Trong nhiều năm qua, Hưng Hà đã thực hiện chuyển đổi mạnh cơ cấu giống cây trồng, xây dựng các vùng chuyên canh sản xuất hàng hóa và áp dụng các tiến bộ kỹ thuật mới vào sản xuất góp phần không nhỏ giúp nông nghiệp phát triển nhanh, bền vững. Để làm được điều này đòi hỏi hệ thống thủy lợi phải điều tiết nước tốt giữa các vùng, tưới, tiêu kịp thời mỗi khi hạn hán hoặc úng lụt xảy ra. Chính vì vậy, công tác làm thủy lợi đông xuân luôn được Hưng Hà triển khai chỉ đạo quyết liệt, giao chỉ tiêu khối lượng, hạng mục công trình cho từng đơn vị, xã, thị trấn thực hiện.

Ngoài những yếu tố về giống, kỹ thuật, phân bón, bảo vệ thực vật… quyết định đến thắng lợi ở mỗi mùa vụ thì hệ thống thủy lợi có vai trò đặc biệt quan trọng, không chỉ phục vụ việc tưới, tiêu đơn thuần mà là điều tiết nước hợp lý ở từng giai đoạn sinh trưởng, phát triển của cây trồng và biện pháp gieo cấy mới như gieo thẳng, cấy bằng máy. Thực tế cho thấy, hệ thống thủy lợi ở Hưng Hà phải phục vụ việc tưới, tiêu cho trên 11.000 ha lúa/ vụ, trên 8.000 ha cây vụ đông và đời sống dân sinh của từng địa phương.

Chính vì vậy, hệ thống thủy lợi có tốt thì việc gắn kết mùa vụ, mở rộng diện tích cây vụ đông, tăng năng suất, sản lượng, giá trị cây trồng mới được bảo đảm. Xác định được điều này, hàng năm Hưng Hà đã huy động mọi nguồn lực thực hiện làm thủy lợi đông xuân. Năm 2012, Hưng Hà đã giao chỉ tiêu làm thủy lợi cho 35 xã, thị trấn, gồm: Nạo vét 43.870 m3 sông trục cấp III; nạo vét kênh, mương cấp I, II là 350.146 m3; đắp bờ vùng, bờ thửa 642.240 m3; lắp đặt  7.047 cái ống buy đầu kênh; khơi thông 187.316 m2 dòng chảy sông cấp III…UBND huyện Hưng Hà đã giao cho các địa phương phải hoàn thành các hạng mục công trình và đưa vào sử dụng trước ngày 15/1/2013. Hiện nay, hệ thống thủy lợi toàn huyện có 5 cống lấy nước qua đê, 260 tuyến sông trục với chiều dài 435 km, 60 cống đập điều tiết nội đồng, 290 tuyến kênh tưới cấp I, 3.265 kênh tưới cấp II, 3 trạm bơm tiêu úng qua đê và 145 trạm bơm tưới.

Trong những năm qua, thực hiện việc phân cấp quản lý, khai thác công trình thủy lợi cho cơ sở, cùng với nguồn kinh phí miễn thủy lợi phí và hỗ trợ ngân sách huyện, các địa phương, đơn vị ở Hưng Hà đã đầu tư cải tạo, nâng cấp công trình đầu mối, nạo vét sông trục đạt hiệu quả nên dòng chảy trên toàn hệ thống cơ bản thông thoáng.

Tuy nhiên, tình trạng xâm vi phạm công trình thủy lợi hiện vẫn còn diễn ra ở một số địa phương, như lấn chiếm bờ sông làm hàng quán, đổ rác; đồng thời hệ thống kênh tưới, tiêu mặt ruộng đầu tư nạo vét còn thấp nên gây ra ách tắc dòng chảy, giảm năng lực tưới tiêu của công trình. Để hoàn thành chỉ tiêu mà huyện giao cho các xã, thị trấn, hiện nhiều địa phương đã huy động sức dân nạo vét kênh cấp I, II, trục tiêu, đắp bờ thửa, bờ vùng. Điển hình như thôn Tân Dân, xã Bắc Sơn đã tranh thủ thời tiết khô ráo huy động bà con đào đắp giao thông thủy lợi nội đồng từ ngày 8/11, phấn đấu đến hết tháng 11/2012 thực hiện đào đắp 27.000 m3 đất; để hoàn thành mục tiêu đề ra, thôn Tân Dân đã phân bổ khối lượng đào đắp cho từng vùng, xứ đồng và chia khối lượng đào đắp cho các hộ dựa trên đầu sào…

Ngoài huy động ngày công và kinh phí  do nhân dân đóng góp để nạo vét kênh mương, đào đắp giao thông thủy lợi nội đồng, Hưng Hà còn chỉ rõ những công việc và nguồn vốn cho từng đơn vị thực hiện. Cụ thể, nguồn vốn Nhà nước sẽ đầu tư nạo vét sông dẫn trạm bơm Tịnh Xuyên với khối lượng 9.247 m3, kinh phí 725 triệu đồng, kiên cố kênh tưới cho 9 xã điểm nông thôn mới dài 18,4 km;  nguồn vốn Xí nghiệp Khai thác thủy lợi thực hiện tu bổ, sửa chữa công trình thủy lợi do Xí nghiệp quản lý, như nạo vét sông Xuân Hải, Duyên Hải, cửa cống Tịnh Xuyên, Lão Khê…; nguồn vốn miễn thủy lợi phí của các địa phương thực hiện kiên cố kênh tưới, sửa chữa trạm bơm do HTX quản lý, giải phóng dòng chảy sông trục cấp III.

Để các hạng mục công trình hoàn thành theo đúng tiến độ đề ra, hiện các xã, thị trấn đã giao chỉ tiêu khối lượng cụ thể cho từng thôn; tập trung nhân lực giải tỏa các điểm vi phạm công trình thủy lợi; HTXDVNN xây dựng kế hoạch nạo vét kênh mương, cải tạo cống đập điều tiết… Cùng với đó, Xí nghiệp Khai thác thủy lợi Hưng Hà đã điều tiết hạ thấp mực nước trên hệ thống sông trục để thuận lợi cho việc nạo vét, nhưng vẫn bảo đảm nước cho các trạm bơm tưới cây vụ đông. Điện lực Hưng Hà đang tổ chức rà soát, kiểm tra hệ thống dây tải điện và duy tu bảo dưỡng trạm biến áp; đồng thời xây dựng phương án cấp điện cho các trạm bơm phục vụ trong giai đoạn đổ ải làm đất, cấy lúa xuân đúng lịch thời vụ.

             Nguyên Bình