Trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước, lính ta có câu: "Tư tưởng không thông đeo bình tông không nổi" hoặc "Vượt Trường Sơn bằng đầu, bằng ý chí quyết tâm, từ lý tưởng, từ trái tim mình". Làm cách mạng giải phóng dân tộc, cả đất nước hướng về tiền tuyến lớn, "tất cả vì miền Nam ruột thịt" để giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước, cả nước đi lên chủ nghĩa xã hội. Thắng lợi ngày 30/4/1975 của dân tộc ta cũng là thắng lợi của công tác tư tưởng - văn hóa của Đảng ta. Cắt nghĩa nguyên nhân Việt Nam chiến thắng, có sử gia nước ngoài đã tìm đến cội nguồn văn hóa Việt Nam.

Nay là Đảng cầm quyền, có khoa học kỹ thuật, công nghệ thông tin cực kỳ phát triển, công tác tư tưởng - văn hóa có thuận lợi song cũng khó khăn bội phần. Khi có quyền lực dễ xa dân, xa cơ sở thực tiễn; công việc, kể cả của đoàn thể thường bị hành chính hóa, qua họp hành, mệnh lệnh, công văn, giấy tờ. Dân nắm được chủ trương, đường lối của Đảng, Nhà nước qua họp thôn, tổ dân phố và chủ yếu là qua các phương tiện thông tin đại chúng.

Lịch sử Đảng ta ngay khi còn trong trứng nước đã quán triệt phương châm: Toàn Đảng làm công tác tư tưởng. Đối tượng không chỉ là trong Đảng mà là trực tiếp với dân: giác ngộ, nhận thức, theo Đảng làm cách mạng mang lại độc lập cho đất nước, tự do cho dân tộc, giải phóng chính mình.

Trách nhiệm công tác tư tưởng hiện nay là phải làm cho toàn Đảng, toàn dân, toàn quân hiểu được bối cảnh quốc tế, tình hình đất nước, định hướng mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh. Không những thế, mỗi cán bộ, đảng viên thông qua đối tượng mà mình tiếp xúc, công việc mà mình đảm nhiệm mà tham gia vào công tác tư tưởng của Đảng. Do vậy, công tác tư tưởng của Đảng vừa trực tiếp lại vừa lồng ghép trong mọi chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng, Nhà nước, của cả hệ thống chính trị như những quyết sách về nông nghiệp, nông thôn, nông dân, xây dựng nông thôn mới, xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền... Công tác tư tưởng còn kết tinh cả trong việc thực hiện chức phận của cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức. Mỗi cán bộ, đảng viên còn là hiện thân của Đảng, của ngọn cờ lãnh đạo, vì vậy, Đảng đòi hỏi cán bộ, đảng viên phải gương mẫu, là tấm gương để quần chúng noi theo. Sự hư hỏng, thoái hóa của một bộ phận cán bộ, đảng viên chính là nguyên nhân làm xói mòn lòng tin của nhân dân với Đảng, với con đường chúng ta đang theo đuổi, với thể chế chúng ta đang xây dựng, vun đắp. Vì thế, không được khoán trắng công tác tư tưởng cho ban chuyên môn, tham mưu mà phải là của toàn Đảng, của cả hệ thống chính trị. Thời Trần, hội nghị Diên Hồng phải chăng để thống nhất tư tưởng, ý chí quyết chiến quyết thắng giặc Nguyên Mông, tạo nên sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc. Bác Hồ cùng Trung ương tổ chức hội nghị chính trị đặc biệt để quyết tâm đánh thắng giặc Mỹ xâm lược, "đánh cho Mỹ cút, đánh cho ngụy nhào", giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.

Ngày nay, chúng ta làm công tác tư tưởng trên cơ sở thế và lực mới: Chúng ta có chính quyền, có cơ sở vật chất kỹ thuật, thế và lực của đất nước. Dân tộc chưa bao giờ có được như hiện nay. Điều quan trọng là làm cho nhân dân tin vào ngọn cờ lãnh đạo và Đảng là lực lượng duy nhất lãnh đạo toàn xã hội. Để có được điều đó, đương nhiên phải có đường lối đúng, tiếp theo là đội ngũ cán bộ, đảng viên thực sự vì nước, vì dân, giữ mối liên hệ máu thịt với nhân dân, phát huy sức mạnh tổng hợp đại đoàn kết toàn dân, hội nhập quốc tế mà vẫn giữ gìn bản sắc truyền thống của dân tộc, tất cả vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, Tổ quốc ta - Dân tộc ta sẽ mãi trường tồn.

Nguyễn Bá Côn
(Thành phố Thái Bình)