Thôn A Sào xưa có tên nôm là làng Gạo, là thái ấp của Phụng càn vương Trần Liễu (phụ thân của Hưng đạo Đại vương Trần Quốc Tuấn). Đây là mảnh đất có cảnh trí hữu tình, dưới thời Lý được xếp vào “tứ cố cảnh”. Sau khi Trần Quốc Tuấn được phong Thượng vị hầu, với vị trí địa lý vừa cận giang lại vừa cận lộ, thuận tiện cho giao thông cả thủy và bộ, A Sào đã được ngài chọn lập đồn binh và kho dự trữ lương thảo.

Qua sử sách và một số ngọc phả, thần tích thờ Trần Hưng Đạo ở Quỳnh Phụ có tụng truyền một câu chuyện lịch sử giải thích nguồn gốc của di tích bến Tượng ngày nay như sau: Lần ấy, Trần Quốc Tuấn đưa quân từ A Sào theo đường tắt vượt sông Hóa để tới Lục Đầu giang đánh quân Nguyên - Mông do Ô Mã Nhi chỉ huy. Muốn qua sông Hóa sang đất Vĩnh Bảo (Hải Phòng) phải qua bãi sình lầy. Dân trong làng đã chặt cây, mang tre, gỗ, rơm, rạ lót xuống mặt bùn làm thành đường cho quân vượt sông. Kỵ binh, bộ binh lần lượt qua sông, đến khi con voi của Trần Quốc Tuấn đi qua thì bị sa lầy không lên được. Mặc dù quân và dân tìm mọi cách kéo voi lên nhưng voi càng giẫy thì càng bị lún sâu. Trần Quốc Tuấn đành bỏ voi lên ngựa lệnh cho quân tiếp tục hành quân, voi ứa nước mắt nhìn theo vị chủ tướng.

Trước tình nghĩa của voi và sự ủng hộ hết lòng của nhân dân, Trần Quốc Tuấn đã rút gươm chỉ xuống dòng sông Hóa mà thề rằng: “Nếu trận này không thắng, ta thề không trở lại bến sông này”. Sau chiến thắng trở về, Trần Quốc Tuấn đã cho đắp mộ voi và nhân dân đã lập miếu thờ. Những năm sau đó, nhân dân A Sào đã tạc tượng voi bằng đá và thờ tại bờ sông. Năm 1951, giặc Pháp đóng bốt ở đền A Sào, chúng đã dùng xe kéo voi đá về làm bia tập bắn, vòi voi bị gãy. Năm 2006, di tích bến Tượng A Sào được phục dựng, voi đá được làm với quy mô, kích thước lớn hơn trên cơ sở vóc dáng voi đá cũ.

Minh Hưng