Từ sáng sớm ngày 12/2 (ngày 15 tháng Giêng), 8 đội thi của 8 thôn trong xã với trang phục truyền thống đẹp mắt: quần lĩnh, áo nâu, khăn mỏ quạ đã có mặt trước sân đền. Gạo nếp, đỗ xanh, thịt lợn, lá dong, lạt giang, hành, hạt tiêu... đã sơ chế cũng được tập kết đầy đủ. Sau lễ khai mạc và hồi trống hiệu, các đội bước vào cuộc thi trong không khí cổ vũ náo nhiệt của mọi người cùng tiếng trống hội rộn ràng. 

Bà Vũ Thị Minh Hồng, thôn Trung Thượng chia sẻ: Tôi rất phấn khởi vì đây là lần thứ sáu được tham gia hội thi. Để có được một chiếc bánh chưng ngon, đẹp, chúng tôi phải chuẩn bị những lá dong to, rửa sạch và lau khô; gạo phải là nếp cái hoa vàng, vo sạch, ngâm trước 2 ngày; đỗ xanh ngâm, đãi sạch vỏ và kèm theo thịt lợn, hành, hạt tiêu... Chúng tôi cũng luyện tập tại nhà nhiều lần trước khi diễn ra hội thi để có được những chiếc bánh chưng đẹp nhất dâng vua.

Là địa phương lưu giữ nhiều giá trị văn hóa truyền thống, người dân xã Tiến Đức từ đời này qua đời khác nổi tiếng với sự tài ba và khéo léo trong chế biến và thưởng thức ẩm thực. Bánh chưng là loại bánh truyền thống và phổ biến ở khắp mọi miền, song bánh chưng ở Tiến Đức nổi tiếng ngon và đẹp mắt. Từng công đoạn gói bánh được các đội thực hiện rất điêu luyện. Mặc dù không dùng khuôn nhưng với những đôi bàn tay khéo léo đã gói được những chiếc bánh vuông vức, đều tăm tắp. Bà Trần Thị Máy, thôn Nhật Tảo cho biết: Chúng tôi đã phân ra mỗi người một công đoạn như người chẻ lạt, người gấp lá, người gói để phối hợp nhịp nhàng với nhau. Gói bánh vo rất khó nên cần sự khéo léo của đôi tay. Chúng tôi cố gắng gói được những chiếc bánh chưng đẹp nhất, thơm ngon nhất để dâng vua. Đây cũng là tấm lòng của chúng tôi nhớ ơn các vua Trần.

Đã thành thông lệ, trong những ngày diễn ra lễ hội, hội thi gói bánh chưng tại đền Trần có 8 thôn thuộc xã Tiến Đức tham gia. Mỗi thôn cử ra 3 phụ nữ, được tuyển chọn, đáp ứng tiêu chí nhanh nhẹn, khéo léo, sức khỏe dẻo dai và có tinh thần đồng đội tốt; trong đó 1 người gói, 2 người phụ để tham gia tranh tài gói 5 chiếc bánh chưng vuông trong thời gian tối đa 20 phút, gói bằng tay, không được dùng khuôn. Mọi động tác thật khẩn trương nhưng vẫn phải bảo đảm các tiêu chí về thẩm mỹ, kỹ thuật. 

Mỗi đội gói 5 chiếc bánh chưng trong thời gian tối đa 20 phút. 

Bà Phan Thị Phương Thanh, thành viên Ban tổ chức lễ hội đền Trần cho biết: Bánh chưng được chấm điểm dựa trên các tiêu chí: Thời gian gói, bánh gói vuông thành sắc cạnh, đều và đẹp. Với kinh nghiệm gói bánh chưng qua nhiều thế hệ, cùng với đức tính chịu thương chịu khó, khéo tay hay làm của phụ nữ, nhiều đội thi đã thể hiện phần thi trong thời gian sớm hơn so với quy định. Hội thi không chỉ là cơ hội để các đội thể hiện khả năng, giao lưu học hỏi kinh nghiệm mà còn góp phần gìn giữ bản sắc và tuyên truyền các giá trị văn hóa tiêu biểu của các vùng quê đến đông đảo nhân dân. 

Ban giám khảo chấm điểm sản phẩm. 

Dù năm nào cũng diễn ra nhưng hội thi gói bánh chưng luôn thu hút rất đông người dân và du khách đón xem. Nét văn hóa ấy đã trở thành một giá trị truyền thống tồn tại mãi với thời gian. “Tôi đã đi xem rất nhiều nội dung hoạt động tại lễ hội nhưng ấn tượng nhất là hội thi gói bánh chưng. Đặc trưng của gói bánh chưng ở đây là to, gói vo, đòi hỏi kỹ thuật cao, nhưng những người tham gia đã rất khéo tay, lành nghề để tạo ra những chiếc bánh chưng vuông vức, đều và đẹp. Đây là nội dung hấp dẫn cần được duy trì” -  anh Phạm Văn Phương, huyện Tiên Lữ (Hưng Yên) chia sẻ. 

Trải qua bao đời, phong tục gói bánh chưng vẫn trường tồn dù xã hội đã có nhiều thay đổi. Những chiếc bánh chưng xanh mãi là nét đẹp văn hóa truyền thống của dân tộc. 

Thanh Thủy