Chi bộ thôn Trà Hồi (xã Thụy Bình) hiện có 75 đảng viên, trong đó 40% đảng viên 40 năm tuổi Đảng, bình quân tuổi đời đảng viên là 54 tuổi. Hàng năm, Chi bộ đều xây dựng kế hoạch kết nạp từ 2 đến 3 đảng viên mới, tổ chức thảo luận, phân công nhiệm vụ cho các đảng viên tìm nguồn, vận động, theo dõi, giúp đỡ những quần chúng ưu tú để kết nạp vào Đảng. Tuy nhiên, từ năm 1998 đến nay, Chi bộ chỉ kết nạp được 7 đảng viên, trong đó 2 năm 2012 - 2013 không kết nạp được đảng viên nào.

Ông Đào Trọng Ly, Bí thư Chi bộ thôn cho biết: "Nguồn phát triển đảng viên hàng năm ở nông thôn chủ yếu dựa vào lực lượng thanh niên, nhưng hiện nay hầu hết họ đi làm ăn xa nên rất khó tìm được đối tượng ưu tú để giúp đỡ, bồi dưỡng kết nạp Đảng. Số ít thanh niên ở nhà  phải mưu sinh kiếm sống, ít có thời gian tham gia sinh hoạt các đoàn thể nên khó có thể phấn đấu trở thành quần chúng ưu tú giới thiệu cho Đảng. Gần đây, đối tượng Chi bộ quan tâm bồi dưỡng để kết nạp Đảng là các cán bộ đoàn thể ở cơ sở thôn nhưng đa số cũng không mặn mà, nhiệt tình phấn đấu. Khi tuyên truyền, vận động, một số đưa ra lý do khi đã trở thành đảng viên phải gương mẫu trong mọi công việc, sinh hoạt chi bộ đúng định kỳ, nền nếp trong khi công việc hàng ngày của họ khó có thể đáp ứng được".

Không chỉ ở Chi bộ thôn Trà Hồi mà từ đầu năm 2012 đến nay,  Đảng bộ xã Thụy Bình cũng không kết nạp được đảng viên. Còn Đảng bộ xã Thái Học có 3 chi bộ nông thôn, năm 2012 chỉ kết nạp được 1 đảng viên, 9 tháng đầu năm 2013 cũng chưa kết nạp được đảng viên nào. Bí thư Đảng ủy xã Đỗ Văn Dương thừa nhận: "Việc tạo nguồn phát triển đảng viên ở địa phương đang thực sự là vấn đề nan giải. Tìm được quần chúng ưu tú đã khó nhưng bồi dưỡng, giữ chân để đưa được họ vào đứng trong hàng ngũ của Đảng còn khó hơn. Bởi thực tế có quần chúng ưu tú đã tham gia đi học lớp cảm tình Đảng nhưng sau đó vì lý do phải tập trung phát triển kinh tế đã xin rút gây khó khăn cho cơ sở, vì vậy có chi bộ thôn mấy năm nay không kết nạp được đảng viên".

Thái Thụy hiện có 272 chi bộ nông thôn, gần 7.500 đảng viên tham gia sinh hoạt, chiếm 60,67% tổng số đảng viên toàn huyện. Hàng năm, đảng bộ các xã, thị trấn đều xây dựng kế hoạch phát triển đảng viên, giao chỉ tiêu thực hiện cho các chi bộ, tuy nhiên không phải đơn vị nào cũng hoàn thành. Theo báo cáo của Ban Tổ chức Huyện ủy Thái Thụy: Năm 2012 và 9 tháng đầu năm 2013, toàn huyện kết nạp được 455 đảng viên thì chỉ có 126 đảng viên là nông dân (đoàn viên thanh niên, cán bộ thôn, người tham gia công tác hội ở cơ sở thôn); năm 2012 có 4 xã không kết nạp được đảng viên; 9 tháng đầu năm 2013 có 3 xã chưa kết nạp được đảng viên. Chuyện chi bộ nông thôn 3 đến 4 năm liền không kết nạp được đảng viên  không hiếm.

