Mặc dù mục tiêu phát triển nhà ở xã hội (NOXH) trong năm 2025 là hết sức quan trọng và cần thiết để giải quyết nhu cầu nhà ở cho người dân thu nhập thấp, nhưng việc thực hiện chỉ tiêu này đang gặp phải nhiều rào cản. Từ vấn đề thiếu đất đai, thủ tục hành chính phức tạp cho đến khó khăn trong vay vốn và sự thiếu đồng bộ giữa các quy hoạch, các dự án nhà ở xã hội trên cả nước vẫn phải đối mặt với không ít thử thách.

Quyết liệt hoàn thành chỉ tiêu NOXH năm 2025

Trong bối cảnh nhu cầu về nhà ở xã hội tại các thành phố lớn và khu vực công nghiệp đang ngày càng tăng, Chính phủ đã đặt ra mục tiêu hoàn thành 130.000 căn nhà ở xã hội vào năm 2025. Tuy nhiên, con số này là một thách thức lớn đối với các địa phương và chủ đầu tư, đặc biệt khi hàng loạt rào cản chưa được giải quyết triệt để.

Cơ sở hạ tầng, quy hoạch và việc bố trí quỹ đất vẫn là bài toán khó đối với nhiều tỉnh, thành, khiến quá trình triển khai dự án NOXH bị kéo dài.

Để giải quyết vấn đề này, Bộ Xây dựng vừa chính thức triển khai các đoàn kiểm tra việc thực hiện chỉ tiêu phát triển nhà ở xã hội tại các địa phương. Đặc biệt, Bộ Xây dựng yêu cầu các địa phương phải thực hiện rà soát quỹ đất, đảm bảo tối thiểu 20% quỹ đất dành cho phát triển nhà ở xã hội trong các dự án nhà ở thương mại. Đây là một bước đi quan trọng nhằm gia tăng nguồn cung nhà ở cho những người có thu nhập thấp, giúp đạt được chỉ tiêu mà Thủ tướng Chính phủ đã giao.

Các đoàn kiểm tra cũng yêu cầu chủ đầu tư các dự án đã được cấp phép và khởi công tập trung nguồn lực, quyết tâm hoàn thành các dự án trong năm 2025. Chính phủ khuyến khích các địa phương tăng cường công tác phối hợp giữa các cơ quan chức năng và chủ đầu tư để đẩy nhanh tiến độ thi công, đồng thời tháo gỡ các vướng mắc về pháp lý và tài chính để giảm thiểu thời gian chờ đợi.

Tuy nhiên, dù các chỉ đạo từ trung ương đã rõ ràng, việc thực hiện ở các địa phương lại không phải là chuyện đơn giản. Cơ sở hạ tầng, quy hoạch và việc bố trí quỹ đất vẫn là bài toán khó đối với nhiều tỉnh, thành, khiến quá trình triển khai dự án bị kéo dài.

Bình luận về vấn đề này, nhiều chuyên gia cho rằng, đối với nhà ở xã hội, Nhà nước nên chấp nhận một chút rủi ro và không nên áp dụng các quy trình hành chính nghiêm ngặt như đối với các dự án bất động sản thương mại. Chính sách cần phải linh hoạt hơn, đặc biệt trong những tình huống đặc thù như việc giải phóng mặt bằng hay các vấn đề pháp lý chưa rõ ràng.

Doanh nghiệp than khó về thủ tục và vay vốn

Bên cạnh các chỉ đạo quyết liệt từ Bộ Xây dựng, nhiều doanh nghiệp đầu tư vào các dự án nhà ở xã hội lại gặp phải những khó khăn nghiêm trọng trong việc triển khai. Một trong những vấn đề nổi bật là thủ tục hành chính rườm rà và việc vay vốn ngân hàng gặp trở ngại.

Một ví dụ điển hình là dự án Nhà xã hội Thiên Phát 2 tại TP Hồ Chí Minh, sau lễ khởi công 3 năm trước, vẫn chưa thể triển khai xây dựng do vướng mắc trong thủ tục. Mặc dù đã hoàn tất các thủ tục pháp lý và giấy phép, nhưng một số điều chỉnh trong quy hoạch 1/2.000 đã kéo dài thời gian triển khai, khiến dự án bị chững lại.

Ông Trang Trung Sơn, Phó Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Thiên Phát, chia sẻ, dự án vẫn chưa thể hoàn thành do thủ tục hành chính chưa được giải quyết. "Chúng tôi đã gặp rất nhiều vấn đề trong việc điều chỉnh quy hoạch, khi một số thay đổi trong quy hoạch 1/2.000 đã gây xung đột và kéo dài thời gian duyệt hồ sơ. Điều này không chỉ làm trì hoãn tiến độ mà còn khiến nguồn lực bị lãng phí", ông Sơn nói.

Tình trạng tương tự cũng diễn ra tại một số dự án nhà ở xã hội khác, khi nhiều chủ đầu tư phải đương đầu với sự thiếu nhất quán trong các quy định pháp lý. Ông Vũ Văn Trường, đại diện pháp chế Công ty TNHH Phú Quang, cho biết: "Dự án của chúng tôi đã được phê duyệt từ năm 2004, tuy nhiên, khi đã thanh toán xong tiền sử dụng đất, cơ quan nhà nước lại yêu cầu phải xem xét lại vì phần đất này bị coi là đất công. Mọi công tác triển khai đều bị tắc nghẽn, khiến chúng tôi không thể tiếp tục tiến hành các bước tiếp theo để khởi công xây dựng". 

Khó khăn trong việc huy động và quản lý vốn đã trở thành một trong những rào cản lớn mà các chủ đầu tư phải đối mặt khi thực hiện các dự án nhà ở xã hội. Ảnh minh họa

Một vấn đề khác cũng khiến các doanh nghiệp bế tắc là khó khăn trong việc vay vốn ngân hàng. Ông Trường cho biết, để chuẩn bị nguốn vốn triển khai dự án nhà ở xã hội, Công ty Phú Quang đã gửi 1.000 tỷ đồng vào ngân hàng để thực hiện các nghĩa vụ tài chính, nhưng khi muốn trả hết khoản vay 1.181,5 tỷ đồng, ngân hàng lại không chịu nhận và chỉ tính lãi tiền gửi với tỷ lệ vài phần trăm một năm.

Điều này không chỉ gây tổn thất lớn cho chủ đầu tư mà còn làm đình trệ toàn bộ dự án, khiến các căn nhà trong dự án không thể triển khai như kế hoạch. 

Theo vtv.vn