Trên tinh thần đó, để nâng cao chất lượng sinh hoạt đảng, trước hết các chi bộ cần thường xuyên cung cấp thông tin mới, nêu cao ý thức tự phê bình và phê bình. Trong sinh hoạt chi bộ cần thể hiện rõ tính lãnh đạo, tính giáo dục, tính chiến đấu, động viên đảng viên nêu cao tinh thần say sưa tự học tập, rèn luyện không ngừng nâng cao trình độ nhận thức về mọi mặt. Các chi bộ cần nắm được diễn biến tư tưởng của đảng viên, quan tâm động viên, giúp đỡ để đảng viên yên tâm công tác hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ.

Về nội dung chính trị, chi bộ phải trở thành trường học giáo dục chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối của Ðảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; chức năng, nhiệm vụ, ý thức chính trị của đảng viên gắn liền với thực hiện nhiệm vụ chính trị của chi bộ.

Về nội dung tổ chức, chi bộ là tổ chức lãnh đạo, quản lý, kiểm tra, giám sát hoạt động của cơ quan chuyên môn, của các tổ chức đoàn thể chính trị, xã hội và của tất cả đảng viên trong việc thực hiện nhiệm vụ được quy định tại Ðiều lệ Ðảng; là môi trường giúp đỡ, dìu dắt đảng viên trưởng thành…

Trải qua 85 năm hoạt động, cả lý luận và thực tiễn đã khẳng định vai trò lãnh đạo to lớn của Ðảng đối với dân tộc, đối với đất nước, đối với nhân dân, vì vậy Ðảng không ngừng rèn luyện, không ngừng tự chỉnh đốn để phát huy vai trò lãnh đạo, mà trước tiên là mỗi đảng viên, mỗi chi bộ. Ðể thực hiện được các nội dung đó, cần phát huy dân chủ trong sinh hoạt chi bộ, cụ thể bằng một số giải pháp sau:

Một là, tăng cường nhận thức về tác dụng và bản chất của phát huy dân chủ trong sinh hoạt chi bộ. Thực tiễn trong sinh hoạt chi bộ thời gian qua cho thấy, nếu thực sự phát huy dân chủ sẽ mang lại tác dụng lớn cho chi bộ và từng cán bộ, đảng viên. Phát huy dân chủ là phương pháp tốt nhất để thực hiện các công việc của chi bộ hoặc công việc chuyên môn nhanh nhất, hiệu quả nhất, vì sẽ khơi dậy, phát huy thế mạnh, năng lực, trách nhiệm, kinh nghiệm của tất cả cán bộ, đảng viên trong chi bộ cùng tham gia giải quyết công việc một cách thấu đáo, toàn diện, sát thực tế; mỗi người đều có chính kiến, quan điểm riêng, lý lẽ về một vấn đề cụ thể nhưng thông qua trao đổi, thảo luận, phản biện thì vấn đề đó sẽ được phân tích, mổ xẻ, làm sáng rõ để thống nhất tìm phương án tốt nhất. Phát huy dân chủ là cơ hội tốt để đảng viên trong chi bộ học hỏi lẫn nhau về phương pháp, kiến thức, kỹ năng, kinh nghiệm nhằm không ngừng nâng cao năng lực của bản thân. Trong các buổi sinh hoạt chi bộ và chuyên môn phải tạo ra các cuộc tranh luận sôi nổi vì thông qua trao đổi, thảo luận, phản biện mỗi đảng viên sẽ vững vàng hơn về lý luận, nắm chắc hơn về thực tiễn; học hỏi đảng viên khác về phương pháp tiếp cận và kỹ năng giải quyết vấn đề, những ý kiến sáng tạo của đồng nghiệp, nhất là những công việc không thuộc chuyên môn sâu của mình. Mặt khác, khi thống nhất nhận thức về bản chất của phát huy dân chủ thì sẽ giúp bí thư chi bộ, chi ủy viên và các đảng viên có phương pháp, cách thức để tham gia vào quá trình phát huy dân chủ trong chi bộ phù hợp nhất. Ðể làm được điều này, trước hết bí thư chi bộ phải là người có kinh nghiệm, am hiểu, có phương pháp làm việc và điều hành dân chủ, thực sự cầu thị và biết lắng nghe; các chi ủy viên và đảng viên phải tự giác, mạnh dạn, có trách nhiệm và ý kiến tham gia phải xác đáng, có tính thuyết phục.

