Đúng như vậy, tâm trạng của một số cán bộ, đảng viên cho rằng: Kiểm điểm theo tinh thần Nghị quyết Hội nghị Trung ương 4 (khóa XI) đã xong, coi như mọi việc đã xong. Chính vì vậy một bộ phận quần chúng và dư luận xã hội hoài nghi, băn khăn về tính hiệu quả của Nghị quyết Hội nghị Trung ương 4. Cần phải nhận thức đúng và quán triệt sâu sắc nội dung Nghị quyết và ý kiến chỉ đạo của đồng chí Tổng Bí thư BCH Trung ương Đảng. Có rất nhiều câu hỏi đang đặt ra: Vì sao Hội nghị Trung ương 4 lại bàn và ra nghị quyết: “Một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng hiện nay”? Hiệu quả của việc thực hiện Nghị quyết liệu có phải là “Đánh trống, bỏ dùi” hay không?

Trước hết, phải trả lời cho được câu hỏi vì sao Hội nghị Trung ương 4 ra Nghị quyết: “Một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng hiện nay”? Hay, nói cách khác là bối cảnh ra đời Nghị quyết. Chúng ta đều biết, Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời là để lãnh đạo nhân dân làm cách mạng giải phóng dân tộc, giải phóng đất nước khỏi ách đô hộ, xâm lược của ngoại xâm, sự chống phá của các thế lực thù địch trong và ngoài nước, thực hiện mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ... từng bước đưa Việt Nam phát triển theo con đường xã hội chủ nghĩa. Trong tiến trình cách mạng đó, Đảng luôn giữ vai trò lãnh đạo, quyết định mọi thắng lợi của cách mạng. Nhưng Đảng chỉ giữ được vai trò khi Đảng trong sạch, vững mạnh. Để Đảng luôn trong sạch, vững mạnh phải thường xuyên thực hiện tự phê bình và phê bình, thẳng thắn vạch ra khuyết điểm, sai lầm để tự sửa chữa, chỉnh đốn, tự đổi mới. Điều đó đã trở thành quy luật phát triển của Đảng. Thành tựu 25 năm đổi mới là thành quả của toàn Đảng, toàn quân, toàn dân, trong đó có sự đóng góp to lớn của đội ngũ cán bộ, đảng viên. Bên cạnh kết quả đạt được, công tác xây dựng Đảng vẫn còn không ít hạn chế, yếu kém, thậm chí có những yếu kém khuyết điểm kéo dài qua nhiều nhiệm kỳ chậm được khắc phục, làm giảm sút lòng tin của nhân dân đối với Đảng; nếu không được sửa chữa sẽ là thách thức đối với vai trò lãnh đạo của Đảng và sự tồn vong của chế độ. Vì vậy, Trung ương Đảng phải ban hành nghị quyết để làm rõ những vấn đề cấp bách đang nổi lên, từ đó đề ra các giải pháp khắc phục.

Ba vấn đề nổi cộm về công tác xây dựng Đảng mà Nghị quyết Hội nghị Trung ương 4 nêu lên là. Một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên, trong đó có những đảng viên giữ cương vị lãnh đạo, quản lý, kể cả một số cán bộ cao cấp, suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống với những biểu hiện khác nhau về sự phai nhạt lý tưởng, sa vào chủ nghĩa cá nhân ích kỷ, cơ  hội, thực dụng, chạy theo danh lợi, tiền tài, kèn cựa địa vị, cục bộ, tham nhũng, lãng phí, tùy tiện vô nguyên tắc. Thứ hai là, đội ngũ cán bộ cấp Trung ương, cấp chiến lược rất quan trọng, nhưng chưa được xây dựng một cách cơ bản... Một số trường hợp đánh giá, bố trí cán bộ chưa thật công tâm, khách quan, không vì yêu cầu công việc, bố trí không đúng sở trường, năng lực, ảnh hưởng đến uy tín cơ quan lãnh đạo, sự phát triển của ngành, địa phương và cả nước. Thứ ba, nguyên tắc “tập thể lãnh đạo, cá nhân phụ trách” trên thực tế ở nhiều nơi rơi vào hình thức do không xác định rõ cơ chế trách nhiệm mối quan hệ giữa tập thể và cá nhân; khi sai sót, khuyết điểm không ai chịu trách nhiệm... Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã nêu rõ: Khi đánh giá tình hình và nguyên nhân cần nhìn thẳng vào sự thật, bình tĩnh, khách quan, không phiến diện, chỉ ra mặt thành tựu và yếu kém; phân tích toàn diện cả nguyên nhân khách quan và nguyên nhân chủ quan. Phải chăng nguyên nhân khách quan của mặt yếu kém là do tác động mặt trái cơ chế thị trường. Cần nghiêm túc phân tích thật sâu sắc những nguyên nhân chủ quan, chỉ ra những căn nguyên gốc rễ như: do không tu dưỡng rèn luyện, mang nặng chủ nghĩa cá nhân ích kỷ, cơ hội thực dụng; buông lỏng các nguyên tắc tổ chức xây dựng Đảng; quan liêu, xa dân, thiếu gắn bó mật thiết với nhân dân...

