Thiền sư Dương Không Lộ

Ông là người có bản tính ham học hỏi, thường đi chu du khắp thiên hạ và trải qua 17 năm trời tu luyện khổ cực. Khi vua Lý mắc bệnh lạ, các lương y trong thiên hạ đều bất lực, căn bệnh tưởng chừng vô phương cứu chữa. Nhưng nhờ trí tuệ siêu phàm, thiền sư Không Lộ đã chữa khỏi bệnh cho vua nên được nhà vua phong làm quốc sư.

Về việc thiền sư Không Lộ chữa bệnh cho vua Lý, có sự tích rằng: Sứ giả được lệnh vua ban đã tức tốc lên đường đi tìm thiền sư Không Lộ. Khi gặp được ngài, quan quân đã mệt mỏi rã rời, ngài bèn lấy nồi nhỏ nấu cơm cho ăn. Kỳ lạ thay, mọi người ăn bao nhiêu cũng không hết. Đêm hôm ấy, thiền sư Không Lộ bảo lính thuyền cứ nghỉ ngơi. Mọi người đều ngủ say nhưng sáng hôm sau, thuyền đã về đến kinh thành ai nấy đều lấy làm kính phục. Theo Đại Việt sử ký toàn thư, ngài viên tịch nhưng mỗi khi có tai ương hạn lụt ngài đều ứng hiện giúp dân.

Rộn ràng lễ hội truyền thống

Mở màn cho chuỗi hoạt động trong mỗi mùa lễ hội chùa Keo, đó là màn trống hội hào hùng, được những người dân quê chân lấm tay bùn trong thôn ngoài xã chuẩn bị từ nhiều tháng ngày. Tiếng trống xua tan không khí trầm lắng của làng quê, mang tới những nụ cười rạng rỡ và niềm háo hức được chìm đắm trong những ngày hội rộn ràng. Màn trống hội như sự sợi dây vô hình gắn kết quá khứ với hiện tại. Lắng nghe tiếng trống, mỗi người như được ôn lại truyền thống hào hùng cùng tinh thần thượng võ của quê hương và cũng như được tiếp thêm sức mạnh để phấn đấu vươn lên trong cuộc sống đời thường.

Thu hút bất cứ ai khi đến với hội thu chùa Keo là màn rước kiệu Đức Thánh với sự tham gia của hàng trăm người dân. Khi kiệu Thánh được rước đến góc bờ ao, người ta thấy xuất hiện bảy hình người làm bằng gỗ, trong đó có hình một phụ nữ mang nét mặt mừng rỡ, được gọi là bà Chàng. Lúc đó, bà Chàng giơ tay vẫy chào vui tươi trước kiệu Thánh. Có sự tích rằng: khi Không Lộ còn làm nghề đánh cá, bà Chàng theo ngài lên trời bán cá. Vì mải vui chơi cảnh bồng tiên nên bà Chàng quên mất đường về đành ở lại chốn thần tiên mà thương nhớ cuộc sống nơi hạ giới. Hôm sau, Không Lộ lại lên trời, bà Chàng trông thấy vẫy tay mừng vui khôn xiết, và theo ngài trở về hạ giới.

Hội thu chùa Keo năm nay đặc biệt kỷ niệm 1.000 năm ngày sinh của Đức Thánh bởi vậy càng mang nhiều ý nghĩa to lớn đối với mỗi người dân. Dù năm nào cũng được tổ chức trang trọng nhưng cứ tới mỗi mùa lễ hội chùa Keo, nhân dân nơi đây lại sẵn sàng góp công sức nhỏ bé của mình với mong muốn bảo tồn nét đẹp truyền thống từ hàng trăm năm qua của quê hương, đất nước. Lễ hội chùa Keo với tục thờ thiền sư Dương Không Lộ bên cạnh ý nghĩa biểu hiện tấm lòng thành kính tôn nghiêm của các tín đồ phật tử còn là minh chứng cho sự gắn kết, đồng hành của Phật giáo với lịch sử dựng nước và giữ nước của dân tộc qua bao đời.

Anh Tú