Cùng với sự lớn mạnh của dòng họ và hậu thuẫn của các thế lực mạnh đương thời, dòng họ Trần đã từng bước được triều Lý giao cho nhiều công việc quan trọng. Chính những biến loạn trong triều Lý và sự lớn mạnh của dòng họ Trần trên vùng đất Long Hưng mà Thái tử Sảm, sau này là vua Lý Huệ Tông đã về vùng đất Long Hưng lánh nạn, gặp gỡ và nên duyên với người con gái tài sắc vẹn toàn của dòng họ Trần, sau này là Linh từ Quốc mẫu Trần Thị Dung, là người đã cùng Thống quốc Thái sư Trần Thủ Độ - với tài thao lược về chính trị và quân sự đặc sắc đã tạo ra cuộc chuyển giao quyền lực từ triều Lý sang triều Trần vào năm 1225. Đây là cuộc chuyển giao quyền lực chính trị có một không hai trong lịch sử các triều đại phong kiến Việt Nam.

Khi thay thế triều Lý, triều Trần đã về trấn giữ kinh đô Thăng Long nhưng vùng đất Long Hưng - Hưng Hà ngày nay vẫn được các vua Trần coi là hậu phương vững chắc. Triều đình đã cho các vương hầu, thân tộc của mình về Long Hưng xây dựng các điền trang, thái ấp, luyện tập quân sĩ, phát triển sản xuất, tích trữ lương thảo làm cơ sở nuôi quân đánh giặc. Cả ba lần kháng chiến chống quân Nguyên - Mông xâm lược, mảnh đất Long Hưng đều là nơi nhà Trần chọn làm căn cứ quan trọng để tập hợp quân sĩ, chuẩn bị vũ khí, lương thảo. Hàng năm, triều đình nhà Trần đã chọn nơi đây để tổ chức các đại lễ bái yết tổ tiên, ban phúc ân cho muôn dân trăm họ và ăn mừng chiến thắng. Trong lễ tế tổ và mừng chiến thắng quân Nguyên - Mông lần thứ ba, ngày 17/3 năm Mậu Tý (1288), vua Trần Nhân Tông đã cảm khái đọc hai câu thơ bất hủ để ca ngợi tinh thần quyết chiến, quyết thắng giặc ngoại xâm của quân dân Đại Việt và thể hiện tấm lòng của vua tôi nhà Trần đối với mảnh đất và con người Long Hưng - Hưng Hà:

“Xã tắc lưỡng hồi lao thạch mã

Sơn hà thiên cổ điện kim âu”.

Dịch là: “Xã tắc hai phen chồn ngựa đá

Non sông nghìn thuở vững âu vàng”.

Gần 800 năm qua, lăng mộ các vua Trần, lăng mộ Thống quốc Thái sư Trần Thủ Độ và Linh từ Quốc mẫu Trần Thị Dung vẫn còn đó và được đời đời cháu con và nhân dân hương khói, giữ gìn. Mỗi con sông, mỗi cánh đồng, mỗi thôn, làng trên mảnh đất Long Hưng - Hưng Hà đều mang đậm những dấu tích của triều đại nhà Trần võ công oanh liệt, văn trị rực rỡ.

Vương triều Trần tồn tại và phát triển 175 năm (từ năm 1225 đến năm 1400), là vương triều có vị trí và vai trò đặc biệt quan trọng trong lịch sử đấu tranh dựng nước, giữ nước lâu dài và anh dũng của dân tộc ta. Những đóng góp về chính trị, kinh tế, quân sự, văn hóa, xã hội của vương triều Trần trong lịch sử dân tộc là vô cùng to lớn, rực rỡ, rất đáng tự hào. Năm 1942, trong “Việt Nam lịch sử diễn ca”, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khen ngợi: “Thời Trần văn giỏi, võ nhiều/Ngoài dân thịnh vượng, trong triều hiển minh”.

