Cháu Nguyễn Gia Huy, con trai chị Hoàng Thu Nga (phường Trần Lãm, thành phố Thái Bình) tròn 1 tuổi. Ðể chủ động phòng bệnh cho con, chị Nga đã đưa con đi tiêm chủng đúng theo hướng dẫn của y tế tổ. Chị chia sẻ: “Thời gian qua, đọc báo, nghe đài thấy xảy ra một số trường hợp tai biến sau tiêm chủng tôi cũng có nhiều băn khoăn, lo lắng. Tuy nhiên, mỗi lần ra trạm y tế phường được các cán bộ tư vấn tận tình, khám kỹ, tiêm đúng quy trình nên tôi yên tâm hơn. Một năm qua, cháu đã được tiêm đủ mũi, một số lần có sốt nhẹ nhưng về nhà tôi chăm sóc theo đúng lời bác sĩ dặn nên chỉ mất nửa ngày là cháu lại chơi và ăn ngoan”.

Cũng giống như chị Nga, tại xã Thụy Phong (Thái Thụy), cứ đến ngày 25 hàng tháng, hầu hết các gia đình có trẻ nhỏ đều đưa các cháu đến trạm y tế xã để tiêm phòng. Bác sĩ Trần Khánh Toàn cho biết: “Ðể không bỏ sót các đối tượng trong diện tiêm phòng, đến ngày 20 hàng tháng, Trạm Y tế xã chốt danh sách, thường xuyên thông báo, tuyên truyền trên loa truyền thanh về lợi ích của tiêm chủng, đến ngày 24 phát phiếu hẹn đến tận gia đình. Bảo đảm an toàn trong tiêm chủng, Trạm tổ chức tiêm trong thời gian 2 đến 3 ngày, chia các cháu tiêm từng loại vắc-xin theo giờ, mỗi buổi tiêm không quá 50 cháu và theo dõi chặt chẽ các phản ứng sau tiêm. Nhờ vậy, nhiều năm nay tỷ lệ tiêm chủng vắc xin đủ mũi, đúng lịch cho trẻ nhỏ ở Thụy Phong đạt trên 99%”.

Bác sĩ Nguyễn Văn Thơm, Giám đốc Trung tâm Y tế Dự phòng tỉnh cho biết: Tháng 9/1985 Thái Bình được chọn là tỉnh làm điểm về tiêm chủng mở rộng (TCMR). Từ đó đến nay, ngành Y tế luôn xác định tiêm chủng là nhiệm vụ trọng tâm hàng đầu. Tỉnh cũng đã chọn ngày 25 hàng tháng là ngày TCMR - “Ngày hội của trẻ thơ” và là “Ngày sức khỏe toàn dân”. 100% cán bộ tham gia tiêm chủng được tập huấn về an toàn tiêm chủng và cấp chứng chỉ. Việc bảo đảm an toàn trong tiêm chủng được ngành Y tế đặc biệt coi trọng. Nguồn vắc-xin phục vụ tiêm chủng đều đạt tiêu chuẩn theo quy định của Tổ chức Y tế Thế giới. Trung tâm lạnh bảo quản vắc-xin được cấp đầy đủ phương tiện như kho lạnh, tủ bảo quản và theo dõi nhiệt độ hàng ngày. Tuyến xã có đầy đủ phích vắc-xin chuyên dùng cho TCMR và sử dụng bơm kim tiêm tự khóa và chỉ dùng 1 lần trong 100% các mũi tiêm chủng.

Tại 286 trạm y tế xã, thị trấn đều bố trí các phòng: đón tiếp, khám sàng lọc, phòng tiêm, phòng theo dõi. Trẻ đến trạm được bác sĩ khám sàng lọc kỹ về sức khoẻ và bắt buộc lưu lại 30 phút để theo dõi các phản ứng sau tiêm sau đó người nhà được hướng dẫn theo dõi trẻ ít nhất 24 giờ sau tiêm, thông báo ngay cho cán bộ y tế xã, phường nơi cư trú hoặc cơ sở nơi tiêm chủng những phản ứng bất thường của trẻ. Tất cả các trường hợp phản ứng sau tiêm chủng đều được quản lý và báo cáo, xử lý kịp thời nên những năm qua không để xảy ra tai biến nặng sau tiêm chủng.