Không kết nạp được đảng viên ngoài nguyên nhân thiếu nguồn còn do một số cấp ủy chưa thực sự quan tâm đến công tác phát triển đảng viên. Có chi bộ ở nông thôn hàng năm mới đưa ra kế hoạch kết nạp chung chung mà không phân việc cụ thể cho đảng viên chịu trách nhiệm giúp đỡ đối tượng nào. Một phần nữa là do năng lực tuyên truyền, giải thích của một số cán bộ, đảng viên hạn chế, ít thời gian do bận mải công việc đồng áng nên không hoàn thành việc giúp đỡ, bồi dưỡng quần chúng mà chi bộ đã phân công. Tại một số chi bộ, đảng viên còn quá cầu toàn, tinh thần phê bình đôi khi thái quá tạo tâm lý e ngại cho nhiều người nên bỏ lỡ cơ hội lựa chọn quần chúng ưu tú bổ sung cho đội ngũ của Đảng. Một số chi bộ chưa thực sự phát huy hết vai trò lãnh đạo, chỉ đạo trong thực hiện các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội của thôn, chưa đổi mới nâng cao chất lượng, nội dung sinh hoạt tạo "sức hút" tham gia vào tổ chức Đảng đối với quần chúng nhân dân.

Chúng tôi có dịp dự sinh hoạt với nhiều chi bộ ở nông thôn của Thái Thụy và thấy một thực tế: đa phần đảng viên đã cao tuổi, đảng viên trẻ chiếm tỷ lệ ít. Theo báo cáo của Ban Tổ chức Huyện ủy: Bình quân tuổi đời của đảng viên ở chi bộ nông thôn của huyện từ 60 đến 62 tuổi; số đảng viên là cán bộ hưu trí, hết tuổi lao động chiếm 66,96%, đảng viên trực tiếp lao động sản xuất chiếm tỷ lệ khoảng 10 đến 12%. Đảng viên thuộc diện miễn hoãn sinh hoạt gần 1.700 đồng chí, đảng viên đi làm kinh tế xa nhà khoảng 400 người, trong khi nguồn bổ sung đảng viên mới hàng năm ít đã dẫn đến tình trạng thiếu đảng viên trẻ và đội ngũ cấp ủy kế cận ở cơ sở. Toàn huyện hiện có gần 1.100 đảng viên trong ban chi ủy. Tuổi đời bình quân của các đồng chí ban chi ủy là 49,4 tuổi, số chi ủy viên từ 60 tuổi trở lên chiếm 30%. 272 đồng chí bí thư chi bộ thôn hiện nay phần lớn từ 40 đến 60 tuổi, có 25% trên 60 tuổi. Có đồng chí bí thư chi bộ nay đã 75 tuổi nhưng chưa có nguồn thay thế.

Ông Đỗ Văn Hiện, Trưởng Ban Tổ chức Huyện ủy Thái Thụy cho biết: Thời gian qua, Thái Thụy đã xây dựng Đề án "Nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu và chất lượng sinh hoạt cho chi bộ nông thôn". Qua nhiều lần tổ chức hội thảo, lấy ý kiến, nhiều cán bộ, đảng viên cho rằng: Để tháo gỡ khó khăn trong phát triển đảng viên ở khu vực nông thôn cần có những giải pháp đồng bộ. Trước hết, cấp ủy đảng ở mỗi địa phương cần làm tốt công tác xây dựng tổ chức cơ sở Đảng trong sạch vững mạnh, tập trung lãnh đạo đẩy mạnh phát triển kinh tế - xã hội, xây dựng nông mới, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho người dân để quần chúng thấy rõ vai trò lãnh đạo tiền phong, gương mẫu của Đảng, tạo động lực phấn đấu để được đứng trong hàng ngũ của Đảng. Hàng năm, các đảng bộ, chi bộ xây dựng nghị quyết về công tác phát triển đảng viên, đẩy mạnh tuyên truyền, giáo dục, vận động quần chúng ưu tú tự nguyện, tích cực rèn luyện phấn đấu để được vào Đảng. Phát động sâu rộng các phong trào thi đua yêu nước, gắn với đẩy mạnh việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh, qua đó phát hiện và nhân rộng các điển hình tiên tiến, giúp đỡ họ trở thành đảng viên.

Các chi bộ cần đổi mới nhận thức, đánh giá và nhận xét về quần chúng phù hợp với điều kiện thực tiễn hiện nay bảo đảm đúng với quy định, điều lệ Đảng nhưng cũng có sự linh hoạt nhất định trong từng trường hợp. Đặc biệt, các cấp ủy cần có kế hoạch tuyên truyền, bồi dưỡng, giao nhiệm vụ cụ thể để thử thách, rèn luyện và kết nạp các đối tượng là quân nhân xuất ngũ, cá nhân lao động sản xuất giỏi, những người đã tốt nghiệp THPT, trung cấp chuyên nghiệp, các trường cao đẳng, đại học ở lại tham gia lao động sản xuất hoặc công tác tại địa phương... Có như vậy, mới giải quyết được những khó khăn, vướng mắc đáp ứng yêu cầu công tác xây dựng Đảng trong tình hình mới hiện nay.

Bài, ảnh: Nguyễn Hình