Ở tỉnh ta, ngay khi có Nghị quyết Hội nghị Trung ương 4, Chỉ thị số 15 và Kế hoạch số 08 của Bộ Chính trị và hướng dẫn của các ban xây dựng Đảng ở trung ương... Ban Thường vụ Tỉnh ủy ban hành Kế hoạch 26 tổ chức học tập, quán triệt, triển khai thực hiện Nghị quyết. Tỷ lệ đảng viên tham gia học tập quán triệt Nghị quyết đạt 95%. Ban Thường vụ Tỉnh ủy chỉ đạo thực hiện nghiêm túc công tác chuẩn bị và tổ chức hội nghị kiểm điểm tự phê bình và phê bình thực hiện Nghị quyết Hội nghị Trung ương 4 trong 5 ngày gồm: Kiểm điểm tập thể Ban Thường vụ 2 ngày; Kiểm điểm cá nhân các đồng chí Ủy viên Ban Thường vụ 3 ngày. Sau đó, tổ chức rút kinh nghiệm công tác chuẩn bị và kiểm điểm của Ban Thường vụ đối với các tổ chức đảng trực thuộc Tỉnh ủy; báo cáo kết quả kiểm điểm với Bộ Chính trị, Ban Bí thư Trung ương Đảng và Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh; thông báo kết quả kiểm điểm, tiếp thu góp ý của Ban Thường vụ Tỉnh ủy với các tổ chức, cá nhân đã góp ý. Với tinh thần nghiêm túc: thực sự cầu thị và trách nhiệm cao trước Đảng bộ và nhân dân trong tỉnh, hội nghị kiểm điểm Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã phát huy dân chủ, thẳng thắn, khách quan, đoàn kết và xây dựng. Phân tích sâu sắc, chỉ rõ những ưu điểm, hạn chế, khuyết điểm, nguyên nhân; tập trung kiểm điểm những hạn chế, khuyết điểm của tập thể Ban Thường vụ hiện nay, liên hệ kiểm điểm làm rõ những khuyết điểm, yếu kém đã chỉ ra từ các khóa trước, nhưng đến nay chưa được khắc phục triệt để; đề ra các giải pháp, nhiệm vụ cụ thể, khả thi để sửa chữa khuyết điểm, hạn chế trong thời gian sớm nhất. Việc tham gia, góp ý cho mỗi cá nhân Ủy viên Ban Thường vụ đã thể hiện tinh thần thẳng thắn, chân tình, xây dựng, trách nhiệm cao đối với đồng chí mình và vai trò lãnh đạo, chỉ đạo của tập thể Ban Thường vụ Tỉnh ủy.

Sau kiểm điểm, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã ban hành chương trình làm việc thực hiện các nhiệm vụ và giải pháp khắc phục những khuyết điểm, hạn chế với 46 vấn đề. Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh đã triển khai thực hiện việc chất vấn tại 2 kỳ họp theo quy chế chất vấn trong Đảng. Thường trực Tỉnh ủy, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã ban hành các văn bản chỉ đạo tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ; tăng kỳ xuất bản trong tuần và nâng cao chất lượng Báo Thái Bình; kiểm tra việc thực hiện Chỉ thị 03 của Bộ Chính trị về tiếp tục đẩy mạnh việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh; chỉ đạo, hướng dẫn các cấp ủy cấp dưới xây dựng và thực hiện Quy chế chất vấn trong Đảng tại các kỳ họp cấp ủy. Các Ban Thường vụ cấp ủy, đảng, đoàn, ban cán sự đảng trực thuộc Tỉnh ủy, tập thể lãnh đạo các sở, ban, ngành, đoàn thể của tỉnh hoàn thành tổ chức kiểm điểm trong tháng 10 và 11/2012. Cấp ủy cơ sở, tập thể lãnh đạo cơ quan, đơn vị, chi bộ hoàn thành tổ chức kiểm điểm trong tháng 11 và 12-2012 theo đúng Kế hoạch 26 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy. Nhìn chung, việc chuẩn bị và tiến hành kiểm điểm của các tổ chức đảng và tập thể lãnh đạo cơ quan, đơn vị được chỉ đạo chặt chẽ và thực hiện nghiêm túc, bảo đảm dân chủ, khách quan và tình hình ổn định.

Sau kiểm điểm không khí đoàn kết hơn, nội bộ không xảy ra tình trạng bè phái; người có khuyết điểm, hạn chế thẳng thắn nhận trách nhiệm và có các giải pháp khắc phục. Qua kiểm điểm góp phần phòng ngừa, cảnh báo và rung tiếng chuông báo động về những yếu kém, khuyết điểm như 3 vấn đề của Nghị quyết Hội nghị Trung ương 4 nêu ra. Dĩ nhiên, việc khắc phục yếu kém, tồn tại cần có thời gian, không hy vọng trong vài tháng có thể đem lại kết quả như mong đợi. Song, điều dễ nhận thấy là sau kiểm điểm tình hình đang có chuyển biến tích cực, không khí dân chủ, đoàn kết, cởi mở hơn trong nội bộ Đảng. Nhân dân có niềm tin hơn về tương lai phía trước.

Bài, ảnh: Việt Hải