Cán bộ y tế phường Trần Hưng Ðạo (thành phố Thái Bình) phát tờ rơi tuyên truyền về công tác tiêm chủng mở rộng. Ảnh: Minh Ðức

Kết quả, từ năm 2001 đến 2012, tỷ lệ trẻ dưới 1 tuổi được tiêm chủng đủ mũi các loại vắc-xin trong Chương trình TCMR toàn tỉnh đạt 99,8%, phụ nữ mang thai được tiêm phòng uốn ván đạt từ 99,4 đến 99,8%. Năm 2013, mặc dù ở một số địa phương xảy ra một số tai biến trong tiêm chủng nhưng nhờ làm tốt công tác tuyên truyền nên tỷ lệ tiêm chủng cho trẻ nhỏ dưới 1 tuổi của Thái Bình vẫn đạt cao 97,5%. Cũng do thực hiện tốt chương trình TCMR, những năm qua Thái Bình đã bảo vệ hàng trăm nghìn lượt trẻ em khỏi bị mắc bệnh, hàng nghìn trẻ tránh khỏi tử vong hoặc tàn phế bởi các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm đồng thời giảm tỷ lệ mắc và tử vong do sởi, viêm não Nhật Bản, viêm não vi rút.

Ðến năm 2000, tỉnh ta đã chính thức thanh toán bệnh bại liệt, loại trừ uốn ván sơ sinh năm 2005, từ năm 1997 đến nay không có bệnh bạch hầu, từ năm 2006 đến nay không có bệnh ho gà. Các loại vắc-xin khác như: cúm, não mô cầu, quai bị, thủy đậu, rubella, phòng ung thư cổ tử cung, phòng tiêu chảy… cũng được triển khai tiêm rộng rãi đã góp phần giảm tỷ lệ bệnh tật cho người dân.

Trong những năm tới, Thái Bình phấn đấu tiếp tục bảo vệ thành quả trong thanh toán bệnh bại liệt, loại trừ uốn ván sơ sinh, tiến tới loại trừ sởi và hạ thấp tỷ lệ nhiễm viêm gan B xuống dưới 1% dân số. Duy trì thường xuyên tỷ lệ tiêm chủng đầy đủ các loại vắc-xin trong Chương trình TCMR đạt trên 99%. Tuy nhiên hiện nay, bệnh truyền nhiễm nguy hiểm vẫn tiềm ẩn nhiều nguy cơ bùng phát, kể cả những bệnh đã được thanh toán. Ðối với bệnh sởi vẫn có nguy cơ mắc ở cả trẻ lớn tuổi và người trưởng thành, tỷ lệ nhiễm vi rút viêm gan B trong cộng đồng rất cao, mầm bệnh viêm não Nhật Bản luôn tồn tại trong tự nhiên… Trong khi đó, một số ít người dân còn hoài nghi về mức độ an toàn trong tiêm chủng thì mục tiêu đặt ra có đạt được hay không không chỉ có nỗ lực của ngành Y tế mà phản cần sự hợp tác tích cực của cả cộng đồng.

Thực tế cũng đã chứng minh: tiêm chủng để bảo vệ cá nhân và cộng đồng khỏi các bệnh truyền nhiễm phòng được bằng vắc-xin, đó cũng là biện pháp tốt nhất để phòng bệnh, nhất là đối với trẻ nhỏ. Những phản ứng sau tiêm từ nhỏ đến phản ứng nặng là một phần tất yếu  khó tránh khỏi trong tiêm chủng. Tuy nhiên, nếu người dân hiểu đúng, đủ về tiêm chủng, phối hợp tích cực với cán bộ y tế thực hiện đúng quy trình bảo đảm an toàn trong tiêm chủng, theo dõi chặt chẽ, xử lý kịp thời các phản ứng sau tiêm sẽ hạn chế tối đa rủi ro có thể gặp phải.

Nguyễn Hình