Bà Nga xây tủ sách cho quê hương

"Tôi mong người dân quê tôi có nhiều sách để đọc" - đó là lý do thôi thúc bà Vũ Thị Nga (thôn Bương Hạ Tây, xã Quỳnh Ngọc, huyện Quỳnh Phụ) thành lập tủ sách tại gia đình. Là người yêu sách, thích đọc sách, khi còn là nhân viên bưu điện huyện, tranh thủ giờ nghỉ trưa, bà Nga thường qua thư viện huyện mượn sách về đọc. Với bà, mỗi cuốn sách giống như một người thầy giúp mình mở mang tri thức, bồi đắp tâm hồn. Năm 2010, trong buổi giao lưu văn hóa đọc do Trung tâm Văn hóa Thể thao huyện Quỳnh Phụ tổ chức nhân ngày sách và bản quyền thế giới 23/4, bà Nga mạnh dạn đề đạt nguyện vọng có một tủ sách phục vụ miễn phí nhân dân. Mong muốn riêng để mang lại lợi ích chung, tấm lòng của bà Nga có tâm với sách, với quê hương nhanh chóng thành hiện thực khi Trung tâm Văn hóa Thể thao huyện Quỳnh Phụ, không gian đọc An Phú (xã Quỳnh Hải, huyện Quỳnh Phụ) và một số cá nhân tài trợ sách báo cho bà.

Với vốn sách báo ban đầu gần 300 cuốn, bà Nga bỏ tiền ra đóng giá sách, nhờ chính quyền thôn thông báo đến nhân dân việc phục vụ đọc sách báo miễn phí. Bà mở cửa phục vụ người già đọc báo tất cả các ngày trong tuần còn với bạn đọc thiếu nhi bà dành riêng 3 ngày/tuần để phục vụ đồng thời tích cực định hướng, hướng dẫn các cháu biết kết hợp giữa việc đọc và việc học. Nhiều học sinh các xã xung quanh biết đến tủ sách của bà Nga cũng đến mượn sách để đọc. Để có nhiều sách báo phục vụ bạn đọc, bên cạnh việc vận động các tổ chức, đơn vị, cá nhân tài trợ, ủng hộ sách báo, bà thường trích số tiền trợ cấp hàng tháng ít ỏi để mua thêm sách báo bổ sung.

Hơn 6 năm kể từ khi thành lập, số lượng sách trong tủ sách của bà Nga đã lên tới 1.000 cuốn, tất cả đều được lưu chiểu, có nội dung lành mạnh, hữu ích. Tủ sách của bà đã phục vụ hàng nghìn lượt bạn đọc trong và ngoài xã. Chị Nguyễn Thị Mai ở thôn Bương Hạ Đông, xã Quỳnh Ngọc, một bạn đọc tích cực tại tủ sách bà Nga cho biết: Tôi thường xuyên sang nhà bà Nga mượn sách dạy kỹ năng ứng xử, nuôi dạy con cái, chăn nuôi gia cầm… Nhờ những cuốn sách của bà, tôi hiểu biết hơn, áp dụng được nhiều kiến thức hơn vào thực tế cuộc sống. Con trai tôi hiện đang học lớp 3, nhờ đọc sách ở tủ sách của bà nên ít nghịch ngợm, 3 năm liền cháu đều là học sinh giỏi.

Tuy nhiên, vì cho mượn miễn phí nên công tác quản lý tủ sách gặp khó khăn trong việc thu hồi sách báo cho mượn. Bà Nga chia sẻ: Mấy năm trước, khi còn sức khỏe, còn đi xe đạp được, các cháu mượn sách lâu không trả tôi phải đạp xe đến lấy về nhưng cũng chỉ được một phần nào. Mất một cuốn sách quý đôi khi tiếc ngẩn ngơ, hiện tại, tủ sách của tôi chỉ mở cửa vào chủ nhật và giới hạn bạn đọc trong thôn làng. Tôi muốn lưu giữ sách là của riêng nhưng cũng là của chung để thế hệ trẻ trong thôn, trong xóm tiếp tục có sách đọc miễn phí.

