nhập viện vì các biến chứng cấp hoặc mạn tính.

Đối tượng và độ tuổi dễ mắc đái tháo đường bao gồm những người béo phì, béo bụng; tăng huyết áp, sử dụng một số loại thuốc như thuốc lợi tiểu Thiazide, Corticoid, thuốc phòng tránh thai, phụ nữ mang thai, phụ nữ sinh con nặng trên 4kg, hoặc hay bị sẩy thai, đa ối. Ngoài ra di truyền cũng là yếu tố nguy cơ gây bệnh đái tháo đường.

Cũng theo bác sỹ Trần Minh Nhật, bệnh đái tháo đường có xu hướng phát triển nhanh trên thế giới nói chung và ở Việt Nam nói riêng. Nghiên cứu tại Viện Nội tiết Trung ương cho thấy năm 2001, Việt Nam có 2,7% dân số mắc đái tháo đường. Đến năm 2011, con số này đã tăng lên 6%. Nghiên cứu này cũng cho thấy có 80% người mắc đái tháo đường không thay đổi lối sống; 60% bệnh nhân kiểm soát đường huyết kém; 70% người không biết mình bị đái tháo đường mà chỉ tình cờ phát hiện bệnh khi có các biến chứng. Chính sự phát hiện muộn là nguyên nhân chính dẫn đến tử vong của bệnh nhân đái tháo đường. Năm 2010, Việt Nam có hơn 32.000 người tử vong do đái tháo đường.

Tại Thái Bình, theo đánh giá của ngành Y tế, tỷ lệ người mắc đái tháo đường tăng cao hàng năm. Bác sĩ Vũ Huy Chiến, Trưởng khoa Nội tiết Trung tâm Y tế dự phòng tỉnh cho biết nếu như năm 2001, tỷ lệ người mắc đái tháo đường trong tỉnh là hơn 2%, đến năm 2010, con số này đã tăng lên 4,5%. Và theo điều tra dịch tễ học vừa tiến hành hồi tháng 10/2012, tỷ lệ mắc đái tháo đường trong cộng đồng đã tăng lên 6,5%. Tại Khoa Nội tiết Bệnh viện Đa khoa tỉnh, thường xuyên có hơn 30 bệnh nhân biến chứng nặng của đái tháo đường nằm điều trị.

Đã và đang là vấn đề sức khỏe của cộng đồng, đái tháo đường được xem là “căn bệnh của thời đại”. Là một bệnh mạn tính, theo tư vấn của các bác sỹ nội tiết, khi đã bị bệnh, bệnh nhân cần tuân thủ điều trị suốt đời, không bỏ điều trị giữa chừng bởi điều này sẽ làm cho tình trạng bệnh trở nên trầm trọng hơn. Thực tế cũng cho thấy, người bệnh không tử vong vì đái tháo đường mà thường tử vong vì những biến chứng của bệnh. Vì vậy, điều quan trọng trong điều trị đái tháo đường là phòng tránh được những biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra. Để phòng ngừa bệnh đái tháo đường, mỗi người cần phải giữ mức cân nặng lý tưởng; hạn chế những thức ăn nhiều năng lượng; hạn chế những thói quen không tốt như lười vận động, hút thuốc lá, uống rượu và cần thường xuyên tập luyện thể dục...

Bài, ảnh: Trần Thu Hương