Cốm không phải để ăn no, người Hà Nội ăn cốm như một thức quà vặt mộc mạc, giản dị nhưng ai cũng háo hức mỗi mùa cốm về. Cốm được người Hà Nội chế biến thành rất nhiều món ăn ngon, có khi cốm làm nguyên liệu chính, có khi là thực phẩm làm tăng mùi vị trong món ăn khi chế biến. Nhưng dù thế nào thì vẫn không mất đi hương vị thanh khiết trong từng hạt cốm nhỏ.

Sau đây, mời bạn cùng nếm thử một  số món ăn được chế biến từ cốm mà người Hà Nội yêu thích:

Chuối tiêu chấm cốm

Chuối tiêu chấm cốm không phải là một món ăn mất công nấu nướng. Thật ra, đúng hơn, đây là một cách ăn, một cách kết hợp rất dân dã nhưng thật tinh tế của người Hà Nội.

Chuối tiêu là thứ quả có cả bốn mùa, nhưng đối với những người sành ăn thì thưởng thức thứ quả này vào mùa thu là ngon hơn cả. Những nải chuối vừa chín tới, được mang vào dấm hương, chỉ vài hôm quả đã vàng đều và cho ra cái vị hương thơm dịu nhẹ. Những quả chuối tiêu già, trên vỏ thỉnh thoảng có một vài chấm nhỏ như trứng cuốc. Thứ chuối này đem chấm chung với cốm, một sự kết hợp tưởng như dân dã nhưng lại hết sức tinh tế mà chỉ mùa thu mới có.

Khi ăn, người ta thường bẻ đôi quả chuối hoặc cắt khúc thành từng đoạn ngắn rồi chấm chung với cốm, bỏ vào miệng và nhai thật chậm. Cái vị ngọt thơm nồng của chuối quyện trong cái vị dẻo bùi của cốm và thoảng nhẹ chút hương dìu dịu của lá sen dễ dàng mang đến cho người ta những cảm nhận thật lạ.

Xôi Cốm

Xôi là món ăn sáng quen thuộc của người dân Hà Nội, nhưng xôi cốm thì chỉ có thể được thưởng thức trong một khoảng thời gian ngắn, khi sắc thu tràn ngập phố phường.

Để nấu xôi cốm, trước hết phải để cốm trong chiếc rổ dày mắt, nhúng vào một chậu nước ấm pha đủ độ rồi nhấc ra ngay. Xôi cốm ngon hay không phụ thuộc phần lớn vào khâu này, nếu nước quá nóng hoặc người nhúng chậm tay chút thôi thì hạt cốm đã nhạt thếch, nát toét và xôi cốm không còn ngon nữa.

Khi nấu xôi phải chú ý lúc xôi vừa chín tới, hạt nở đều, mềm dẻo là bắc ngay ra, nếu không sẽ bị nát và mất đi hương vị thơm ngon đặc trưng của cốm. Tiếp đó rắc chút đường kính vừa đủ độ ngọt dịu và đồ xôi thêm lần nữa cho ngấm đường và chín dẻo rồi rải ra mâm. Vị ngon của xôi cốm sẽ không trọn vẹn nếu thiếu chút hạt sen, đỗ xanh ninh nhừ giã nhỏ và chút dừa nạo đảo qua đường và ít mỡ.

Nét quyến rũ đặc trưng của xôi cốm chính là mùi lúa non và hương thơm tinh khiết của hạt sen, lá sen. Xôi cốm không chỉ hấp dẫn ở vị thơm dẻo của hạt cốm mà còn đánh thức cả khứu giác và thị giác của người ẩm thực.

Cốm xào

Người sành ăn còn thích thưởng thức món cốm xào, được làm từ những hạt cốm già. Không quá khó để thực hiện món cốm xào. Trước khi bắt tay vào công đoạn xào, những hạt cốm già phải được vẩy qua chút nước, cho hạt cốm mềm, ẩm để tạo độ dẻo sau khi xào xong. Rồi khuấy đều chảo nước đường trên bếp cho tới khi sánh lại. Thả cốm vào, đảo đều tay để cốm quỵện dính với nước đường, chỉ mất không quá 5 phút cho công đoạn này. Người sành ăn vẫn chuộng cốm làng Vòng, dù là mua loại cốm già để xào. Vì cốm già của làng Vòng vẫn dẻo một vị ngon thuần khiết, đượm mùi lúa thơm.

Khi những hạt cốm quánh đều với nước đường đã trưng kỹ, từng hạt cốm thấm đượm vị ngọt của đường tạo nên một vẻ đẹp bóng bẩy, căng tràn màu xanh của sức sống.

Khẽ nhón tay ăn vụng một vài hạt cốm mới xào xong, hơi nóng từ chảo lửa làm miếng cốm dẻo và ngọt đến mê lòng. Cốm xào quyến rũ người ăn bằng vị ngọt ngào của cốm và sự dẻo dính trong từng hạt mà vẫn không bị nát. Và vì thế, người ta không dùng cốm giót hay cốm lá me để xào cũng vì sẽ làm cốm nhão và quá dính, mất đi dáng vẻ hình hài của từng hạt cốm.

Chả cốm đậu phộng

Chọn cốm để làm chả cốm là khâu quan trọng, vì nếu chọn loại cốm không thích hợp sẽ làm chả cốm trở nên quá nát hoặc quá cứng. Nguyên liệu chế biến món chả cốm cũng đơn giản, đậu phộng ngâm 30 phút cho mềm rồi đem luộc chín. Trộn giò sống và thịt xay cho đến khi thịt và giò quện đều với nhau. Rồi trộn đậu phộng vào hỗn hợp thịt và giò, nặn từng viên bằng nắm tay rồi lăn qua cốm. Nếu cẩn thận hơn, sau khi trộn, nên để cho gia vị ngấm đều trong khoảng 10 phút rồi mới viên.

Tiếp đó đem miếng chả vừa nắn hấp cách thủy 15-20 phút. Cuối cùng, để dậy lên cái vị cốm thanh mát cùng với mùi thơm đặc trưng của thịt lợn, cho miếng chả cốm vào chảo dầu nóng già chiên vàng. Để tăng thêm hương vị của món chả, người ta còn ủ chúng vào lá sen non sau khi rán.

Mỗi độ thu về, hương vị đặc trưng của cốm như góp phần làm cho sắc thu Hà Nội thêm nồng nàn, thêm lắng đọng.

Theo yeudulich