Xây dựng Đảng về đạo đức là toàn bộ hoạt động của Đảng, các cấp ủy, tổ chức đảng và đội ngũ đảng viên với sự tham gia của cả hệ thống chính trị, các tầng lớp Nhân dân trong việc định hình, rèn luyện, nâng cao đạo đức cách mạng của Đảng. Thông qua việc giáo dục, rèn luyện đạo đức cách mạng cho mỗi cán bộ, đảng viên góp phần tạo nên sức mạnh cho Đảng, để Đảng vượt qua mọi khó khăn, thách thức, lãnh đạo Nhân dân hoàn thành mọi nhiệm vụ chính trị.

Trước đòi hỏi của nhiệm vụ cách mạng càng ngày càng nặng nề, đội ngũ cán bộ, đảng viên cần phải có bản lĩnh chính trị, tích cực rèn luyện đạo đức cách mạng để “giàu sang không thể quyến rũ, nghèo khó không thể chuyển lay, uy vũ không thể khuất phục”. Vấn đề xây dựng Đảng về đạo đức là một trong những công việc chính của công tác xây dựng Đảng hiện nay. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khẳng định: “Việc nước lấy Đoàn thể làm cốt cán. Việc Đoàn thể lấy cán bộ làm cốt cán. Cán bộ lấy đạo đức làm cốt cán”[1]. Mọi việc thành hay bại đều từ cán bộ mà ra; đây là đỉnh cao của “nghệ thuật” là “phương sách” dùng người - bí quyết thành công của sự nghiệp cách mạng.

Một trong sáu nhiệm vụ trọng tâm của Đại hội XIII đã nói đến vấn đề xây dựng Đảng: “Tiếp tục đẩy mạnh xây dựng, chỉnh đốn Đảng, xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh”[2]; xây dựng tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, vận hành thông suốt hoạt động hiệu lực, hiệu quả. Xây dựng đội ngũ các cấp, nhất là cán bộ cấp chiến lược có phẩm chất năng lực uy tín; đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ. Xây dựng Đảng về đạo đức phải tuân theo những nguyên tắc xây dựng và thực hành đạo đức, xây đi đôi với chống, nêu gương về đạo đức và phải tu dưỡng đạo đức suốt đời nhằm thực hiện lời dạy của Người “nâng cao đạo đức cách mạng, quét sạch chủ nghĩa cá nhân”[3].

Đứng trước bối cảnh và yêu cầu của thực tiễn cách mạng, nhất là tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống trong một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên hiện nay, nhiệm vụ xây dựng Đảng về đạo đức càng trở nên quan trọng, trở thành một trong những vấn đề cấp bách của công tác xây dựng Đảng. Đại hội XIII của Đảng yêu cầu: “Tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng, phát huy bản chất giai cấp công nhân của Đảng, nâng cao năng lực lãnh đạo, năng lực cầm quyền và sức chiến đấu của Đảng”[4]; ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ”.

Thực tiễn hiện nay cho thấy: “Một bộ phận cán bộ, đảng viên phai nhạt lý tưởng, giảm sút ý chí, ngại khó, ngại khổ, suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”[5]. Điều đó đã gây ra dư luận xấu trong xã hội, ảnh hưởng xấu đến uy tín của Đảng, làm giảm sút lòng tin của Nhân dân, tổn hại đến mối quan hệ giữa Đảng với nhân dân, hạ thấp sức chiến đấu và vai trò lãnh đạo, cầm quyền của Đảng. Chính vì vậy, Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng xác định: “Trong những năm tới phải đặc biệt coi trọng và đẩy mạnh hơn nữa xây dựng chỉnh đốn Đảng toàn diện về chính trị, tư tưởng, đạo đức, tổ chức và cán bộ”[6]. Trong đó, xây dựng Đảng về đạo đức là nền tảng, là gốc để Đảng ta trong sạch, vững mạnh, nâng cao năng lực lãnh đạo và cầm quyền của Đảng. 

Hội nghị cán bộ toàn quốc về công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng tháng 12/2021. (Ảnh: Phạm Cường).

