Chương trình chống phong là chương trình y tế quốc gia có mục tiêu và tiêu chuẩn để phấn đấu thực hiện. Trong các tiêu chuẩn loại trừ bệnh phong, ngành y tế Thái Bình xác định tiêu chuẩn tuyên truyền giáo dục y tế về bệnh phong là cốt lõi vì khi mọi người hiểu đúng về bệnh phong sẽ coi bệnh phong bình thường như những bệnh khác, nếu thấy nghi ngờ sẽ đi khám, được phát hiện sớm, điều trị kịp thời sẽ không để lại tàn tật.

Xuất phát từ nhận định trên, ngành y tế đã tập trung đầu tư cho các hoạt động tuyên truyền, giáo dục nâng cao kiến thức cho các tầng lớp nhân dân về bệnh phong. Ngành đã tham mưu cho UBND tỉnh ban hành chỉ thị chỉ đạo các ngành Thông tin - Truyền thông, các cơ quan thông tin đại chúng, ngành Giáo dục-đào tạo... tăng cường công tác tuyên truyền, giáo dục y tế về bệnh phong.

Là đơn vị chủ lực thực hiện công tác này, Trung tâm Da liễu đã chủ động phối hợp với các ban, ngành, địa phương đẩy mạnh các hoạt động tuyên truyền, giáo dục y tế về bệnh phong cho cán bộ, nhân dân trong tỉnh. Trung tâm kết hợp với phóng viên, biên tập viên biên soạn tài liệu, ghi hình, tuyên truyền hàng quý trên đài phát thanh, truyền hình, trung bình mỗi năm thực hiện đưa tin, phát hình 10 lần.

Đài phát thanh huyện, thành phố và đài truyền thanh xã, phường, thị trấn phát tin ít nhất hai tháng một lần, nội dung do Trung tâm Da liễu biên soạn và bác sĩ chuyên khoa da liễu các tuyến kết hợp biên tập viên đài phát thanh huyện, thành phố thực hiện. Trung tâm cũng kết hợp với Báo Thái Bình viết bài, đăng tin hoạt động, tuyên truyền về bệnh phong.

Hệ thống đài phát thanh huyện, xã, phường, thị trấn đã thực sự phát huy được hiệu quả trong việc gửi các thông điệp về bệnh phong đến cộng đồng. Trung tâm cũng ký hợp đồng với Trung tâm Truyền thông, giáo dục sức khỏe để sản xuất các ấn phẩm truyền thông tuyên truyền về bệnh phong cấp xuống cộng đồng.

Không chỉ đẩy mạnh tuyên truyền trên hệ thống các phương tiện thông tin đại chúng, hoạt động phòng chống phong còn được kết hợp đẩy mạnh giáo dục trong hệ thống các trường học. Thực hiện chỉ thị của UBND tỉnh, Sở Giáo dục đào tạo đã có kế hoạch về việc giảng dạy về bệnh phong trong nhà trường.

Ngành y tế cùng với ngành giáo dục đã thực hiện tốt công tác phối hợp để  nâng cao kiến thức cho đội ngũ giáo viên thông qua các khóa tập huấn về bệnh phong cho giáo viên các trường phổ thông để đội ngũ này tiếp tục truyền đạt các kiến thức này đến học sinh. Thế hệ trẻ từ lớp này đến lớp khác hàng năm đều được trang bị kiến thức về bệnh phong.

Các em đã là những tuyên truyền viên tích cực trong gia đình và cộng đồng góp phần xóa bỏ những định kiến sai lầm về bệnh phong, góp phần phát hiện kịp thời bệnh nhân phong mới. Bên cạnh đó, hàng năm Trung tâm Da liễu cũng tổ chức tập huấn về bệnh phong cho cán bộ Ban chỉ đạo chăm sóc sức khỏe nhân dân cơ sở về bệnh phong để từ đó Ban chỉ đạo nắm chắc và chỉ đạo các ngành thực hiện.

