Phóng viên: Thưa bác sĩ, xin bác sĩ cho biết biểu hiện của bệnh sởi, Rubella và mức độ nguy hiểm?

Bác sĩ Nguyễn Văn Thơm: Bệnh sởi và bệnh Rubella là bệnh truyền nhiễm lây qua đường hô hấp do vi rút sởi và Rubella gây ra. Biểu hiện chính của bệnh sởi và bệnh Rubella gần giống nhau, như sốt, phát ban, ho, chảy nước mũi…, người nhiễm Rubella có thể sưng hạch cổ, sau tai, dưới chẩm hoặc sưng đau khớp. Bệnh sởi là bệnh rất nguy hiểm, trẻ mắc sởi có thể bị các biến chứng như tiêu chảy, viêm phổi nặng, viêm não, mù lòa, suy dinh dưỡng, thậm chí có thể bị tử vong. Bệnh Rubella ở trẻ em thường nhẹ, ít biến chứng, tuy nhiên nếu trong 3 tháng đầu của thai kỳ mà người mẹ nhiễm Rubella thì có tới 90% sẽ gặp phải hội chứng Rubella bẩm sinh. Hội chứng Rubella bẩm sinh có thể gây ra sảy thai, thai chết lưu, trẻ sinh ra có thể mắc dị tật tim, đục thủy tinh thể, điếc bẩm sinh, chậm phát triển…

Phóng viên: Vậy có thể phòng, chống bệnh sởi - Rubella bằng cách nào, thưa bác sĩ?

Bác sĩ Nguyễn Văn Thơm: Bệnh sởi và bệnh Rubella không có thuốc điều trị đặc hiệu. Tiêm vắc-xin sởi - Rubella là cách phòng bệnh chủ động và hiệu quả nhất. Vắc-xin sởi - Rubella là vắc-xin phối hợp 2 trong 1, phòng cùng lúc cả bệnh sởi và bệnh Rubella. Vắc-xin sởi - Rubella an toàn, tuy nhiên sau tiêm có thể gặp một số phản ứng như đau tại chỗ tiêm, sốt nhẹ kéo dài trong 1 - 2 ngày (khoảng 5 - 15%), phát ban xuất hiện từ 7 - 10 ngày sau khi tiêm (khoảng 2%), nổi hạch, đau cơ và cảm giác khó chịu. Phản ứng nặng như giảm tiểu cầu, sốc phản vệ rất hiếm gặp.

Phóng viên: Chiến dịch tiêm vắc-xin sởi - Rubella là chiến dịch tiêm chủng lớn nhất từ trước đến nay, xin bác sĩ cho biết mục đích, ý nghĩa của chiến dịch?

Bác sĩ Nguyễn Văn Thơm: Chiến dịch tiêm vắc-xin sởi - Rubella nằm trong chương trình tiêm chủng mở rộng năm 2014 - 2015. Tất cả trẻ từ 1 đến 14 tuổi được tiêm 1 mũi  vắc-xin sởi - Rubella miễn phí tại các điểm tiêm chủng tại các trạm y tế, trường tiểu học, trung học cơ sở trên địa bàn. Chiến dịch đặt mục tiêu có trên 95% trẻ trong độ tuổi được tiêm vắc-xin, bảo đảm an toàn, chất lượng tiêm chủng theo quy định của Bộ Y tế, góp phần làm giảm tỷ lệ mắc, giảm gánh nặng do bệnh sởi, Rubella và hội chứng Rubella bẩm sinh, hướng tới mục tiêu loại trừ bệnh sởi, khống chế bệnh Rubella và hội chứng Rubella bẩm sinh trên địa bàn. Đồng thời, góp phần nâng cao thể chất của trẻ em Thái Bình, đóng góp cho việc thực hiện thành công các mục tiêu của dự án tiêm chủng mở rộng thuộc chương trình mục tiêu quốc gia y tế giai đoạn 2012 - 2015.

Phóng viên: Để góp phần vào thành công của chiến dịch, các bậc cha mẹ cần phải làm gì khi đưa trẻ đi tiêm?

Bác sĩ Nguyễn Văn Thơm: Các bậc cha mẹ cần cho trẻ ăn trước khi đưa trẻ đi tiêm chủng. Đồng thời chủ động thông báo với cán bộ y tế về tình trạng sức khỏe của trẻ, đặc biệt là những bất thường như trẻ đang sốt, đang bị bệnh, đang điều trị, có tiền sử dị ứng, đặc biệt có các phản ứng mạnh với lần tiêm chủng trước như sốt cao, co giật, tím tái, phát ban, sưng nề vùng tiêm… để cán bộ y tế khám sàng lọc trước khi tiêm để loại trừ những trường hợp chống chỉ định. Ngoài ra cần hỏi cán bộ y tế về loại vắc-xin được tiêm, những phản ứng có thể gặp và được hướng dẫn theo dõi, chăm sóc trẻ sau tiêm chủng.

Phóng viên: Vậy trẻ sau tiêm cần được theo dõi, chăm sóc như thế nào?

Bác sĩ Nguyễn Văn Thơm: Các điểm tiêm đều bố trí phòng lưu sau tiêm. Trẻ ở lại 30 phút tại chỗ để được cán bộ y tế theo dõi và kịp thời xử trí nếu có những phản ứng bất thường xảy ra. Khi không có gì bất thường, trẻ về nhà và tiếp tục theo dõi, chăm sóc trong vòng 1 - 2 ngày sau tiêm chủng để phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường về sức khỏe như: sốt, dị ứng nổi mề đay, phát ban… Nếu trẻ sốt cần phải cặp nhiệt độ và theo dõi, dùng thuốc hạ sốt cho trẻ theo sự chỉ dẫn của cán bộ y tế.

Các bậc cha mẹ cần nhớ không nên đắp bất cứ thứ gì lên vị trí tiêm. Nếu trẻ có các dấu hiệu bất thường sau tiêm chủng như sốt cao trên 39oC, co giật, khó thở, tím tái, phát ban… hoặc khi phản ứng thông thường kéo dài trên 1 ngày cần đưa ngay trẻ đến bệnh viện hoặc các cơ sở y tế gần nhất để được xử trí kịp thời.

Phóng viên: Xin cảm ơn bác sĩ!

Hà Dung (thực hiện)