Trước đây, nhiều người còn e ngại khi tham gia BHYT, bởi thủ tục rườm rà. Cụ thể, nếu đăng ký khám chữa bệnh ban đầu tại trạm y tế xã, mỗi khi bệnh nặng, cần đến bệnh viện tuyến huyện để khám bệnh thì phải xin giấy giới thiệu từ trạm y tế xã. Nếu đăng ký khám chữa bệnh ban đầu tại bệnh viện tuyến huyện, thì mỗi khi bệnh nhẹ, muốn tới phòng khám đa khoa hoặc trạm y tế xã cho gần thì lại không được hưởng hết quyền lợi của người tham gia BHYT. Đó là chưa kể, một bộ phận không nhỏ người dân làm việc một nơi, nhưng lại ở một nơi (khác huyện, nhưng trong cùng tỉnh), nếu không may ốm, phải về đúng bệnh viện đăng ký khám chữa bệnh ban đầu mới được hưởng quyền lợi cao nhất. Nếu khám trái tuyến (trái nơi đăng ký khám chữa bệnh ban đầu, nhưng tại một bệnh viện tương đương với bệnh viện nơi đăng ký khám chữa bệnh ban đầu) thì chỉ được hưởng 70% chi phí khám chữa bệnh, điều này dẫn tới tâm lý ngại tham gia BHYT của nhiều người.

Trao đổi với chúng tôi, ông Nguyễn Văn Đức (xã An Vũ, huyện Quỳnh Phụ) chia sẻ: “Tôi rất vui khi biết sắp tới mình có thể thoải mái lựa chọn nơi khám bệnh ban đầu. Nhiều năm nay, tôi được ngân sách nhà nước cấp thẻ BHYT, nơi đăng ký khám chữa bệnh ban đầu trên thẻ là Bệnh viện Đa khoa Quỳnh Phụ. Khi không may ốm đau, tôi vẫn đi khám tại đó, nhưng nhiều khi tôi muốn lên Bệnh viện Đa khoa Phụ Dực để khám cho gần nhưng những lần đó tôi đều không được hưởng hết quyền lợi của mình (từ nhà ông Đức tới Bệnh viện Đa khoa Phụ Dực chỉ bằng một phần tư quãng đường tới Bệnh viện Đa khoa Quỳnh Phụ). Còn anh Phạm Minh Hùng (xã An Thanh, huyện Quỳnh Phụ) thì cho biết: “Mặc dù quê tôi ở An Thanh, nhưng do công việc nên có lúc tôi ở quê, có khi lại ở trên thành phố Thái Bình cả tháng. Khi ở nhà tất nhiên tôi phải lên bệnh viện gần nhà để khám bệnh, còn khi ở thành phố, tôi không thể chỉ về nhà để khám bệnh khi công việc không cho phép, hơn nữa đi lại bất tiện. Bởi vậy, từ rất lâu rồi, tôi không tham gia BHYT vì chẳng biết phải đăng ký khám chữa bệnh ban đầu tại đâu”.

Tuy nhiên, những băn khoăn đó của nhiều người sẽ không còn nữa vì Luật Bảo hiểm y tế sửa đổi quy định, từ ngày 1/1/2016, người tham gia BHYT có thể lựa chọn nơi khám chữa bệnh ban đầu tại tất cả các trạm y tế tuyến xã hoặc phòng khám đa khoa hoặc bệnh viện tuyến huyện trên địa bàn toàn tỉnh mà vẫn được hưởng trọn quyền lợi của BHYT. Theo đó, họ sẽ được lựa chọn nơi đăng ký khám chữa bệnh ban đầu phù hợp với tình trạng bệnh lý và sự hài lòng của mình. Vì vậy, các bệnh viện tuyến cơ sở sẽ phải không ngừng nâng cao trình độ chuyên môn và phong cách phục vụ để thu hút bệnh nhân. Khi tình trạng chuyển tuyến, vượt tuyến được đẩy lùi sẽ góp phần giảm quá tải cho bệnh viện tuyến trên, đồng thời phát huy tính hiệu quả của y tế tuyến cơ sở, nâng cao chất lượng quản lý sức khỏe trong cộng đồng. Tại tỉnh nhà, 3 bệnh viện tuyến huyện là Bệnh viện Đa khoa Vũ Thư, Bệnh viện Đa khoa Kiến Xương, Bệnh viện Đa khoa Hưng Hà là những bệnh viện có nhiều lợi thế nhất trong việc thu hút bệnh nhân đến khám chữa bệnh ban đầu. Vì 3 bệnh viện này đã được Dự án “Hỗ trợ y tế các tỉnh Đông Bắc Bộ và đồng bằng sông Hồng” hỗ trợ nâng cao năng lực cũng như chất lượng các dịch vụ y tế, nâng cấp trang thiết bị, cơ sở hạ tầng, hỗ trợ phát triển các kỹ thuật, đặc biệt là các kỹ thuật cao và sự hỗ trợ trong công tác quản lý thông tin bệnh viện.

Thông tuyến BHYT được kỳ vọng sẽ mang lại sự hài lòng nhiều hơn cho người bệnh khi đi khám và điều trị bệnh ở tuyến dưới, từ đó khuyến khích người dân tham gia BHYT. Tuy nhiên, việc thông tuyến nếu không có kế hoạch kiểm soát chặt chẽ, nguy cơ sẽ xảy ra tình trạng lạm dụng chi phí khám chữa bệnh BHYT khi một người với cùng một chứng bệnh có thể đi khám nhiều nơi trong khoảng thời gian ngắn. Do đó, các ban, ngành liên quan cần có các biện pháp quản lý thích hợp để thông tuyến BHYT phát huy hết tính ưu việt của mình.

Minh Lý

(Trung tâm Truyền thông giáo dục sức khỏe tỉnh)