Phóng viên: Xin bác sĩ cho biết Methadone là gì?

Bác sĩ Nguyễn Văn Đức:

Methadone là một chất dạng thuốc phiện (CDTP) tổng hợp có tác dụng dược lý tương tự như các CDTP khác (đồng vận). Khi người nghiện được điều trị Methadone thay thế không gây khoái cảm ở liều điều trị. Methadone có thời gian bán hủy dài (trung bình là 24 giờ) nên chỉ cần sử dụng 1 lần trong ngày là đủ để không xuất hiện hội chứng cai. Methadone có độ dung nạp ổn định nên ít phải tăng liều khi điều trị lâu dài.

Phóng viên: Điều trị Methadone là gì, thưa bác sĩ?

Bác sĩ Nguyễn Văn Đức:

Điều trị thay thế nghiện các CDTP bằng thuốc Methadone là một liệu pháp điều trị lâu dài, có kiểm soát, giá thành rẻ, được sử dụng theo đường uống dưới dạng siro nên giúp dự phòng các bệnh lây truyền qua đường máu như HIV, viêm gan B, C… Đồng thời giúp người bệnh phục hồi chức năng tâm lý xã hội, thuận lợi cho lao động và tái hòa nhập cộng đồng.

Phóng viên: Vậy điều trị Methadone nhằm mục đích gì?

Bác sĩ Nguyễn Văn Đức:

Điều trị Methadone nhằm giảm tác hại do nghiện các CDTP gây ra như: lây nhiễm HIV; viêm gan B, C do sử dụng chung dụng cụ tiêm chích; tử vong do sử dụng quá liều các CDTP và giảm các hoạt động tội phạm do người nghiện gây ra…

Điều trị Methadone còn nhằm giảm sử dụng các CDTP bất hợp pháp; giúp cải thiện sức khỏe và giúp người nghiện duy trì việc làm, ổn định cuộc sống lâu dài, tăng sức sản xuất của xã hội.

Phóng viên: Bác sĩ cho biết những ưu điểm khi điều trị bằng Methadone?

Bác sĩ Nguyễn Văn Đức:

Điều trị bằng Methadone theo quy định có các ưu điểm sau: Tác dụng thường xuyên và kéo dài; chi phí thấp; hợp pháp; sử dụng bằng đường uống; được cung cấp các dịch vụ hỗ trợ khác như tư vấn, chăm sóc y tế và tâm lý, các hình thức hỗ trợ khác...; giảm các nguy cơ gặp phải khi sử dụng heroin quá liều.

Methadone không gây “lệ thuộc” như heroin, tuy cả hai đều là những CDTP và mặc dù triệu chứng cai khi ngừng sử dụng Methadone kéo dài hơn so với heroin, nhưng những triệu chứng này ở mức nhẹ hơn…

Phóng viên: Vậy điều trị Methadone thay thế các chất dạng thuốc phiện có nhược điểm gì không?

Bác sĩ Nguyễn Văn Đức:

Có một số nhược điểm như: người điều trị phải cam kết đến cơ sở điều trị hàng ngày để uống thuốc. Vì vậy, người tham gia điều trị khó thực hiện các chuyến đi, các kỳ nghỉ xa khỏi nơi sống (nơi đăng ký tham gia điều trị) và nếu đi cần phải được chuẩn bị kỹ càng trước đó. Trong quá trình điều trị, có thể gặp một số tác dụng phụ không mong muốn. Mặc dù não của người tham gia điều trị sẽ dần phục hồi, song cơ thể của họ vẫn lệ thuộc vào thuốc và người điều trị có thể phải trải qua hội chứng cai, có thể tái sử dụng heroin nếu ngừng điều trị Methadone một cách đột ngột.

Tuy vậy, Methadone mang lại cuộc sống tốt hơn khi không còn bị ảnh hưởng của heroin.

Phóng viên: Trong quá trình triển khai điều trị, bác sĩ ghi nhận những hiểu lầm về điều trị Methadone như thế nào, thực tế ra sao?

Bác sĩ Nguyễn Văn Đức:       

Một số hiểu lầm khi điều trị Methadone thường gặp, ảnh hưởng đến công tác điều trị như: hiểu lầm khi sử dụng Methadone sẽ gây hại cho cơ thể và có hại cho sức khỏe của bạn hơn là sử dụng heroin; dùng Methadone với liều càng thấp càng tốt và hiểu lầm điều trị Methadone gây buồn ngủ và mệt mỏi.

Song thực tế không phải như vậy. Methadone đã được sử dụng cho người từ hơn 30 năm nay và không có bất cứ bằng chứng nào chứng tỏ rằng sử dụng Methadone lâu dài gây tác động xấu cho cơ thể.

Methadone không gây hại cho sức khỏe của bạn như sử dụng heroin, không sử dụng bằng đường tiêm, hiệu lực cao và chất lượng thuốc được kiểm soát. Dùng Methadone với liều thấp sẽ làm giảm xuất hiện các triệu chứng cai nhưng cần dùng liều cao hơn để làm mất cảm giác thèm và làm mất tác dụng của heroin. Hầu hết bệnh nhân đều cần dùng liều trong khoảng 60 - 120mg/ngày để dừng sử dụng heroin. Tuy vậy, một số bệnh nhân có thể dùng liều dưới 30mg/ngày vẫn có tác dụng, trong khi một số khác cần liều hàng trăm mg/ngày. Tốt nhất, bệnh nhân cần hợp tác tốt với bác sĩ để xác định liều ổn định mà không bị ràng buộc bởi hạn chế bên ngoài nào.

Tất cả mọi người đều có lúc buồn ngủ và mệt mỏi. Buồn ngủ có thể xảy ra trong giai đoạn đầu điều trị nhưng những bệnh nhân đang sử dụng liều Methadone ổn định không hề buồn ngủ hay uể oải hơn bình thường.

Phóng viên: Xin cảm ơn bác sĩ!

Hà Dung

(Thực hiện)