Theo bài ký sự nhân vật: “Nơi đảo xa - ca khúc được chiến sĩ... đặt hàng” đăng trên báo Quân đội nhân dân (số ra ngày 16/3/2007) thì tháng 4/1979, nhạc sĩ Thế Song cùng một đồng nghiệp có chuyến thâm nhập thực tế sáng tác tại các đồn biên phòng đóng trên dải biên cương Quảng Ninh. Trên đường về, hai người nghỉ tại trạm sửa chữa tàu biển số 48 của bộ đội hải quân thành phố Hạ Long. Tại đây, nhạc sĩ đã nghe các chiến sĩ hải quân tâm tình những buồn vui sau khi vừa từ đảo trở về, có chiến sĩ đề nghị ông viết tặng một bài hát về người chiến sĩ hải quân ở ngoài đảo xa. Nhạc sĩ Thế Song xem đề nghị của chiến sĩ ấy giống như một sự “đặt hàng”.

Về đến Hà Nội, ngồi bên cây đàn, ông liên tưởng đến con tàu, hải đảo, đến ánh mắt người thân các chiến sĩ ở đất liền đang dõi theo... cảm xúc âm nhạc trào dâng giúp ông sáng tạo ra bài hát “Nơi đảo xa”. Ngay sau khi ra đời, bài hát đã nhận được sự yêu thích, mến mộ của đông đảo công chúng yêu nhạc trong cả nước. 

“Nơi đảo xa” được đánh giá là một trong những ca khúc hay nhất về đề tài biển đảo, về Trường Sa, Hoàng Sa. Các ca sĩ: Tiến Thành, Trọng Tấn, Tùng Dương là những người thể hiện thành công bài hát này. Khi bài hát bắt đầu, trong tiếng sóng ầm ầm, người nghe có thể hình dung ra một bức tranh biển khơi rộng lớn, hùng vĩ. Nổi bật trên bức tranh ấy là hình ảnh con tàu đang rẽ sóng ra khơi, đưa anh chiến sĩ hải quân lên đường với tinh thần tự nguyện và niềm tự hào được bảo vệ những vùng biển đảo thiêng liêng của đất nước.

Những ca từ tiếp theo của bài hát, hình ảnh người chiến sĩ hải quân hiện ra với những tâm lý “rất con người” nhưng mang đậm màu sắc lãng mạn, hào hùng: “Nước da màu nắng tươi giòn thêm ánh thép/Cánh chim hải âu bốn mùa về cùng anh vui ra khơi/Cánh hoa biển trắng là kỷ niệm anh gửi về tặng em”. Thông qua lời hát đã giúp người nghe, những người chưa từng đến Trường Sa, Hoàng  Sa có thể hình dung ra được cảnh và người nơi đây. Đó là một bức tranh biển đảo bình yên và thơ mộng. Nơi ấy có những chiến sĩ hải quân đang từng ngày từng đêm hy sinh những hạnh phúc cá nhân của mình để vững vàng tay súng, bảo vệ chủ quyền dân tộc.

“Nơi đảo xa” là bài ca lay động lòng người ở mọi thế hệ. Giai điệu của bài hát khỏe khoắn, hùng hồn nhưng rất da diết khiến người nghe thực sự cảm phục những người lính hải quân đang ngày đêm canh giữ biển trời của Tổ quốc. Họ đã vượt qua những khó khăn, gian khổ, hy sinh tình yêu cá nhân cho một tình yêu lớn hơn, đó là “tình yêu Tổ quốc”. “Nơi đảo xa” thực sự đã bồi đắp thêm lòng yêu nước,  tinh thần tự hào dân tộc, quyết tâm bảo vệ biển đảo quê hương trong mỗi người dân Việt.

Vũ Hường