Tìm hiểu kết quả 15 năm thực hiện Nghị quyết Trung ương 5 (khóa VIII) về "Xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc", đồng chí Bùi Công Phượng, Tỉnh ủy viên, Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VHTTDL) cho biết: Đảng ủy Sở Văn hóa Thông tin (nay là Sở VHTTDL) xác định việc triển khai thực hiện Nghị quyết là nhiệm vụ trọng tâm xuyên suốt, cần tiến hành thường xuyên, liên tục và lâu dài. Cùng với việc triển khai, quán triệt các văn bản của Trung ương, của tỉnh, Sở đã chủ động, tích cực tham mưu cho UBND tỉnh ban hành các văn bản thể chế hóa Nghị quyết thành những phong trào cụ thể, trọng tâm là phong trào "Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa" (TDĐKXDĐSVH) và triển khai sâu rộng bằng nhiều hình thức.

Sau 15 năm triển khai thực hiện Nghị quyết Trung ương 5 (khóa VIII), thành công rõ nét nhất là vai trò lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền các cấp tiếp tục được khẳng định. Nghị quyết tiếp tục phát huy hiệu quả đối với phát triển kinh tế - xã hội. Việc xây dựng tư tưởng, đạo đức được chú trọng, lối sống mới từng bước được hình thành; tình cảm cộng đồng ngày thêm gắn bó. Nhiều truyền thống văn hóa tốt đẹp được gìn giữ, giá trị văn hóa vật thể, phi vật thể tiếp tục được bảo tồn và phát huy. Phong trào "TDĐKXDĐSVH" đi vào chiều sâu, góp phần xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh, gìn giữ và phát huy bản sắc văn hóa truyền thống tốt đẹp.

Hệ thống thiết chế văn hóa từ tỉnh tới cơ sở từng bước được xây dựng, củng cố, phát huy chức năng, nhiệm vụ, phục vụ hiệu quả nhiệm vụ chính trị, công tác chuyên môn của ngành, đáp ứng nhu cầu thưởng thức, sáng tạo văn hóa, vui chơi, giải trí, học tập của các tầng lớp nhân dân. Hoạt động nghệ thuật chuyên nghiệp được duy trì cả nghệ thuật truyền thống và hiện đại. Hoạt động văn nghệ quần chúng diễn ra sôi nổi, phong phú, thu hút đông đảo các tầng lớp nhân dân tham gia. Công tác quản lý nhà nước về gia đình từng bước được tăng cường. Việc đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến Luật Phòng, chống bạo lực gia đình và xây dựng các mô hình phòng, chống bạo lực gia đình được triển khai đã tạo chuyển biến tích cực trong nhận thức và hành động của cấp ủy, chính quyền, đoàn thể và nhân dân.

Bên cạnh những thành công, việc triển khai thực hiện Nghị quyết Trung ương 5 (khóa VIII) còn gặp những thách thức, đặt ra vấn đề đòi hỏi ngành VHTTDL sớm có phương hướng, giải pháp khắc phục. Đó là một số cấp ủy, chính quyền, đặc biệt ở cơ sở chưa nhận thức đầy đủ về vị trí, tầm quan trọng của Nghị quyết nên triển khai còn mang tính phiến diện, chỉ tập trung vào những vấn đề trước mắt, không thấy hết tính chiến lược của Nghị quyết. Việc triển khai các nhiệm vụ về phát triển văn hóa thiếu sâu sát, không thường xuyên; chưa thấy rõ tầm quan trọng của việc xây dựng tư tưởng, đạo đức, lối sống; chưa chú trọng đến bản sắc văn hóa của địa phương để từng bước đẩy lùi hủ tục lạc hậu, hình thành những chuẩn mực đạo đức mới phù hợp với yêu cầu của công cuộc đổi mới của đất nước.

Việc đầu tư xây dựng các thiết chế văn hóa của tỉnh tuy đã có sự quan tâm của các cấp ủy đảng, chính quyền nhưng mức đầu tư còn thấp, chưa đáp ứng được đầy đủ nhu cầu bảo tồn và phát triển sự nghiệp văn hóa. Đội ngũ những người làm văn hóa còn mỏng về số lượng ở tuyến cơ sở và còn yếu về chuyên môn nghiệp vụ. Công tác tuyên truyền, vận động quần chúng nhiều lúc còn thiếu tập trung, chưa khai thác hết lợi thế của các phương tiện thông tin đại chúng. Hoạt động mê tín dị đoan, cờ bạc trá hình, buôn bán văn hóa phẩm ngoài luồng, đốt nhiều vàng mã, đặt tiền, rải tiền, thải rác bừa bãi trong một số lễ hội gây phản cảm, ô nhiễm môi trường. Còn tình trạng vi phạm về quảng cáo, biểu diễn nghệ thuật, trùng tu, tôn tạo di tích. Còn thiếu những tác phẩm văn học nghệ thuật, những sản phẩm, công trình văn hóa xứng tầm với truyền thống, ngang tầm với thời đại để phục vụ công chúng.

Theo đồng chí Giám đốc Sở VHTTDL, Sở đã xác định phương hướng, các giải pháp nhằm tiếp tục thực tốt nhiệm vụ trong thời gian tới. Một là, tập trung tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành của các cấp ủy đảng, chính quyền. Hai là, nâng cao chất lượng, hiệu quả nhiệm vụ xây dựng con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu của thời kỳ CNH, HĐH đất nước. Ba là, nâng cao chất lượng phong trào "TDĐKXDĐSVH" gắn với xây dựng nông thôn mới, tạo sự chuyển biến mạnh mẽ trong đời sống, sinh hoạt ở cộng đồng dân cư, gắn xây dựng đời sống văn hóa với thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở. Bốn là, tăng cường công tác quản lý nhà nước về văn hóa. Thể chế hóa các chủ trương, đường lối của Đảng, xây dựng các cơ chế, chính sách phát triển văn hóa của tỉnh phù hợp với điều kiện, tình hình thực tế của địa phương.

Năm là, đầu tư củng cố, từng bước hiện đại hóa cơ sở vật chất, trang thiết bị hoạt động của ngành từ tỉnh tới cơ sở. Sáu là, đẩy mạnh công tác xã hội hóa, đa dạng hóa nội dung, phương thức hoạt động trên các lĩnh vực văn hóa, thể thao nhằm thu hút đông đảo các tầng lớp nhân dân tham gia. Bảy là, củng cố và hoàn thiện tổ chức bộ máy quản lý văn hóa từ tỉnh đến cơ sở đủ sức đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ mới. Tám là, tổ chức phát động các cuộc thi sáng tác văn học, nghệ thuật để có nhiều tác phẩm giá trị phục vụ nhu cầu xã hội; tiếp tục thực hiện các hình thức khen thưởng, khuyến khích nhân tài trên các lĩnh vực văn hóa, thể thao theo quy định của UBND tỉnh.

Bài, ảnh: Hà Dung