Song song với việc đẩy mạnh tuyên truyền về bệnh phong trong cộng đồng, hoạt động lồng ghép tuyên truyền, khám phát hiện phong cũng được tăng cường trong hệ thống các đơn vị khám chữa bệnh toàn ngành. Trung tâm Da liễu thường xuyên tổ chức tập huấn cho đội ngũ cán bộ y tế đa khoa tuyến tỉnh, huyện, thành phố, đội ngũ cán bộ y tế cơ sở các kiến thức, quan niệm mới về bệnh phong, dấu hiệu ban đầu để phát hiện phong trong khám chữa bệnh hàng ngày tại các cơ sở y tế, kết hợp điều trị loét ổ gà cho bệnh nhân phong tại các bệnh viện, hướng dẫn bệnh nhân phong tự chăm sóc phòng tránh tàn tật. Mỗi năm Trung tâm đã tập huấn cho gần 1000 cán bộ y tế đa khoa trong tỉnh...

Từ việc đẩy mạnh các hoạt động tuyên truyền, giáo dục y tế về bệnh phong, Thái Bình đã cơ bản xóa bỏ những định kiến sai lầm về bệnh phong trong cộng đồng. Tháng 4/1990, sau 7 năm thực hiện chương trình TTPTV, thanh toán phong từng vùng xã Vũ Tây (Kiến Xương) là xã đầu tiên của tỉnh được Bộ Y tế kiểm tra đánh giá đạt 3 tiêu chuẩn TTPTV với trên 80% nhân dân có quan niệm đúng về bệnh phong.

Tháng 12/1991, thị xã Thái Bình gồm 13 xã, phường được công nhận đạt 3 tiêu chuẩn TTPTV cấp huyện, thị. Đoàn kiểm tra đánh giá trên 85% cán bộ, nhân dân có quan niệm đúng về bệnh phong. Năm 1995, toàn bộ 285 xã, phường, thị trấn trong tỉnh đạt 3 tiêu chuẩn TTPTV, được Viện Da liễu (Bộ Y tế) kiểm tra công nhận là tỉnh đầu tiên trong cả nước đạt 3 tiêu chuẩn với tỷ lệ nhận thức đúng của nhân dân đạt trên 85%.

Trên cơ sở những kết quả đạt được, duy trì thực hiện tốt các hoạt động tuyên truyền, khám lồng ghép phát hiện phong, năm 2004, Thái Bình tiếp tục là tỉnh đầu tiên đạt 4 tiêu chuẩn mới vïì thanh toán và loại trừ phong. Việc đẩy mạnh tuyên truyền giáo dục y tế về bệnh phong đã nâng cao nhận thức đáng kể cho người dân về bệnh phong.

 Hàng năm, có hàng nghìn lượt người gọi điện và tự đến các cơ sở y tế và Trung tâm da liễu khám phát hiện phong. Người dân được nâng cao nhận thức về bệnh phong đã góp phần tích cực vào việc phát hiện bệnh nhân phong mới, sớm, không để di chứng tàn phế. Theo thống kê từ năm 2000-2010, Thái Bình phát hiện 12 bệnh nhân phong mới trong đó có 9 bệnh nhân được phát hiện do tự đến khám, 4 năm gần đây trong tỉnh không xuất hiện bệnh nhân phong mới.

Tiếp tục đi theo định hướng lấy hoạt động tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức của cộng đồng về bệnh phong là nhiệm vụ trọng tâm của công tác phòng chống bệnh phong, các nhiệm vụ vẫn đang được tập trung thực hiện tại các địa phương trong tỉnh là tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp lãnh đạo Đảng, chính quyền, các đoàn thể trong  việc đẩy mạnh công tác tuyên truyền phòng chống phong.

Là đơn vị chủ lực trong hoạt động này, Trung tâm Da liễu tiếp tục thực hiện tuyên truyền thường xuyên, liên tục, bền bỉ, áp dụng nhiều hình thức, nhiều biện pháp trong đó quan tâm đến hoạt động đánh giá rút kinh nghiệm và biểu dương khen thưởng kịp thời những tập thể cá nhân có thành tích xuất sắc, thực hiện xã hội hóa công tác chống phong, huy động sức mạnh tổng hợp của các cấp, các ngành đoàn thể cùng tham gia thực hiện, xây dựng mô hình điểm, rút kinh nghiệm trong chỉ đạo và thực hiện từ đó nhân ra diện rộng.

Bùi Trung Dũng

GĐ Trung tâm Da liễu tỉnh