Tiềm năng sẵn có

Thái Bình là mảnh đất có bề dày truyền thống văn hóa, văn hiến, yêu nước, chống ngoại xâm. Hiện, trên địa bàn tỉnh có hơn 2.000 di tích, trong đó 2 di tích được xếp hạng Di tích quốc gia đặc biệt là chùa Keo (xã Duy Nhất, huyện Vũ Thư) và Khu lăng mộ và đền thờ các vị vua triều Trần (xã Tiến Ðức, huyện Hưng Hà). Ðược xây dựng năm 1632, trải qua gần 400 năm lịch sử, chứng kiến sự chuyển mình của thời gian, sự biến động của không gian, chùa Keo vẫn tồn tại đến ngày nay, là một ngôi chùa cổ với kiến trúc còn khá nguyên vẹn như ban đầu. Ðến với chùa Keo, du khách sẽ được thả mình vào một không gian yên bình, thoát tục, được chiêm ngưỡng một kiệt tác trong kiến trúc cổ Việt Nam là gác chuông ba tầng được làm bằng gỗ theo kiểu chồng diêm, chạm khắc trang trí điêu luyện, công phu, uyển chuyển. Nhìn bề ngoài, gác chuông chùa Keo có vẻ đẹp cổ kính, trầm mặc, thâm nghiêm song không kém phần đồ sộ, thể hiện chiều sâu văn hóa mảnh đất, con người Thái Bình. Năm 2013, chùa được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là điểm du lịch quốc gia.

Không thu hút du khách bằng vẻ đẹp cổ kính của kiến trúc như chùa Keo, điểm đặc biệt của di tích Khu lăng mộ và đền thờ các vị vua triều Trần là ý nghĩa lịch sử to lớn và những trò chơi đậm tinh thần thượng võ của dân tộc trong dịp lễ hội. Theo sử sách ghi lại, vùng đất Long Hưng xưa - nay là huyện Hưng Hà là nơi phát tích, dựng nghiệp, kiến tạo nên vương triều Trần - nhà nước thịnh trị, hùng mạnh bậc nhất trong suốt chiều dài lịch sử dựng nước và giữ nước của dân tộc ta. Tuy đóng đô tại kinh thành Thăng Long nhưng nhà Trần vẫn đặc biệt chú trọng xây dựng Long Hưng thành căn cứ địa vững chắc, xây cất mộ phần, khởi dựng sơn lăng thái miếu, thờ tự tổ tiên của các vua, hoàng hậu đầu triều và công thần khai quốc. Ðây không chỉ là nơi gìn giữ long mạch, giúp vương triều hưng vượng mà còn là hậu cứ hiểm yếu, luyện binh khiển tướng, tích lũy lương thảo, chế tạo vũ khí phụ trợ đắc lực nuôi quân đánh giặc. Mang ý nghĩa lịch sử to lớn, lễ hội đền Trần được tổ chức vào tháng Giêng hàng năm với nhiều lễ thức cùng những trò chơi, trò diễn dân gian truyền thống có cội nguồn từ thời Trần như tục rước nước, tục thi cỗ cá,  thi gói bánh chưng, thi pháo đất, thi kéo lửa nấu cơm cần, tục giao chạ giữa hai làng Tam Ðường (xã Tiến Ðức) và Vân Ðài (xã Chí Hòa, huyện Hưng Hà)… Ðây chính là điểm sáng văn hóa thu hút đông đảo du khách trong mỗi mùa lễ hội.

Ngoài hai di tích quốc gia đặc biệt, hiện trên địa bàn tỉnh có 109 di tích lịch sử văn hóa cấp quốc gia, trong đó đền A Sào, đền Ðồng Bằng (Quỳnh Phụ), đền Tiên La, đền Lưu Xá, từ đường nhà bác học Lê Quý Ðôn (Hưng Hà), đình An Cố (Thái Thụy)… là những di tích có cảnh quan đẹp, có ý nghĩa lịch sử sâu sắc; nhiều lễ hội thôn làng có các trò chơi, trò diễn độc đáo. Mỗi di tích một đặc trưng riêng, là điều kiện phát triển du lịch tâm linh, quảng bá văn hóa, lịch sử, mảnh đất và con người Thái Bình đến bạn bè trong nước và quốc tế.

Thực trạng và hướng phát triển

Những năm qua, để phát triển du lịch tâm linh trên địa bàn tỉnh, ngành văn hóa, chính quyền các huyện Vũ Thư, Hưng Hà, Quỳnh Phụ thường xuyên chú trọng công tác trùng tu, tôn tạo, tuyên truyền, quảng bá nét độc đáo của các di tích trên các phương tiện thông tin đại chúng. Nhờ vậy, lượng du khách đến với các di tích ngày một tăng. Tuy nhiên, so với các tỉnh Ninh Bình, Bắc Ninh…, du lịch tâm linh Thái Bình có điều kiện phát triển nhưng chưa trở thành điểm du lịch hấp dẫn du khách. Hai di tích quốc gia đặc biệt là chùa Keo và Khu lăng mộ và đền thờ các vị vua triều Trần đã hoàn thiện các hạng mục công trình, vào mùa lễ hội rất đông du khách trong và ngoài tỉnh đến tham quan, dâng hương chiêm bái. Tuy nhiên, khi mùa lễ hội qua đi, hàng ngày, lượng du khách đến với những nơi này rất khiêm tốn. Một trong những nguyên nhân là do công tác tuyên truyền, quảng bá làm chưa thật tốt, cạnh đó thì các tuyến đường giao thông dẫn vào các điểm di tích trên chưa thuận lợi, còn tại các di tích dịch vụ chưa thực sự phong phú, chưa có khu giải trí vui chơi và các cơ sở lưu trú. Trong khi các di tích quốc gia đặc biệt có lượng khách tập trung vào mùa lễ hội thì với thế mạnh là những ngôi đền cổ, đền Tiên La, đền Ðồng Bằng lại có lượng du khách hành hương trong những ngày thường nhiều hơn, là những ngôi đền thu hút rất đông du khách đồng bằng Bắc Bộ.

Theo ông Nguyễn Phúc Ðiền, Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch, để từng bước phát triển du lịch tâm linh, những năm qua, tỉnh đã chú trọng đầu tư kinh phí quy hoạch, xây dựng cơ sở hạ tầng tại các điểm di tích thế mạnh để phát triển du lịch tâm linh; hướng dẫn các huyện xây dựng dự án quy hoạch mở rộng một số điểm di tích như đền Tiên La, từ đường nhà bác học Lê Quý Ðôn (Hưng Hà), chùa Keo (Vũ Thư), đền Ðồng Bằng (Quỳnh Phụ). Nhằm tạo điều kiện để du lịch tâm linh tiếp tục phát triển, bên cạnh việc tích cực tuyên truyền, quảng bá hình ảnh di tích, chỉ đạo ban quản lý các di tích tổ chức và quản lý lễ hội bảo đảm văn minh, tạo ấn tượng tốt đẹp trong lòng du khách, ngành văn hóa sẽ phối hợp với các huyện có di tích tiếp tục kêu gọi xã hội hóa đầu tư xây dựng dịch vụ tại các di tích, đầu tư cơ sở hạ tầng vào di tích. Ngoài ra, tập trung phát triển du lịch khám phá làng quê và du lịch sinh thái nghỉ dưỡng, tạo nên mạng lưới du lịch đa dạng, thu hút du khách.

Vũ Hường