Có người tài nói. Có người tài viết. Có người tài vẽ. Có người tài múa. Có người tài hát. Có người tài chạy, nhảy, bơi. Có người tài đóng phim, diễn kịch, diễn thuyết… Thế rồi tài làm ruộng, làm vườn, tài chăn nuôi, tài xây, tài mộc, tài hàn, tài tiện, tài chữa máy, tài buôn bán, tài dạy học, tài chữa bệnh… Cao hơn nữa, tài làm chính trị, làm quân sự, ngoại giao… tầm cỡ quốc gia, quốc tế… Và hàng nghìn thứ tài khác…

Tài là khả năng tư duy và khả năng hành động của con người. Nói đúng ra, tài là giá trị và ý nghĩa của những suy nghĩ, những nhận thức biểu hiện qua lời nói, qua tác phẩm khoa học, tác phẩm văn học nghệ thuật, công trình nghiên cứu của con người đối với thế giới tự nhiên, xã hội và tư duy. Tài cũng là giá trị và ý nghĩa của những việc làm cụ thể, những thành quả lao động của con người trong cuộc sống.

Sống ở trên đời, người nào cũng phải lao động. Để lao động mưu sinh và đóng góp cho xã hội, con người ta phải có tri thức và năng lực nhất định, phải hiểu biết và thành thạo chí ít là một nghề nhất định nào đó. Sự hiểu biết và thành thạo ấy chính là cái tài của từng cá nhân trong học tập, lao động, xây dựng đất nước, chiến đấu bảo vệ Tổ quốc.

Tuy nhiên, cái tài phải đi liền với cái đức thì cái tài mới có ích cho gia đình, cho xã hội, có ích cho nhân dân, cho đất nước.

Có tài mà không có đức thì cả đời chỉ chăm lo vun vén cho cá nhân, cho gia đình, chỉ bòn rút tiền của của nhân dân, của Nhà nước. Có đức mà không có tài thì làm việc gì cũng khó đạt kết quả tốt.

Con người ta tài do bẩm sinh, do năng khiếu là rất ít. Phần lớn cái tài là do con người ta chịu khó chịu khổ học hỏi, tu luyện mà nên. Vì thế, cái đức là cái gốc của con người.

Đảng và Nhà Nước ta coi trọng và đề cao tài năng của con người, đồng thời luôn luôn chú trọng việc giáo dục, bồi dưỡng cái đức cho cán bộ, đảng viên và đồng bào, chiến sĩ.

Cái đức của con người mới xã hội chủ nghĩa ngày nay là sống và làm việc theo phương châm “mình vì mọi người, mọi người vì mình”, “sống và làm việc theo hiến pháp và pháp luật”. Đặc biệt, cái đức của người cán bộ, đảng viên là phải “cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư”.

Đức và tài là hai tiêu chí cơ bản để đánh giá phẩm chất của một cán bộ, đảng viên, đánh giá phẩm chất của một con người.

Phạm Minh Giang

(Thành phố Thái Bình)