Việc thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang và tổ chức lễ hội có nhiều chuyển biến. Hầu hết các đám cưới, đám tang, lễ hội được tổ chức trang trọng, tuân theo quy định của địa phương, phát huy những giá trị truyền thống tốt đẹp của dân tộc. 

Trong quá trình thực hiện phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”, số lượng gia đình văn hóa; thôn, làng, tổ dân phố, khu phố văn hóa; phường, thị trấn đạt chuẩn văn minh đô thị; xã đạt chuẩn văn hóa nông thôn mới; cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp đạt chuẩn văn hóa tăng qua các năm. Năm 2013, toàn tỉnh có 78,5% gia đình đạt danh hiệu “Gia đình văn hóa”, 54% số thôn, làng, tổ dân phố, khu phố văn hóa; 20% số xã đạt danh hiệu “Xã đạt chuẩn văn hóa nông thôn mới”; 65% cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp đạt danh hiệu “Ðơn vị văn hóa”.

Bên cạnh đó, Cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư” – một nội dung quan trọng trong phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” cũng đạt được nhiều kết quả đáng ghi nhận. Cuộc vận động đã khơi dậy mạnh mẽ tinh thần đoàn kết giúp đỡ nhau trong các tầng lớp nhân dân, góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp và cơ cấu lao động, giải quyết việc làm, tăng thu nhập, giảm tỷ lệ hộ nghèo trong tỉnh xuống còn 5,8%.

Ở nhiều khu dân cư, nhân dân cùng nhau chung sức góp công, góp của xây dựng và nâng cấp hệ thống cấp thoát nước, xây dựng và duy trì các điểm thu gom rác thải, tích cực trồng cây xanh, giữ gìn vệ sinh đường làng, ngõ xóm, xây dựng công trình vệ sinh đạt tiêu chuẩn, bảo đảm môi trường cảnh quan xanh – sạch – đẹp.

Nhân dân các xã: Bình Ðịnh, Vũ Ninh, Vũ Tây, An Bồi (Kiến Xương); Tự Tân, Bách Thuận (Vũ Thư); Nam Thịnh, Nam Thăng, Nam Cường (Tiền Hải); Ðông Giang, Ðông Cường, Ðông Sơn (Ðông Hưng); Thụy Dân, Thái Phúc (Thái Thụy); Hồng Minh, Tiến Ðức (Hưng Hà)... đã động viên nhau đóng góp kinh phí hoàn thiện hệ thống giao thông, thủy lợi nội đồng, dồn đổi 5% diện tích đất công ích vào vị trí quy hoạch xây dựng công trình công cộng, góp phần đẩy nhanh tiến độ xây dựng nông thôn mới ở địa phương.

Tuy nhiên, trong quá trình triển khai, thực hiện phong trào, công tác tuyên truyền về  thực hiện nếp sống văn hóa trên địa bàn tỉnh ở một số địa phương chưa thực sự thường xuyên. Trong việc cưới vẫn còn hiện tượng cưới 2 lần, cưới vào 1-2 giờ đêm để được giờ tốt, vi phạm Luật Giao thông đường bộ. Trong việc tang, việc sử dụng dàn nhạc kèn đồng trong các đám tang người chết theo đạo công giáo xuất hiện ngày càng nhiều. Tại các lễ hội, mê tín dị đoan, cờ bạc trá hình, thương mại hóa lễ hội vẫn tiếp diễn. Công tác gia đình vẫn còn nhiều điều đáng bàn.

Mặc dù số lượng gia đình văn hóa tăng qua các năm nhưng nếp sống gia đình truyền thống có nguy cơ bị mai một. Ở một số địa phương, quá trình bình xét công nhận và cấp giấy chứng nhận “Gia đình văn hóa”  vẫn chưa bảo đảm đúng quy định, thiếu công khai,  dân chủ. Việc đăng ký, duy trì xây dựng cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp đạt chuẩn văn hóa ở một số đơn vị chưa thường xuyên; số công chức, viên chức sinh con thứ 3 trở lên có chiều hướng gia tăng.

Bên cạnh đó, công tác xây dựng xã đạt chuẩn văn hóa nông thôn mới; phường, thị trấn đạt chuẩn văn minh đô thị bước đầu được triển khai thực hiện nên số lượng thấp. Việc chỉ đạo sửa đổi, bổ sung quy ước, hương ước, thôn, tổ dân phố văn hóa ở một số địa phương chưa bảo đảm tiến độ.

Ðể nâng cao chất lượng phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” ở cộng đồng dân cư trong thời gian tới, nhiều kế hoạch hoạt động đã được Ban chỉ đạo phong trào triển khai trong đó tập trung vào việc tăng cường công tác tuyên truyền, đa dạng hóa các hình thức tuyên truyền văn bản của Ðảng, Nhà nước liên quan đến xây dựng nếp sống văn hóa trong cộng đồng dân cư nhất là Quyết định số 17 của UBND tỉnh đến các tầng lớp nhân dân; tiếp tục đẩy mạnh các phong trào thi đua yêu nước, hoạt động của các câu lạc bộ văn hóa, văn nghệ, thể thao gắn với việc thực hiện xây dựng nông thôn mới tại các địa phương. Ðồng thời, tăng cường công tác kiểm tra việc thực hiện nếp sống văn hóa, thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang và tổ chức lễ hội tại cơ sở; hướng dẫn các địa phương đăng ký, bình xét, công nhận, khen thưởng các danh hiệu văn hóa bảo  đảm khách quan, trung thực nhằm khuyến khích phong trào ngày càng lan rộng, đi sâu vào quần chúng nhân dân.

Vũ Hường