Chuẩn bị đón tết

Thời gian giáp tết là lúc mọi người, mọi nhà nghỉ các công việc làm lụng để chuẩn bị đón tết, mua sắm, tích trữ thực phẩm và các đồ dùng mới trong nhà. Ðặc biệt, người ta thường sửa sang, trang trí lại nhà cửa, quét mới vôi ve cho căn nhà sáng đẹp lên với ý nghĩa đón tết thêm phần may mắn.

Sắp đặt bàn thờ ngày tết

Trong mọi gia đình người Việt luôn có một bàn thờ tổ tiên, ông bà. Bàn thờ thường được đặt trang trọng giữa phòng thờ, hơi cao một chút, trên có bài vị hoặc di ảnh của người đã khuất. Ngày tết, trên bàn thờ không thể thiếu mâm ngũ quả (tùy theo mỗi vùng, miền có thể có các loại hoa trái khác nhau), phía trước bát hương thường có một bát nước trong, cạnh đó là hai cây mía đặt ở hai bên bàn thờ với mục đích để tổ tiên từ trên trời chống gậy về hạ giới với con cháu.

Cúng Táo quân

Theo tâm linh của người Việt thì ông Táo (hay ông bếp) là một vị thần trong gia đình, coi sóc việc bếp núc và bảo vệ cả nhà khỏi sự xâm hại từ bên ngoài. Ông Táo còn là người ghi chép, tổng kết tất cả những gì mọi người trong gia đình làm trong cả năm và báo cáo mọi sự với Ngọc Hoàng khi lên chầu trời. Ông Táo được cúng vào ngày 23 tháng Chạp.

Cúng tất niên

Cúng tất niên là lễ cúng đánh dấu sự hoàn tất mọi công việc trong cả một năm đã qua, trong đó bao gồm cả việc cúng các ông tổ nghề đã phù hộ thuận lợi cho công việc làm ăn. Lễ cúng này thường vào các ngày từ sau ngày 23 đến ngày 29, 30 tết. Cúng tất niên cần đến một bàn thờ trang trọng với mâm ngũ quả và cỗ bàn, bao gồm nhiều loại sản vật để mời tổ tiên, ông bà về thụ hưởng và phù hộ cho con cháu một năm mới an khang, thịnh vượng.

Cúng giao thừa hay lễ trừ tịch

Theo tục lệ cổ truyền thì giao thừa được tổ chức nhằm đón các thiên binh, thiên tướng đi thị sát dưới hạ giới. Lúc này, các thiên binh, thiên tướng phải thị sát khắp hạ giới nên phải đi nhanh, không thể vào tận bên trong mỗi nhà, vì vậy bàn cúng phải được đặt ở ngoài cửa chính mỗi nhà. Mâm lễ gồm có xôi, gà, bánh chưng, mứt kẹo, trầu cau, hoa quả, rượu, nước và vàng mã, được sắp bày với lòng thành của gia chủ để đón đưa thiên binh, thiên tướng. Ý nghĩa của lễ này còn bao gồm việc đem bỏ hết đi những điều xấu của năm cũ để đón những điều tốt đẹp của năm mới.

Xông nhà (xông đất)

Người Việt quan niệm ngày mồng 1 tết, nếu mọi việc suôn sẻ, may mắn thì cả năm cũng sẽ được tốt lành thuận lợi. Vì vậy, người khách đến thăm nhà đầu tiên trong năm trở nên rất quan trọng. Gia chủ thường để ý tìm xem trong họ tộc, bè bạn, láng giềng có ai đó “đạo cao đức trọng”, làm ăn phát đạt, nhanh nhẹn, vui vẻ để nhờ xông nhà đầu năm. Người được mời đi xông nhà cũng vì thế mà rất tự hào và hãnh diện.

Chúc tết

Sáng mồng 1 tết, còn gọi là ngày Chính đán, người Việt thường tổ chức đông đủ con cháu tụ họp ở nhà trưởng họ để cúng tổ tiên và chúc tết ông bà, các bậc huynh trưởng. Theo quan niệm, cứ năm mới tới, mỗi người tăng lên một tuổi, bởi vậy ngày mồng 1 tết là ngày con cháu chúc thọ ông bà và các bậc cao niên trong họ. Sau đó mọi người tỏa đi chúc tết anh em, bạn bè và hàng xóm láng giềng…

Xuất hành và hái lộc

Xuất hành là đi ra khỏi nhà trong ngày đầu năm để tìm sự may mắn cho mình và gia đình. Trước khi xuất hành, người ta phải chọn ngày, giờ và các phương hướng tốt để mong gặp được các quý thần, tài thần, hỷ thần... Nếu xuất hành ra chùa hay đền, sau khi lễ bái, người Việt còn có tục hái lộc, cành lộc là một cành đa nhỏ hay cành đề, cành si... là những loại cây quanh năm xanh tốt và nẩy lộc. Hái lộc ở các nơi đền, chùa ngụ ý xin hưởng chút lộc của Thần, Phật ban cho nhân dân trong năm mới.

Mừng tuổi (lì xì)

Ðây là một phong tục rất đẹp, mỗi khi tết đến xuân về người lớn thường tặng trẻ em tiền tiêu tết, được gói trong một bao giấy hồng điều kèm theo là những lời chúc mừng trẻ em ngoan ngoãn, học giỏi. Mừng tuổi còn bao gồm cả việc người trẻ tặng phong bao và chúc mừng người già sống lâu trăm tuổi, tỏa cành cao bóng mát cho con cháu được nương nhờ.

Nguồn dangcongsan.vn