Dù đã nhiều năm trôi qua, song trong ký ức của nhiều người cao tuổi ở Hưng Hà vẫn chưa quên hình ảnh Bác Hồ về thăm, động viên nhân dân hàn khẩu đoạn đê vỡ tại thôn Ðìa, xã Hồng An trong trận lũ lịch sử năm 1945. Ngày ấy, khi biết tin quân và dân tỉnh Thái Bình phải gồng mình chống lũ dữ, ngày 10/1/1946, Bác Hồ cùng phái đoàn Chính phủ đã về thăm, động viên nhân dân huyện Hưng Nhân – Duyên Hà dồn sức đắp đê ngăn lũ. Tại đây, Bác đã căn dặn cán bộ, nhân dân địa phương nỗ lực cùng nhau hàn khẩu lại đoạn đê để ổn định đời sống của nhân dân. Ngày 28/4/1946, nhân dân huyện Hưng Nhân - Duyên Hà lại vui mừng đón Bác về dự khánh thành đoạn đê mới và nói chuyện với đồng bào. Bác khen ngợi Ðảng bộ và nhân dân huyện Hưng Nhân – Duyên Hà đã giữ đúng lời hứa với Bác, sớm hoàn thành đắp đê ngăn lũ. Tại buổi khánh thành, Bác căn dặn cán bộ và nhân dân nơi đây phải ra sức diệt giặc đói, diệt giặc dốt và chống ngoại xâm. Bác còn dặn dò thêm, hàng năm cán bộ và nhân dân phải chú ý bảo vệ đê điều cho tốt để bảo đảm ổn định đời sống.

Ghi nhớ lời dặn của Bác, những năm qua, cán bộ, nhân dân huyện Hưng Hà nói riêng và toàn tỉnh nói chung đã luôn quan tâm, chú trọng công tác xây dựng và bảo vệ đê điều. Ðến nay, toàn tỉnh được khép kín với hơn 578km đê sông, đê biển. Các tuyến đê trong tỉnh có 109 kè hộ bờ và 60 kè mỏ, dưới đê có 219 cống làm nhiệm vụ tưới, tiêu nước phục vụ sản xuất nông nghiệp. 216km mặt đê sông và 49,5/57,3km mặt đê cửa sông đã được cứng hóa bằng bê tông và đá dăm. Toàn bộ các đoạn đê trực diện với biển đã được nâng cấp chống được bão cấp 10, triều tần suất 5%. Tuy nhiên, hệ thống đê sông với tổng chiều dài trên 227km nếu so với mực nước thiết kế tại Hà Nội 13,1m thì đê Hồng Hà I, hữu Luộc, tả Trà Lý đã đủ cao trình thiết kế, còn lại một số đoạn đê trung và hạ lưu còn thấp so với thiết kế, cá biệt có đoạn còn thấp hơn thiết kế đến 1,3m; còn 30 cống, 24 kè, 107 điếm canh đê đã xuống cấp cần làm mới và tu sửa. Ngoài ra, hệ thống đê cửa sông với tổng chiều dài 57,3km nếu so với mực nước thiết kế thì nhiều đoạn còn thiếu cao trình 0,2 - 0,4m, cá biệt có đoạn thiếu 0,6m; có 22 cống, 11 kè, 10 điếm canh cần tu sửa, thay thế. Hệ thống đê biển gồm 4 tuyến với tổng chiều dài 71,4km còn một số đoạn thuộc đê biển số 7 (từ K0 đến K0+150; K15,2 đến K16,1) và đê biển số 8 (từ K13 đến K15 kết hợp làm đường giao thông) chưa được nâng cấp. Tổng số cống trên các tuyến đê biển là 41 cống thì có 11 cống đã xuống cấp.

Nhớ lời căn dặn của Bác không nên chờ “Nước đến chân mới nhảy”, mới đây UBND tỉnh đã phê duyệt Ðề án “Hiện đại hóa hệ thống thủy lợi tỉnh Thái Bình giai đoạn 2014 - 2020 và những năm tiếp theo”. Theo đó, toàn tỉnh sẽ nâng cấp toàn bộ hệ thống đê sông và đê cửa sông với tổng kinh phí ước tính trên 2.548 tỷ đồng, bao gồm: hoàn chỉnh phân cấp đê sông; hoàn chỉnh cao trình và mặt cắt đê; nâng cấp, tu bổ, làm mới hệ thống kè hộ đê; nâng cấp hệ thống cống dưới đê; bổ sung trồng tre chắn sóng; nâng cấp các điếm canh đê; hoàn chỉnh phân cấp đê; nâng cấp toàn bộ hệ thống đê cửa sông chưa hoàn chỉnh; nâng cấp, tu bổ hệ thống kè. Ðối với hệ thống đê biển, toàn tỉnh sẽ thực hiện nâng cấp hệ thống đê biển với tổng kinh phí dự kiến 236 tỷ đồng; điều chỉnh nắn tuyến đê và quai đê lấn biển, kinh phí dự kiến gần 5.000 tỷ đồng; làm đường hành lang chân đê để tạo cảnh quan, đáp ứng yêu cầu phát triển đô thị, dân sinh, kinh tế, nhu cầu giao thông để giảm áp lực giao thông mặt đê, bảo đảm an toàn đê điều, kinh phí khoảng 500 tỷ đồng. Ðề án còn thực hiện hiện đại hóa công tác quản lý đê điều như số hóa bản đồ đê điều; xây dựng hệ thống cảnh báo lũ điện tử; xây mới toàn bộ hệ thống cột mốc, biển báo; hoàn thiện hệ thống thể chế về công tác quản lý đê điều và phòng chống lụt, bão; lập quy hoạch, kế hoạch, phân vùng, đánh giá nguy cơ rủi ro thiên tai; xây dựng hệ thống thông tin cảnh báo sớm tại các khu vực, các cấp chính quyền địa phương và cộng đồng.

Việc thực hiện thành công Ðề án “Hiện đại hóa hệ thống thủy lợi tỉnh Thái Bình giai đoạn 2014 - 2020 và những năm tiếp theo” sẽ bảo đảm toàn bộ hệ thống đê sông chống được lũ tương ứng với mực nước sông Hồng tại trạm Long Biên là 13,1m. Ðối với hệ thống đê biển được bảo đảm chống được bão cấp 10, triều tần suất 5% nhằm đối phó có hiệu quả với biến đổi khí hậu và nước biển dâng, bảo vệ môi trường sinh thái. Ðề án cũng nhằm nâng cao năng lực dự báo bão, lũ, báo tin động đất, cảnh báo sóng thần và các hiện tượng khí tượng, thủy văn nguy hiểm. Bảo đảm 100% cán bộ chính quyền địa phương các cấp trực tiếp làm công tác phòng, chống thiên tai được tập huấn, nâng cao năng lực và trình độ về công tác phòng, chống và giảm nhẹ thiên tai; trên 70% số dân các xã thường xuyên bị thiên tai được phổ biến kiến thức về phòng, chống và giảm nhẹ thiên tai, góp phần ổn định đời sống nhân dân, phát triển kinh tế - xã hội bền vững như lời Bác căn dặn cán bộ, nhân dân Thái Bình năm xưa.

Ngọc Mai