Nằm lọt giữa vùng khá heo hút, ngút mắt một màu xanh của cây cối đã bắt đầu trưởng thành trên khu đất khá rộng lớn của huyện Long Thành, tỉnh Đồng Nai, nhưng muốn vào Trung tâm Giáo dục lao động xã hội Phước Bình không có cách nào khác là phải vượt qua một quãng đường khá dài với đầy rẫy những "ổ voi" vắt vẻo trên mặt đường đất đỏ.

Đến được đúng địa chỉ đã vất vả nhưng để vào được đến khu học viên, không kể cán bộ công nhân viên hay học viên đều phải qua một quy trình kiểm tra chặt chẽ. Sau chốt gác vòng ngoài, bất kỳ khách hay thành viên nào bước qua cổng đều bị kiểm soát từ phương tiện đi lại đến các túi đồ dùng.

Đưa chúng tôi đi một vòng các "trạm kiểm soát", Phó Giám đốc Trung tâm Trần Hữu Nghị cho biết: Với người nhà học viên lên thăm gặp buộc phải qua một quy trình bất di bất dịch là vào phòng chờ, gửi lại toàn bộ vật dụng, trừ một số đồ dùng cho phép như thức ăn, nước uống, quần áo cho học viên. Trước khi vào phòng thăm gặp, toàn bộ trang phục cho đến đôi dép cũng phải thay đúng của trung tâm…

Cứ ngỡ với một quy trình chặt chẽ như thế ở tất cả các trung tâm sẽ khó có hành vi đưa vật cấm "lọt" qua, thế nhưng không ít các trường hợp, nếu không có tiếp một quy trình, biện pháp kiểm soát chặt chẽ tiếp thêm sau mới phát hiện các hành vi thẩm lậu vật cấm với các thủ đoạn mà ngay một người dù đã có thâm niên 22 năm làm công tác bảo vệ, chuyển qua gần nửa chục trung tâm cai nghiện ma túy như ông cũng không hết "kinh hoàng".

Đó là trường hợp của T.B., một học viên bị cụt cả hai chân, vào trung tâm theo diện tự nguyện nhưng cứ vào rồi ra, ra rồi vào đến hơn chục lần vẫn không "tuyệt tình" được với heroin. Cho đến một ngày, thông tin T.B. đang lén vận chuyển chất gây nghiện vào khu vực sinh hoạt của học viên được báo lên.

Ngay cán bộ bảo vệ cũng có nhiều ý kiến trái ngược nhau bởi trong quá trình cai nghiện, T.B. luôn tỏ ra là một học viên chấp hành tốt tất cả mọi quy định. Hơn nữa, khi có điều kiện ra ngoài trở về, bao giờ anh ta cũng chấp hành đầy đủ mọi quy trình kiểm soát, kể cả những ngóc ngách cơ thể vẫn thường bị phát hiện giấu chất gây nghiện. Giải pháp cuối cùng được lựa chọn là đợi T.B. hết mấy ngày thưởng phép trở vào.

Các quy trình kiểm tra ngặt nghèo lặp lại, thậm chí còn tỉ mỉ hơn nhưng vẫn không thu được kết quả nào. Đợi mãi đến giờ cơm tối, khi các học viên lục tục đi ăn, "bí mật" của T.B. mới bị phát hiện. Thì ra, để đưa được hàng vào trung tâm, T.B. "thiết kế" hẳn một ngăn sâu trong hậu môn, nén hàng thành từng viên, bọc trong nhiều lớp nilon, đóng thành cọc dài chừng ngón tay và… vượt qua nhân viên kiểm soát.

Thực tế, "kho" kinh nghiệm, lưu trữ và truyền lại cho nhau của cán bộ nhân viên làm công tác bảo vệ tại các trung tâm cai nghiện ma túy TP Hồ Chí Minh là ngàn lẻ những thủ thuật mà người thường khó tưởng tượng nổi. Tại dãy phòng dành cho các buổi học viên thăm gặp người thân, mỗi phòng gần trăm mét vuông chỉ vỏn vẹn hai dãy bàn trống trơn được kê ngay ngắn từ trước đó.

Cán bộ bảo vệ cho biết, bình thường, cứ 20 học viên thì có 30 đến 40 người nhà thăm gặp, trò chuyện trao đổi trước sự giám sát của 6 nhân viên bảo vệ của trung tâm. Thế nhưng, nhân viên chỉ lơ là bỏ qua một động tác bật lon nước ngọt, lập tức gói hàng nhỏ xíu đã có thể lọt vào. Khi học viên uống nước sẽ giữ nguyên trong kẽ miệng. "Quái" hơn, nhiều cặp đôi còn sử dụng ngay nụ hôn để qua mặt bảo vệ.

Bác sĩ Nguyễn Hữu Khánh Duy, người xây dựng thành công mô hình cai nghiện mới rất nổi tiếng Thanh Đa, quận Bình Thạnh, TP HCM thì làm sao để tăng cường các biện pháp phòng ngừa, kiểm soát đồ vật gia đình học viên đến thăm nuôi, giáo dục ý thức học viên tự ý thức nói không với hoạt động thẩm lậu chất gây nghiện vào trung tâm mới là điều quan trọng nhất.

Thế nên, ngoài việc bố trí một cách khoa học cho từng khu học viên trong trung tâm, test ma túy định kỳ và đột xuất, lập hồ sơ theo dõi từng học viên, kể cả thân nhân, hoàn cảnh gia đình để có chuyện gì dễ xử lý kịp thời thì việc tạo một môi trường sống văn hóa, sạch sẽ với nhiều hoạt động nhằm nâng cao bản lĩnh, kỹ năng sống, các đợt sinh hoạt trị liệu kết hợp lao động, sản xuất phù hợp với sức khỏe, làm phong phú đời sống tinh thần, chăm sóc và chia sẻ kịp thời những băn khoăn của các học viên mới là điều quyết định mức độ thành công trong công tác cai nghiện ma túy, trong đó có bảo đảm an ninh trật tự, chống thẩm lậu chất gây nghiện, tiền, vàng vào khu học viên…

Theo CAND