Tính đến hết tháng 10/2024, số người nhiễm HIV/AIDS còn sống được quản lý trên địa bàn tỉnh là hơn 2.330 người. Riêng 10 tháng năm 2024, toàn tỉnh phát hiện 33 người nhiễm HIV mới. Nếu như trước đây, nhóm đối tượng có tỷ lệ nhiễm cao là nghiện chích ma túy, phụ nữ bán dâm thì nay đã chuyển sang nhóm nam quan hệ tình dục đồng giới. Nhằm giảm tỷ lệ lây nhiễm HIV/ AIDS, công tác tuyên truyền, tư vấn xét nghiệm HIV, điều trị dự phòng trước phơi nhiễm... được đẩy mạnh. Từ năm 2022, Thái Bình đã triển khai chương trình tự xét nghiệm HIV thông qua hình thức cung cấp kit test trực tuyến, nhiều người có nguy cơ nhiễm HIV đã được tiếp cận xét nghiệm HIV miễn phí.

Bà Hoàng Thị Sen, cán bộ Khoa Phòng, chống HIV/AIDS, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh cho biết: Sau khi đăng ký qua website, nhận kit test xét nghiệm HIV, khách hàng có thể tự xét nghiệm cho chính mình và tự đọc kết quả. Khi có dấu hiệu nghi ngờ bị nhiễm, khách hàng sẽ đến cơ sở y tế để tư vấn và làm xét nghiệm. Việc tự xét nghiệm qua hệ thống online có nhiều ưu điểm như chính xác, dễ dàng sử dụng, thuận tiện và riêng tư, có kết quả ngay sau khoảng 20 phút. Từ đầu năm 2024 đến nay, có hơn 430 khách hàng thực hiện tự xét nghiệm, trong đó đã phát hiện có 6 trường hợp được tư vấn đến Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh để xét nghiệm khẳng định.

Về can thiệp giảm tác hại dự phòng lây nhiễm HIV, ngành y tế đã duy trì việc cấp phát bơm kim tiêm, bao cao su và chất bôi trơn dự phòng lây truyền HIV cho các nhóm đối tượng nguy cơ cao; phối hợp thực hiện tư vấn cho các nhóm đồng đẳng trên địa bàn tỉnh nhằm dự phòng lây nhiễm HIV. Điều trị dự phòng trước phơi nhiễm với HIV, hàng năm, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh đã điều trị cho hàng trăm khách hàng nguy cơ cao. Riêng 9 tháng năm 2024, đã điều trị dự phòng trước phơi nhiễm với HIV cho hơn 860 khách hàng.

Cán bộ y tế tại cơ sở điều trị methadone cấp phát và theo dõi bệnh nhân uống thuốc.

Điều trị tốt là dự phòng tốt, chương trình điều trị ARV và dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con được ngành y tế xác định là hoạt động quan trọng xuyên suốt trong công tác phòng, chống HIV/AIDS. Toàn tỉnh có gần 1.470 bệnh nhân đang điều trị ARV. 10 cơ sở điều trị HIV/AIDS trên địa bàn tỉnh đang thực hiện cấp thuốc ARV qua nguồn quỹ bảo hiểm y tế cho hơn 1.440 bệnh nhân. Hầu hết bệnh nhân tuân thủ điều trị tốt, không phát hiện tai biến trong điều trị...

Nhờ sự vào cuộc tích cực của các ngành, địa phương, đơn vị, đến nay, dịch HIV/AIDS cơ bản được kiểm soát. Kết quả này đã tạo niềm tin, là cơ sở để có những giải pháp chiến lược trong hoạt động phòng, chống HIV/AIDS giai đoạn tới. Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, công tác phòng, chống HIV/AIDS vẫn còn những khó khăn, thách thức khi tỷ lệ nhiễm HIV trong nhóm nam quan hệ tình dục đồng giới đang tăng cao, trong khi đó đây là nhóm quần thể ẩn, thành viên giao lưu chủ yếu thông qua mạng xã hội nên việc tiếp cận truyền thông, can thiệp dự phòng lây nhiễm HIV gặp khó khăn. Bên cạnh đó, độ bao phủ các dịch vụ, hoạt động truyền thông và can thiệp phòng, chống HIV/AIDS còn hạn chế...

Ông Nguyễn Văn Đức, Phó Giám đốc Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh cho biết: Hướng tới mục tiêu chung chấm dứt dịch bệnh AIDS vào năm 2030, ngành y tế đã tích tham mưu và đưa ra các mục tiêu cụ thể với nhiều hoạt động trọng tâm như tiếp tục đẩy mạnh các hoạt động truyền thông, điều trị dự phòng trước phơi nhiễm với HIV trong nhóm nam quan hệ tình dục đồng giới và các nhóm nguy cơ cao; tiếp tục thực hiện các hoạt động can thiệp giảm hại, cung cấp bơm kim tiêm, bao cao su, chất bôi trơn miễn phí cho các đối tượng nguy cơ cao; tăng cường xét nghiệm HIV dựa vào cộng đồng, mở rộng xét nghiệm tại các cơ sở y tế và triển khai tự xét nghiệm trên trang facebook của Trung tâm; đồng thời giám sát chặt chẽ tình hình diễn biến dịch HIV/ AIDS ở nhóm nam quan hệ tình dục đồng giới; duy trì và nâng cao chất lượng điều trị HIV/AIDS, điều trị ngay thuốc ARV cho phụ nữ mang thai nhiễm HIV; chẩn đoán sớm, quản lý và điều trị cho trẻ sinh ra từ mẹ nhiễm HIV... Năm 2024, tháng hành động quốc gia về phòng, chống HIV/AIDS có chủ đề “Công bằng, bình đẳng trong tiếp cận dịch vụ phòng, chống HIV/AIDS - Hướng tới chấm dứt dịch bệnh AIDS vào năm 2030”, cùng với việc đẩy mạnh công tác truyền thông, ngành y tế đã tham mưu Ban Chỉ đạo 138 tỉnh xây dựng kế hoạch triển khai tháng hành động quốc gia phòng, chống HIV/AIDS trên địa bàn tỉnh. Theo đó, căn cứ điều kiện cụ thể, các địa phương, đơn vị tổ chức hội nghị, hội thảo phổ biến với các nội dung: nguyên nhân, đường lây truyền HIV, các biện pháp dự phòng lây nhiễm HIV; hậu quả của HIV/ AIDS đối với sức khỏe, tính mạng con người và sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước; các phương pháp, dịch vụ xét nghiệm HIV, chăm sóc, hỗ trợ và điều trị người nhiễm HIV... Mục tiêu các hoạt động trên nhằm tăng cường sự quan tâm của các nhà lãnh đạo, các nhà hoạch định chính sách và toàn xã hội đến công tác phòng, chống HIV/AIDS; đẩy mạnh cung cấp các dịch vụ toàn diện về phòng, chống HIV/AIDS; giảm kỳ thị và phân biệt đối xử với người nhiễm HIV, người bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS và người có hành vi nguy cơ cao lây nhiễm HIV; tăng cường sự hỗ trợ của gia đình, xã hội với người nhiễm HIV, tạo điều kiện để người nhiễm HIV và thành viên gia đình họ tham gia các hoạt động xã hội, nhất là các hoạt động phòng, chống HIV/AIDS.

Như Hoàng