Năm 2016, Hưng Hà tổ chức kỷ niệm 790 năm ngày nhà Trần phát nghiệp đế vương và 790 năm ngày đức vua Trần Thái Tông phong Trần Thủ Độ làm Thống quốc Thái sư. Ôn lại những trang sử hào hùng của vương triều Trần để mỗi chúng ta tự hào với truyền thống vẻ vang của dân tộc, tự hào về quê hương Long Hưng - Hưng Hà - địa danh vinh dự được nhà Trần chọn làm nơi dựng nghiệp, gắn liền với những chiến công hiển hách của một vương triều cường thịnh vào bậc nhất trong các triều đại phong kiến Việt Nam.

Phát huy truyền thống văn hóa, văn hiến, truyền thống yêu nước và ý chí bất khuất, kiên cường của ông cha, từ khi có Đảng Cộng sản Việt Nam lãnh đạo, Đảng bộ và nhân dân Hưng Hà đã vượt qua nhiều khó khăn, thử thách, đóng góp nhiều sức người, sức của cho các cuộc kháng chiến chống giặc ngoại xâm của dân tộc. Thực hiện công cuộc đổi mới do Đảng ta khởi xướng và lãnh đạo, Đảng bộ và nhân dân Hưng Hà đã giành được nhiều thành tựu to lớn, toàn diện trên các lĩnh vực, giữ vững quốc phòng, an ninh, xây dựng hệ thống chính trị vững mạnh và đang tích cực xây dựng nông thôn mới.

Những năm qua, Đảng bộ và nhân dân Hưng Hà luôn được đón nhận sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo, tạo điều kiện của Trung ương, của tỉnh và các địa phương trong và ngoài tỉnh. Nhiều đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước đã về dâng hương tưởng niệm các vua Trần, tiếp tục khẳng định: Hưng Hà, Thái Bình là nơi phát tích, dựng nghiệp của vương triều Trần, đồng thời động viên cán bộ, nhân dân địa phương tiếp tục giữ gìn, tôn tạo và phát huy giá trị văn hóa của khu di tích lịch sử linh thiêng này. Ngày 27/1/2014, lễ hội đền Trần Thái Bình được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Ngày 31/12/2014, khu lăng mộ và đền thờ các vị vua triều Trần được Chính phủ công nhận là Di tích quốc gia đặc biệt.

Theo phong tục cổ truyền, ngày 13 tháng Giêng hàng năm là ngày khai mạc và tổ chức lễ hội đền Trần Thái Bình. Đây là dịp để các tầng lớp nhân dân Thái Bình, đồng bào và du khách thập phương về thắp nén tâm nhang tưởng niệm và tỏ lòng tri ân các vua Trần, Thống quốc Thái sư Trần Thủ Độ, Linh từ Quốc mẫu Trần Thị Dung, Quốc công Tiết chế Hưng đạo Đại vương Trần Quốc Tuấn cùng hoàng thân quốc thích nhà Trần. Đồng thời, thông qua đó giáo dục thế hệ trẻ lòng tự hào, ý chí quật cường, bất khuất trong lịch sử chống giặc ngoại xâm của dân tộc.

Phát huy truyền thống của dân tộc, truyền thống của quê hương và hào khí Đông A, thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới, 5 năm qua, Đảng bộ và nhân dân Hưng Hà đã phát huy tiềm năng, thế mạnh của mình, nỗ lực phấn đấu, nắm bắt thời cơ, vận hội, giành được những thành tựu to lớn, toàn diện. Ngoài sự đầu tư của Nhà nước, nhân dân các xã trong huyện đã đóng góp hàng trăm tỷ đồng, hàng vạn ngày công lao động để xây dựng đường giao thông nông thôn, đường giao thông nội đồng, hệ thống kênh mương, nhà văn hóa, vệ sinh môi trường, xử lý rác thải…; tích cực hiến đất giải phóng mặt bằng để làm các tuyến đường; thực hiện nếp sống văn minh nông thôn, giữ vững an ninh thôn xóm. Diện mạo nông thôn đổi thay nhanh chóng, đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân được nâng cao; nhân dân hài lòng, tin tưởng về kết quả Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới mang lại. Đây là kết quả của sự hội tụ ý Đảng lòng dân. Thông qua chương trình đã tạo phong trào hành động cách mạng sâu rộng ở tất cả các cấp, các ngành, trong các tầng lớp nhân dân, trở thành chất keo gắn kết các thành viên trong cộng đồng làng xóm, tạo tư duy, nhận thức mới trong suy nghĩ và hành động của người dân, đồng thời cũng xác định rõ vai trò chủ thể của người dân trong xây dựng nông thôn mới và các công việc khác của cộng đồng.

