Viêm đường hô hấp trên không phải là một bệnh mà là một tổ hợp bệnh bao gồm: cảm lạnh, viêm mũi họng, viêm họng, viêm xoang, viêm thanh quản. Mặc dù có nhiều bệnh đơn lẻ khác nhau nhưng đều có một số biểu hiện chung rất dễ nhận thấy.

Dưới đây là một số biểu hiện thường gặp của trẻ:
- Sốt là biểu hiện quan trọng đầu tiên. Sốt trong các bệnh của viêm đường hô hấp trên thường là sốt cao và thành cơn. Thân nhiệt thường là 39 độ C trở lên.
- Sổ mũi và chảy nước mũi. Trẻ sẽ bị chảy dịch mũi với đặc điểm dịch nhiều, trong, loãng, không có mủ và không có mùi hôi. Dịch mũi về bản chất là một dịch viêm bảo vệ nhưng nó lại là thủ phạm lan truyền mầm bệnh vì dịch mũi rất nhiều mầm bệnh. Nó chính là thủ phậm lây bệnh từ bộ phận này sang bộ phận khác, từ đường hô hấp trên sang đường hô hấp dưới.
- Ho là một biểu hiện mà gần như có mặt trong mọi bệnh viêm đường hô hấp trên. Viêm mũi trẻ cũng ho, viêm họng cũng ho mà viêm thanh quản cũng ho. Vì lý do thành họng của trẻ rất nhạy cảm cộng với tình trạng tiết dịch nhiều nên ho thường là một triệu chứng phổ biến. Ho có nhiều loại: ho thành cơn, ho khan, ho có đờm…Ho là biểu hiện đầu tiên cũng là biểu hiện cuối cùng báo hiệu chấm dứt hoàn toàn đợt viêm nhiễm. Thông thường ho là có lợi nhưng nếu không kiểm soát tốt, ho lại làm cho trẻ mệt, mất ngủ, nôn trớ…
- Khó thở là một triệu chứng không đặc thù của viêm đường hô hấp trên. Nó thường là triệu chứng của bệnh viêm đường hô hấp dưới nhưng trong trường hợp trẻ bị viêm thanh quản thì rất có thể sẽ bị khó thở. Khó thở là triệu chứng rất ít gặp nhưng đã gặp thì rất đáng ngại. Biểu hiện thường thấy là trẻ phải thở rít, thở khò khè…

Do đó, nếu phát hiện những dấu hiệu trên ở trẻ, cha mẹ cần đưa đi khám ngay để có hướng điều trị kịp thời bởi bệnh viêm đường hô hấp trên ở trẻ nhỏ dễ dẫn đến viêm xuống phế quản hoặc viêm phổi.

Cách chăm sóc trẻ bị bệnh viêm đường hô hấp trên:
- Dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ
- Cho trẻ ăn uống bình thường khi bệnh, tránh kiêng cữ thái quá. Cố gắng cho ăn thêm bữa khi trẻ lành bệnh để bổ sung lượng dinh dưỡng thiếu hụt.
- Tăng cường rau xanh và cho trẻ uống nhiều nước hoa quả
- Có thể dùng những thuốc hạ sốt thông thường (Panadol, Bivinadol, efferalgan, Tylenol…) kết hợp với dùng nước ấm lau mát để hạ sốt cho trẻ.
- Dùng nước muối sinh lý nhỏ mũi và làm thông mũi bé trước khi cho ăn, bú.
- Dùng những bài thuốc dễ kiếm như hoa hồng bạch chưng đường phèn, húng chanh hấp mật ong hay một số loại thuốc ho thảo dược có bán sẵn như Pectol, astex… để làm dịu cơn ho.

Biện pháp phòng ngừa
- Hạn chế đưa trẻ đến nơi đông người trong mùa dịch bệnh.
- Hạn chế cho trẻ ra ngoài đường vào những ngày thời tiết chuyển mùa.
- Cho trẻ đi tiêm chủng đầy đủ theo chương trình tiêm chủng Quốc gia.
- Giữ vệ sinh sạch sẽ cho trẻ, vệ sinh mũi họng hàng ngày bằng dung dịch nước muối sinh lý.
- Giữ ấm cổ cho trẻ khi ngủ
- Tránh nhiễm lạnh cho trẻ bằng cách không cho trẻ ăn uống đồ quá lạnh.
- Không hút thuốc lá và giữ nhà cửa luôn thông thoáng, sạch sẽ.
- Trước khi tiếp xúc với trẻ phải rửa tay thật sạch bằng xà phòng sát khuẩn.

Trung tâm TTGDSK tỉnh