Là một trong những nơi có phong trào cách mạng sớm nhất cả nước, đầu năm 1927, 2 chi bộ Thanh niên Thái Bình được thành lập tại Trường Minh Thành (thị xã Thái Bình) và Trình Phố (Kiến Xương). Ngày 17/6/1929, Ðông Dương Cộng sản Ðảng được thành lập thì cuối tháng 6/1929, Tỉnh bộ Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên Thái Bình tổ chức họp bàn, thành lập Ðảng bộ. Sau khi thành lập, Ðảng bộ không ngừng củng cố tổ chức, phát triển lực lượng, đồng thời lãnh đạo, chỉ đạo phát động phong trào cách mạng sôi nổi, mạnh mẽ trong toàn tỉnh. Ðó là cao trào cách mạng 1930 - 1931 mà điển hình là cuộc biểu tình của nông dân Duyên Hà - Tiên Hưng ngày 1/5/1930, nông dân Tiền Hải ngày 14/10/1930 đã gây được tiếng vang lớn trong cả nước, được Xứ ủy Bắc Kỳ và Trung ương đánh giá cao. Thời kỳ Mặt trận Dân chủ Ðông Dương (1936 - 1939), Xứ ủy Bắc Kỳ cũng đánh giá Thái Bình là tỉnh có phong trào cách mạng mạnh nhất so với các tỉnh vùng nông thôn Bắc Kỳ.

Quá trình lãnh đạo phong trào cách mạng, Ðảng bộ Thái Bình đã trải qua nhiều đợt khủng bố ác liệt của kẻ thù, nhiều cán bộ, đảng viên và quần chúng cách mạng bị địch bắt, giam cầm, tù đày. Ðầu năm 1945, Ban Tỉnh ủy Thái Bình vừa tái lập đã kịp thời lãnh đạo phong trào cách mạng trong tỉnh, sáng tạo, đón đúng thời cơ chuẩn bị các điều kiện cho tổng khởi nghĩa giành chính quyền. Chiều ngày 18/8/1945, cuộc khởi nghĩa nổ ra đầu tiên ở Thái Ninh, đến ngày 24/8/1945 các địa phương trong toàn tỉnh đã giành được chính quyền. Ngay sau khi Cách mạng tháng Tám năm 1945  thành công, Ðảng bộ và nhân dân Thái Bình đã vượt qua muôn vàn khó khăn, gian khổ, vươn lên giành những thắng lợi  quan trọng, giữ vững và củng cố chính quyền cách mạng, chuẩn bị bước vào cuộc kháng chiến kiến quốc. Hàng vạn thanh niên Thái Bình đã lên đường nhập ngũ, hàng vạn tấn lương thực đã kịp thời chi viện cho chiến trường Ðiện Biên Phủ. Kết thúc cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, Thái Bình được Chủ tịch Hồ Chí Minh tặng Cờ “Quân dân một lòng tiêu diệt quân địch”, nhiều cá nhân vinh dự được phong tặng danh hiệu Anh hùng Lao động.