Ðỗ Hà Cừ và không gian đọc "Hy vọng"

Vào một chiều đầu hạ, tôi tìm đến nhà Đỗ Hà Cừ ở tổ 35, phường Trần Lãm, thành phố Thái Bình. Trong nhà, 3 tủ sách được kê ngay ngắn, sắp xếp ngăn nắp. Cách đó không xa, Đỗ Hà Cừ đang nằm trên đệm sàn rộng khoảng 20m² của gia đình. Không may mắn như những đứa trẻ khác, Đỗ Hà Cừ bị di chứng chất độc da cam từ bố, từ khi sinh ra anh chỉ có một tư thế duy nhất là nằm ngửa, cổ không mang nổi đầu, thân hình co quắp, bàn tay không thể cầm nắm, đôi chân không thể đi lại, mọi sinh hoạt đều nhờ vào những người thân trong gia đình. 6 tuổi mới biết nói, tuổi thơ của anh là những tháng ngày không bạn bè, ngày tháng trôi qua trong bốn bức tường. Mặc dù được bố mẹ đặt nằm ở một vị trí an toàn trong nhà nhưng đôi khi bố mẹ đi làm anh lại cố trườn ra ngoài cửa chỉ để nhìn thấy người qua lại.

15 tuổi, xem trên ti vi thấy những người mù cũng có thể học chữ và biết chữ, Đỗ Hà Cừ suy nghĩ: Tại sao người mù có thể học chữ còn mình lại không? Khát khao biết chữ để hiểu biết cuộc sống rộng lớn, nhờ mẹ làm cô giáo, anh tự học cách ghi nhớ các chữ cái và dần biết chữ. Thích đọc sách, anh thường nhờ mẹ lấy những cuốn sách giáo khoa của em trai và mượn thêm sách báo để đọc. Chứng kiến cảnh Đỗ Hà Cừ đọc sách, bàn tay yếu ớt lật giở từng trang sách, thời gian lật một trang sách, cố định để đọc sách đôi khi nhiều hơn thời gian đọc, nghe anh kể đã từng đọc hết mấy chục cuốn sách, trong đó có những cuốn sách kinh điển dày hàng trăm trang tôi thực sự cảm thấy khâm phục ý chí, sự ham hiểu biết trong con người anh.

Bà Nguyễn Thị Kim Sơn, mẹ Đỗ Hà Cừ chia sẻ: Mấy năm nay, khi người em trai cài chức năng bàn phím ảo cho máy vi tính, Cừ nhờ mẹ dạy cách sử dụng. Những ngày đầu mới học, dùng cả cơ thể và tâm trí để tập trung điều khiển chuột, mệt, toát hết mồ hôi nhưng Cừ chưa bao giờ nản lòng. Cố gắng tập rồi sử dụng thành thạo, với mong muốn có một tủ sách, không gian đọc ngay tại nhà để có thể giao lưu với mọi người, để mọi người được đọc sách miễn phí, qua internet, Đỗ Hà Cừ đã liên hệ được với một số tổ chức, cá nhân vận động ủng hộ sách báo thành lập không gian đọc "Hy vọng" vào tháng 7/2015. Số lượng sách ban đầu khá khiêm tốn, để có thêm nhiều sách báo phục vụ bạn đọc, anh thường soạn thư điện tử gửi đến các nhà sách, các cá nhân, tổ chức có lòng hảo tâm, có mong muốn phát triển văn hóa đọc kêu gọi ủng hộ. Chưa đầy một năm sau ngày khai trương, không gian đọc "Hy vọng" của anh đã có khoảng 1.000 cuốn sách, cấp hơn 300 thẻ bạn đọc, phục vụ sách báo miễn phí hơn 1.000 lượt bạn đọc, chủ yếu là học sinh, sinh viên trên địa bàn thành phố Thái Bình.

"Ta không được chọn nơi mình sinh ra nhưng ta được chọn cách mình sẽ sống" - câu danh ngôn ấy dành tặng những con người bình dị và đáng trân trọng như bà Vũ Thị Nga và người thanh niên khuyết tật Đỗ Hà Cừ. Những mong muốn cao đẹp và hành động của họ khiến nhiều người trong chúng ta phải suy ngẫm về trách nhiệm của công dân với quê hương, đất nước, trách nhiệm của cá nhân với cộng đồng...

Vũ Hường