Trong những năm tới, hòa bình, hợp tác và phát triển vẫn là xu thế lớn, song tình hình thế giới, khu vực diễn biến nhanh chóng, phức tạp, khó dự báo; chiến tranh quy mô lớn ít có khả năng xảy ra nhưng cạnh tranh chiến lược, xung đột cục bộ có thể diễn ra gay gắt hơn; tranh chấp chủ quyền lãnh thổ, biển đảo, nhất là ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương, tiếp tục tiềm ẩn nhiều nguy cơ; thiên tai, dịch bệnh diễn biến khó lường đặt ra thách thức lớn đối với Quân đội nói riêng và nước ta nói chung. Các thế lực thù địch, phản động đẩy mạnh âm mưu, thủ đoạn “diễn biến hòa bình”, thúc đẩy “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”, từ bên trong, “phi chính trị hóa” quân đội, tăng cường chống phá Đảng, Nhà nước. Từ thực tiễn và quán triệt phương hướng, nhiệm vụ xây dựng, chỉnh đốn Đảng theo Nghị quyết Đại hội XIII, cần thực hiện một số nội dung nội dung cơ bản sau:

Một là, tăng cường giáo dục đạo đức cách mạng cho cán bộ, đảng viên.

Cần phải giáo dục đạo đức cách mạng cho cán bộ, đảng viên nhằm tạo ra các giá trị đạo đức mới như: Tuyệt đối trung thành với Đảng, với Tổ quốc, với Nhân dân; có bản lĩnh chính trị, quan điểm, lập trường vững vàng, có thế giới quan, phương pháp tư duy khoa học, có kiến thức sâu rộng, có năng lực sắc bén về lý luận, nhạy cảm trong thực tiễn, có lòng dũng cảm cao, có tinh thần cảnh giác cách mạng cao và giữ vững nền tảng tinh thần của xã hội. Kết quả của quá trình giáo dục đạo đức cách mạng phải đạt được theo đúng yêu cầu của Chủ tịch Hồ Chí Minh: “Đảng ta là một Đảng cầm quyền. Mỗi đảng viên và cán bộ phải thật sự thấm nhuần đạo đức cách mạng, thật sự cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư. Phải giữ gìn Đảng ta thật trong sạch, phải xứng đáng là người lãnh đạo, là người đày tớ thật trung thành của Nhân dân”[7].

Xây dựng Đảng về đạo đức là làm cho mỗi cán bộ, đảng viên ngày càng trưởng thành hơn, để Đảng ta trở thành một Đảng chân chính, vĩ đại, thực sự văn hóa, thực sự đạo đức, thực sự văn minh. Để giáo dục đạo đức cách mạng cho cán bộ, đảng viên có hiệu quả, cần phải đổi mới cả về nội dung, hình thức và phương thức tiến hành. Đặc biệt, cần đổi mới nội dung giáo dục đạo đức cách mạng để không bị lạc hậu, phải nghiên cứu, bổ sung, hoàn thiện các giá trị đạo đức cách mạng theo tinh thần “Đảng ta là đạo đức, là văn minh” cho phù hợp với điều kiện mới và truyền thống văn hóa tốt đẹp của dân tộc”[8] theo đúng Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ  XIII của Đảng đã khẳng định.

Hai là, nêu cao tinh thần tự tu dưỡng, rèn luyện đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên.

Cán bộ, đảng viên tự tu dưỡng, rèn luyện đạo đức cách mạng là một điều kiện quan trọng để xây dựng, phát triển, hoàn thiện nhân cách người cách mạng. Mỗi người phải tự mình rèn luyện nâng cao các phẩm chất của người cộng sản vững vàng, kiên định, tự chủ; xây dựng cho mình thế giới quan khoa học, tôi luyện ý chí và tính cách của người cách mạng. Chủ tịch Hồ Chí Minh cũng chỉ rõ: “Đạo đức cách mạng không phải trên trời sa xuống. Nó do đấu tranh, rèn luyện bền bỉ hằng ngày mà phát triển và củng cố; cũng như ngọc càng mài càng sáng, vàng càng luyện càng trong”[9]. Cho nên, cán bộ, đảng viên phải nêu cao tinh thần tự tu dưỡng, rèn luyện đạo đức cách mạng. Mỗi cán bộ, đảng viên tự tu dưỡng, rèn luyện đạo đức cách mạng phải tuân theo các vấn đề có tính nguyên tắc như: Học đi đôi với hành, lý luận gắn liền với thực tiễn; nâng cao kiến thức, kỹ năng gắn liền với phát triển, củng cố bản lĩnh chính trị vững vàng. Chính vì vậy, cán bộ, đảng viên không chỉ tự rèn luyện về trình độ, năng lực, phương pháp, tác phong công tác mà còn phải tự rèn luyện về phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống, tinh thần trách nhiệm, sẵn sàng nhận và hoàn thành tốt nhiệm vụ với tinh thần tự giác nhất.