Hai là, phát huy dân chủ phải trở thành nền nếp trong sinh hoạt chi bộ. Trên cơ sở chức năng nhiệm vụ của chi bộ, bí thư chi bộ căn cứ vị trí công tác, năng lực của từng đảng viên lên kế hoạch giao nhiệm vụ cho từng đảng viên; mỗi đồng chí đều chủ trì, giám sát hoặc làm thư ký ít nhất một công việc hoặc mảng công việc, với quan điểm mỗi đồng chí đều tham gia tổng thể các nhiệm vụ của chi bộ. Phát huy dân chủ từ khâu dự thảo đến khi hoàn thành từng công việc. Ðồng chí chủ trì công việc chủ động dự thảo và thảo luận trong nhóm để bổ sung, sửa đổi dự thảo. Trong mỗi lần thảo luận, 100%  đảng viên  phải trình bày ý kiến của mình; những đề xuất mới, những ý kiến trái chiều, những vấn đề thực tiễn đang phát sinh đều được khuyến khích tham gia; những nội dung dự kiến tiếp thu đều phải được các ý kiến khác phản biện lại, trước khi bí thư chi bộ kết luận phương án tiếp thu cuối cùng. Do qua nhiều lần thảo luận, những nội dung chính yếu của từng công việc được phân tích, mổ xẻ cả về lý luận, thực tiễn nên các dự thảo sẽ đạt chất lượng và đúng tiến độ.

Ba là, phát huy dân chủ trong sinh hoạt chi bộ, kịp thời tổng kết, rút kinh nghiệm. Năng lực toàn diện của cán bộ, đảng viên được phát huy cao nhất khi dân chủ trong chi bộ, trong đơn vị được thực hiện đầy đủ, đúng đắn. Do vậy, cần hết sức tránh “dân chủ hình thức” nhằm hợp thức hóa ý kiến thủ trưởng hoặc người chủ trì công việc mà thực chất là bảo thủ; “dân chủ hình thức” kìm hãm, làm thui chột ý chí đấu tranh tự phê bình và phê bình. Ðồng thời chi bộ kịp thời chấn chỉnh những cán bộ, đảng viên có tư tưởng né tránh sự thật, “im lặng là vàng”, “dĩ hòa vi quý”, “ngại nêu ý kiến trái chiều”… để khơi dậy và phát huy dân chủ của mỗi cán bộ, đảng viên trong chi bộ. Ðể phát huy dân chủ trong chi bộ thì trước hết cần phát huy cao nhất phong cách dân chủ của bí thư chi bộ. Người lãnh đạo phải dân chủ trong giao việc, trong thảo luận, chủ trì các cuộc họp một cách cởi mở, biết động viên, khuyến khích tự phê bình và phê bình, những ý kiến xây dựng, thẳng thắn, trung thực phải được tôn trọng, tiếp thu một cách cầu thị; đồng thời, kịp thời chấn chỉnh, phê phán những cá nhân vi phạm nguyên tắc tập trung dân chủ hoặc có ý kiến thiếu tính xây dựng, bảo thủ trong trao đổi, thảo luận. Không ngừng nâng cao nhận thức, năng lực và trách nhiệm của cán bộ, đảng viên là yếu tố quyết định để phát huy dân chủ trong sinh hoạt chi bộ. Với trình độ, năng lực hiện có, trước tiên chi bộ phải tuyên truyền, thuyết phục để mỗi cán bộ, đảng viên nhận thức rõ trách nhiệm nghiên cứu, tham mưu, sẵn sàng đóng góp ý kiến tâm huyết, trí tuệ vào các công việc của chi bộ. Ðồng thời, phải thường xuyên đặt yêu cầu, khuyến khích mỗi cán bộ, đảng viên tự học, tự nghiên cứu, tự nâng cao nhận thức, khả năng tư duy, khả năng biên tập, năng lực bản thân để tham gia ngày càng chất lượng hơn vào các công việc của chi bộ.

Trần Thị Nụ

(Trường Chính trị tỉnh)