Hòa bình lập lại ở miền Bắc (1954), dưới sự lãnh đạo của Ðảng, nhân dân Thái Bình tích cực hàn gắn vết thương chiến tranh, khôi phục và phát triển kinh tế, văn hóa. Khi cuộc kháng chiến chống chiến tranh phá hoại của giặc Mỹ bước vào giai đoạn quyết liệt, Thái Bình vừa lo chống chiến tranh phá hoại, vừa lo chi viện sức người, sức của cho tiền tuyến với tinh thần: “Thóc không thiếu một cân, quân không thiếu một người”. Trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước, hàng vạn người con Thái Bình đã lên đường nhập ngũ, là tỉnh có tỷ lệ người tham gia quân đội so với dân số cao nhất miền Bắc (18%). Bước vào thời kỳ đổi mới, thực hiện công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và hội nhập quốc tế, dưới ánh sáng nghị quyết đại hội Ðảng qua các nhiệm kỳ, Ðảng bộ Thái Bình đã vận dụng sáng tạo và cụ thể hóa phù hợp với đặc điểm tình hình địa phương. Kết quả, sau gần 30 năm đổi mới (1986 - 2015), bên cạnh những điều kiện thuận lợi, Thái Bình gặp không ít khó khăn, thách thức. Ðặc biệt, từ tháng 7/1997, Thái Bình đã xảy ra khiếu kiện đông người trên diện rộng làm mất ổn định tình hình nông thôn trong tỉnh, gây hậu quả nặng nề về nhiều mặt. Ðược sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo, hỗ trợ của trung ương, sự tập trung cao độ của các cấp, các ngành, đoàn thể và sự đồng tình ủng hộ của đông đảo cán bộ, đảng viên và nhân dân, đến năm 1999 tình hình cơ bản trở lại ổn định; tổ chức đảng, hệ thống chính trị được củng cố; công tác quản lý, điều hành được tăng cường; dân chủ được mở rộng; sự đoàn kết thống nhất trong Ðảng, đồng thuận trong xã hội có chuyển biến, tiến bộ. Từ năm 2000 đến nay, Ðảng bộ Thái Bình không ngừng nâng cao vai trò lãnh đạo, mỗi giai đoạn, thời kỳ đã đề ra nhiều chủ trương, quyết sách đúng đắn, phù hợp với thực tiễn nhằm đẩy mạnh phát triển kinh tế - xã hội, đã giành được những thắng lợi toàn diện. Kinh tế đạt tốc độ tăng trưởng khá, tiềm lực mọi mặt được tăng cường, chính trị - xã hội ổn định, quốc phòng - an ninh được giữ vững, đời sống nhân dân được cải thiện. Ðặc biệt, trong xây dựng nông thôn mới, Ban Chấp hành Ðảng bộ tỉnh đã ban hành Nghị quyết số 02-NQ/TU ngày 28/4/2011 về “Xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2011 - 2015, định hướng đến năm 2020” với nhiều chủ trương đúng, trúng, hợp lòng dân. Trong quá trình triển khai thực hiện, UBND tỉnh đã kịp thời sửa đổi, bổ sung các cơ chế, chính sách hỗ trợ và quản lý đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng nông thôn mới, tạo ra bước đột phá quan trọng, mang lại diện mạo mới cho nông nghiệp, nông thôn Thái Bình. Ðến hết năm 2014, toàn tỉnh có 85 xã đạt chuẩn nông thôn mới.

Từ một số thanh niên yêu nước đầu tiên giác ngộ cách mạng sang Quảng Châu (Trung Quốc) dự lớp huấn luyện do Tổng bộ Thanh niên tổ chức (tháng 7/1925) đến cuối năm 2014, Ðảng bộ Thái Bình có trên 100.200 đảng viên. Ðiều đó chứng tỏ tổ chức đảng và đảng viên của Thái Bình ngày càng phát triển, lớn mạnh, xứng đáng với niềm tin của nhân dân. Suốt chặng đường lịch sử 85 năm qua, Ðảng bộ Thái Bình đã thể hiện rõ “ý Ðảng, lòng dân”, với rất nhiều chủ trương mang tính đột phá vì dân và mang lại lợi ích cho dân, luôn xứng đáng với niềm tin của nhân dân. Kỷ niệm 85 năm ngày thành lập Ðảng Cộng sản Việt Nam (3/2/1930-3/2/2015) là lúc các cấp ủy đảng trong toàn tỉnh triển khai chuyên đề học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh năm 2015 gắn với tiếp tục thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI) “Một số vấn đề cấp bách về xây dựng Ðảng hiện nay”. Tự hào về Ðảng quang vinh, mỗi cán bộ, đảng viên càng thấy rõ hơn trách nhiệm của mình trước dân, trước Ðảng  ra sức thi đua học và làm theo Bác, nguyện đi theo Ðảng, xây dựng Ðảng ngày càng trong sạch vững mạnh, xây dựng và phát triển quê hương Thái Bình ngày càng văn minh, giàu đẹp.

Nguyễn Hình