Ba là, phát huy vai trò, tự giác nêu gương trong thực tiễn của cán bộ.

Đề cao vai trò tiền phong, gương mẫu của cán bộ, đảng viên, “Chính đó là con đường chúng ta có thể và phải theo nhằm trước hết làm cho việc nêu gương trở thành một kiểu mẫu về đạo đức”[10]. Chủ tịch Hồ Chí Minh cũng dạy: “Một tấm gương sống còn có giá trị hơn một trăm bài diễn văn tuyên truyền”[11]. Vì thế, mỗi cán bộ, đảng viên cần tự giác tu dưỡng, rèn luyện để nâng cao tính tiên phong, gương mẫu trong thực tiễn; phải thực sự sâu sát với quần chúng, quý trọng Nhân dân, gương mẫu về mọi mặt có như vậy mới tổ chức, tuyên truyền và vận động Nhân dân thực hiện đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật Nhà nước đạt hiệu quả cao. Mỗi cán bộ, đảng viên phải gương mẫu về phẩm chất đạo đức, lối sống; thực sự “cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư” ra sức phục vụ lợi ích chung của giai cấp, của Nhân dân, luôn đặt lợi ích của Đảng, của Nhân dân lên trên lợi ích cá nhân. Không ngừng tự rèn luyện đạo đức, ý thức tổ chức kỷ luật, chấp hành nghiêm chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước. Tiếp tục thực hiện đề cao vai trò gương mẫu nêu gương sáng về phẩm chất, đạo đức, trí tuệ, văn hóa Đảng của mỗi cán bộ, đảng viên trong lãnh đạo và thực hiện nhiệm vụ. Đặc biệt, cần phải coi trọng và phát huy vai trò nêu gương của người đứng đầu cấp ủy, tổ chức đảng, cơ quan, đơn vị các cấp. Người đứng đầu cấp ủy, tổ chức đảng phải gương mẫu về đạo đức, lối sống cho cán bộ, đảng viên noi theo; phải thực sự gương mẫu gắn “nói đi đôi với làm”; gương mẫu trong tu dưỡng và rèn luyện đạo đức cách mạng; gương mẫu trong phương pháp, tác phong công tác; với tinh thần “chức vụ càng cao càng phải gương mẫu”[12]. Đồng thời, phải “tự soi, tự sửa” bản thân mình trong quá trình tu dưỡng, rèn luyện và thực hiện chức trách, nhiệm vụ trên cương vị được giao.

Bốn là, coi trọng công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật của Đảng.

Cấp ủy, tổ chức đảng các cấp cần phải tập trung kiểm tra, giám sát việc cán bộ, đảng viên chấp hành Điều lệ, nghị quyết, chỉ thị, quy định của Đảng, chính sách, luật pháp Nhà nước; chấp hành nguyên tắc tập trung dân chủ, quy chế làm việc, chế độ công tác, thực hiện dân chủ rộng rãi, giữ gìn đoàn kết nội bộ; tự phê bình và phê bình; rèn luyện phẩm chất đạo đức, lối sống; thực hành tiết kiệm; phòng, chống tham ô, tham nhũng, lãng phí. Thường xuyên lắng nghe và tiếp thu ý kiến đóng góp của người dân, thực hiện sự kiểm tra, giám sát của nhân dân đối với tổ chức đảng và cán bộ, đảng viên; thực hiện công khai, minh bạch thông tin và chế độ trách nhiệm trong Đảng, trong các tổ chức đoàn thể chính trị - xã hội để dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng. 