Đến nay, Hưng Hà không còn nhà ở dột nát; tỷ lệ hộ nghèo bình quân 2,43%; toàn huyện có 29/33 xã đạt chuẩn nông thôn mới, đạt tỷ lệ 87,87%. Với sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh, các sở, ban, ngành của tỉnh, sự nỗ lực, phấn đấu của Đảng bộ và nhân dân Hưng Hà, sau khi được Hội đồng xét duyệt trung ương thẩm định, ngày 16/02/2016, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 249/QĐ-TTg công nhận huyện Hưng Hà, tỉnh Thái Bình đạt chuẩn nông thôn mới năm 2015.

Nhân dịp này, Đảng bộ và nhân dân Hưng Hà bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới Trung ương Đảng, Quốc hội, Nhà nước, Chính phủ, các bộ, ban, ngành, đoàn thể trung ương; trân trọng cảm ơn sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh, các sở, ban, ngành, đoàn thể của tỉnh, các huyện, thành phố trong tỉnh đã quan tâm lãnh đạo và tạo điều kiện để huyện phát triển kinh tế - xã hội, từng bước xây dựng, hoàn thiện, bảo tồn các giá trị văn hóa truyền thống và tạo điều kiện về mọi mặt để Hưng Hà đạt chuẩn nông thôn mới đầu tiên của tỉnh; đồng thời đánh giá cao sự quyết tâm, nỗ lực của các cấp, các ngành, các tầng lớp nhân dân trong và ngoài huyện trong những năm qua. Xin chân thành cảm ơn các nhà hảo tâm, các doanh nghiệp, doanh nhân, các tập thể, cá nhân trong và ngoài nước, các tầng lớp nhân dân trong và ngoài huyện đã mang tâm đức tiến cúng, tham gia trùng tu, tôn tạo Di tích quốc gia đặc biệt đền thờ và lăng mộ các vị vua triều Trần và tích cực tham gia góp công, góp của xây dựng nông thôn mới thành công tốt đẹp.

Đảng bộ và nhân dân Hưng Hà nguyện tiếp tục phát huy truyền thống văn hóa, văn hiến, yêu nước và cách mạng kiên cường của quê hương anh hùng, của triều đại nhà Trần võ công oanh liệt, tiếp tục tái hiện hào khí Đông A lẫy lừng trong lịch sử chống giặc ngoại xâm của vương triều Trần và quân dân Đại Việt thành các chương trình, kế hoạch hành động cụ thể, tiếp tục đẩy mạnh việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh và phong trào thi đua “Đảng bộ và nhân dân Hưng Hà chung sức xây dựng nông thôn mới”, quyết tâm giữ vững và phát huy thành quả xây dựng NTM, đẩy mạnh phát triển kinh tế - xã hội nhanh và bền vững. Ra sức thi đua lao động sản xuất, quyết tâm đưa nghị quyết đại hội đảng các cấp vào cuộc sống, giành nhiều thắng lợi to lớn hơn, toàn diện hơn, vững chắc hơn, quyết tâm xây dựng Hưng Hà giàu đẹp, văn minh, trở thành huyện Anh hùng thời kỳ đổi mới.

Vũ Tiến Khoái

Phó Bí thư Huyện ủy, Chủ tịch UBND huyện