Được đặt biệt danh "thung lũng mặt trăng", công viên Ischigualasto nằm giữa ranh giới của 2 tỉnh San Juan và La Rioja nổi tiếng là một trong những "bảo tàng" cổ sinh vật lớn nhất của Argentina cũng như thế giới.

Phong cảnh ấn tượng và vẻ đẹp hoang sơ của nơi này hoàn toàn ấn tượng và độc nhất so với các khu vực tự nhiên khác ở Argentina, được ví như cảnh quan trên mặt trăng. Từng là vùng đồng bằng nhiệt đới màu mỡ được bồi đắp bởi con sông Ischigualasto khoảng 180 triệu năm trước, giờ đây, Ischigualasto trở thành khu thung lũng đá với hàng trăm hàng vạn hình thù khác nhau.

Nấm, tầu ngầm, con vẹt hay chiếc đèn của Aladin... là những cái tên được đặt cho các cấu trúc đá bất thường màu xám xanh tại nơi này. Chúng được tạo ra bởi sự tác động liên tục của gió trong hàng triệu năm, khắc lên các hình dạng kỳ quái như một người nghệ sĩ của trường phái ấn tượng.

Khu công viên này xuất hiện từ khoảng kỷ Triassic - kỷ đầu tiên của Đại trung sinh. Vì vậy, nơi này là một "kho báu" vô cùng quan trọng đối với các nhà khảo cổ học. Nó lưu giữ những hóa thạch và xương của hệ động thực vật, các loài bò sát và khủng long cổ nhất từng được biết đến như Terapsids, Eoraptor lunensis, Herrerasaurus…Chúng chính là những tư liệu quý giá trong việc nghiên cứu về quá trình biến đổi giữa khủng long và những loài động vật có vú đầu tiên.

Các lớp đất sét, tro và khoáng chất lắng đọng từ hàng trăm triệu năm đã tạo cho khu công viên này khung cảnh xa xăm tựa như đến từ hành tinh của "chị Hằng". Đó chính là lý do những người khám phá đầu tiên đã đặt cho nơi này cái tên "thung lũng mặt trăng".

Ngoài ra, nơi này còn mang những đặc điểm tiêu biểu của một vùng hoang mạc thực thụ với loài thực vật sa mạc cùng đám cây bụi nhỏ. Chúng kết hợp với nhau sẽ giúp bạn có một trải nghiệm hoang mạc.

Tạo thêm điểm nhấn cho khung cảnh ngoài hành tinh là "sân bóng bowling" với hàng trăm "trái bóng" bằng đất đủ kích thước, tròn trịa và nhẵn nhụi một cách đáng ngạc nhiên. Điều kỳ lạ là không ai biết những "trái bóng" đã hình thành như thế nào và tại sao lại xuất hiện ở đây.

Bất ngờ của khu vực không dừng lại ở đó. Những nhà khảo cổ còn khám phá, khủng long không phải là loài động vật lớn nhất hay có số lượng lớn nhất được tìm thấy ở đây. Thay vào đó, ta dễ dàng tìm thấy hóa thạch của loài tê giác cổ hay động vật có vú với hình dáng giống chó Cynodonts.

Theo nhiều nhà khoa học, nguyên nhân cái chết của nhiều loài khủng long và động vật ở đây là do một trận mưa lớn kéo dài. Khoảng 230 triệu năm về trước, nơi này vẫn tồn tại như một thung lũng sông màu mỡ. Một trận mưa lớn "ập xuống" làm ngập thung lũng, sau đấy rút đi để lại một đồng bằng bùn rộng lớn và các loài động vật đã mắc kẹt ở đó. Tất cả các loài như khủng long, động vật ăn cỏ, ăn thịt đều bị chôn chung trong nấm mồ - thung lũng bùn Ischigualasto. Vì thế, một số lượng lớn các bộ xương và hóa thạch còn khá nguyên vẹn được tìm thấy ngày nay.

Các chuyên gia ước tính, với tất cả số lượng hóa thạch tìm được tại đây từng có đến 10.000 cá thể sống trên mảnh đất ven sông màu mỡ. Thậm chí, nếu đến tham quan khu vực này ngày nay, bạn vẫn có thể nhìn thấy những hóa thạch gắn vào mặt đất, kết cấu đá hay dưới các vách đá lớn.

Nhiều nhà khảo cổ nhận xét, động vật và thực vật ở thung lũng Ischigualasto đưa đến cho ta sự hồi tưởng dù là nhỏ nhất về cuộc sống của chúng hàng triệu năm về trước.

Dù mới chỉ được phát hiện như một địa điểm khảo cổ học vào thập niên 1950 và không quá nổi tiếng, nhưng chất lượng cũng như số lượng các hóa thạch tại công viên Ischigualasto được đánh giá rất cao. Với địa hình tuyệt đẹp và độc đáo, nguồn tư liệu khảo cổ phong phú và có giá trị, nơi này đã được UNESCO công nhận là một trong những di sản thiên nhiên thế giới.

Theo zing.vn