Nội dung kiểm tra phải toàn diện, song có trọng tâm, trọng điểm. Tập trung kiểm tra với những cấp ủy, tổ chức đảng, cán bộ, đảng viên có dấu hiệu vi phạm, suy thoái về tư tưởng chính trị, phẩm chất đạo đức, lối sống, có biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”; kiểm tra người đứng đầu cấp ủy về giữ gìn phẩm chất đạo đức, lối sống, trách nhiệm nêu gương. Cần xây dựng quy chế, quy định cụ thể để cán bộ, đảng viên tự giác chịu sự kiểm tra, giám sát của cấp ủy, tổ chức đảng nơi công tác, nơi cư trú; đề cao trách nhiệm trong kiểm tra, giám sát, đánh giá, nhận xét phẩm chất đạo đức, lối sống “xử lý kịp thời, kiên quyết, triệt để, đồng bộ, nghiêm minh các tổ chức đảng, đảng viên vi phạm”[13].

Năm là, đấy mạnh đấu tranh phản bác những quan điểm sai trái, thù địch, xuyên tạc về xây dựng Đảng về đạo đức.

Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII tiếp tục chỉ rõ: “Kiên quyết và thường xuyên đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch, cơ hội chính trị”[14]. Vì thế, phải kết hợp đẩy mạnh đấu tranh trên mặt trận tư tưởng, lý luận, phản bác những quan điểm sai trái, xuyên tạc, thù địch, xuyên tạc xây dựng Đảng về đạo đức gắn với chủ động bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng một cách hiệu quả. Mỗi cán bộ, đảng viên phải nhận thức rõ đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thông tin xuyên tạc của các thế lực thù địch là nhiệm vụ thường xuyên, là trách nhiệm chính trị; cần khẳng định bản lĩnh chính trị, phẩm chất đạo đức cách mạng, trình độ lý luận sắc bén để đấu tranh phản bác lại những luận điệu sai trái của các thế lực thù địch một cách hiệu quả nhất.

Với phương châm “mỗi đảng viên là một tuyên truyền viên của Đảng”, bằng kiến thức của mình, cán bộ, đảng viên là những người đi đầu trong tuyên truyền, giải thích cho quần chúng ở địa phương, đơn vị hiểu rõ bản chất sai trái, xuyên tạc quan điểm chủ trương xây dựng Đảng về đạo đức của các thế lực thù địch; tuyệt đối không nghe, không tin theo. Mỗi cán bộ, đảng viên cần tuân thủ pháp luật và ý thức công dân tuân thủ quy tắc ứng xử trên không gian mạng. Tích cực, chủ động đấu tranh trên các phương tiện truyền thông, mạng xã hội, chủ động định hướng dư luận xã hội./.

[1] Hồ Chí Minh Toàn tập, Nxb Chính trị Quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2011, tập 5, tr.265.

[2] Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, tập 1, Nxb Chính trị Quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2021, tr.40

[3] Hồ Chí Minh, Toàn tập, Nxb Chính trị Quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2011,Tập 15, tr.763

[4] Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, tập 1, Nxb Chính trị Quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2021, tr.111.

[5] Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, tập 1, Nxb Chính trị Quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2021, tr.92.

[6] Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, tập 1, Nxb Chính trị Quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2021, tr.180.

[7] Hồ Chí Minh, Toàn tập, tập 15, Nxb Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2011, tr.622.

[8] Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, tập 1, Nxb Chính trị Quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2021, tr.184.

[9] Hồ Chí Minh, Toàn tập, tập 11, Nxb Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2011, tr.612.

[10] V.I.Lênin, Toàn tập, tập 36, Nxb Tiến Bộ, Mátxcơva, 1977, tr.182.

[11] Hồ Chí Minh, Toàn tập, Nxb Chính trị Quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2011, tập 1, tr.284.

[12] Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, tập 1, Nxb Chính trị Quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2021, tr.183.

[13] Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, tập 1, Nxb Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2021, tr.189.

[14] Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, tập 1, Nxb Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2021, tr.183.

Thượng tá, TS. Trịnh Xuân Ngọc, Trưởng ban Đạo đức, Viện Khoa học xã hội và nhân văn Quân sự

Theo: dangcongsan.vn