Kế hoạch vụ xuân năm 2013, Quỳnh Mỹ (Quỳnh Phụ) phấn đấu gieo cấy 220 ha lúa, 100% giống ngắn ngày, trong đó diện tích lúa chất lượng cao chiếm 30%, phấn đấu năng suất đạt trên 72 tạ/ha. Để bảo đảm các điều kiện thuận lợi cho sản xuất vụ xuân, xã Quỳnh Mỹ đã sớm triển khai kế hoạch từ khâu chuẩn bị giống, nước tưới, phân bón và công tác tập huấn, tuyên truyền đến bà con nông dân về kế hoạch thực hiện khung thời vụ.

Theo đó, bà con nhân dân gieo mạ từ ngày 25/01  - 08/02/2013 để lúa trỗ an toàn vào tiết lập hạ và cấy lúa trong khoảng trung tuần tháng 2, kết thúc vào 25/2, khi mạ có từ 2,5- 3 lá, với các giống chủ lực như: TBR1, BC15, Bắc thơm số 7, TBR45.... Người dân cũng được khuyến cáo và hướng dẫn các biện pháp kỹ thuật khi gieo mạ như: gieo mạ trên nền đất cứng, gieo trên nền đất, nền vườn nơi khuất gió có lót nilon hoặc lá chuối, luôn bảo đảm giữ ấm, nền bùn dầy, lấp kín hạt bằng đất bột và tro bếp mục. Sau khi đã gieo xong phủ nilon thành vòm kín chống rét.

Những ngày qua, các cán bộ của Hợp tác xã (HTX) dịch vụ nông nghiệp đã đến từng thôn xóm, gõ cửa từng gia đình phát lịch gieo cấy, tuyên truyền, nhắc nhở bà con nông dân tuân thủ đúng khung thời vụ đã khuyến cáo. Hệ thống loa truyền thanh xã liên tục phát thông báo chỉ đạo sản xuất, các biện pháp phòng chống rét cho mạ và các phương thức gieo vãi, gieo sạ. Đồng thời, HTX vận động bà con tích cực thu gom phân chuồng, kết hợp với bón phân vô cơ để cung cấp dinh dưỡng cho cây trồng vụ xuân, bảo đảm cho cây sinh trưởng và phát triển tốt.

Thực tế sản xuất vụ xuân những năm gần đây cho thấy, thời tiết luôn diễn biến bất thường, rét đậm rét hại kéo dài. Điển hình là vụ xuân 2009, do nền nhiệt xuống quá thấp, nhiệt độ luôn ở ngưỡng rét hại, cũng như một số địa phương, phần lớn diện tích lúa dài ngày trà sớm của Quỳnh Mỹ bị chết phải nhổ đi cấy lại, không chỉ gây thiệt hại về kinh tế mà còn tốn kém thêm rất nhiều công sức, nhất là với những hộ thiếu lao động phải đi thuê khoán người làm. Tưởng chừng đây sẽ là bài học đắt giá đối với những người nông dân quanh năm gắn bó với đồng ruộng.

Chủ nhiệm HTX Nông nghiệp Quỳnh Mỹ - Phạm Hữu Hiệu cho biết: Chủ trương gieo cấy toàn bộ diện tích lúa xuân bằng các giống ngắn ngày nhằm tạo thuận lợi cho việc thâm canh tăng vụ, đồng thời đối phó hiệu quả với các dạng hình thời tiết bất thuận ở vụ xuân. Sản xuất vụ xuân những năm qua đã chứng minh, việc người dân chấp hành nghiêm lịch thời vụ, thực hiện ngâm ủ và gieo mạ ngắn ngày xung quanh tiết lập xuân sẽ tránh được mạ bị chết rét khi nền nhiệt xuống thấp và không bị già khi nền nhiệt cao kết hợp tuân thủ đúng quy trình kỹ thuật (làm đất, trộn phân, che phủ nilon...) sẽ giúp cây mạ sinh trưởng phát triển bình thường. Không những thế việc loại bỏ hoàn toàn giống lúa dài ngày còn chứng minh các giống lúa ngắn ngày có thể cấy thay thế được ở cả những vùng thấp trũng và cho năng suất bằng, thậm chí cao hơn các giống lúa dài ngày. Mặc dù UBND xã đã chỉ đạo rất quyết liệt trong việc loại bỏ hoàn toàn giống lúa dài ngày, tuy nhiên, đến thời điểm này trên các cánh đồng của Quỳnh Mỹ, nông dân đã xuống giống gieo mạ dược dài ngày không theo khuyến cáo của ngành chuyên môn, chiếm khoảng 10% diện tích, chủ yếu là Xi 23, thậm chí một số hộ dân gieo cả BC 15 - đây là giống lúa có thời gian sinh trưởng ngắn.

Có mặt trên cánh đồng thôn Quang Trung, khi được hỏi vì sao lại gieo mạ dài ngày không theo khuyến cáo của HTX, chị Trần Thị Nga đang nhanh tay che phủ những tấm ni lông cuối cùng cho ruộng mạ của gia đình cho biết: Gia đình tôi có 3 sào ở chân ruộng trũng, mặc dù đã được tập huấn nhưng khi thấy một số hộ xung quanh ngâm mạ nên tôi cũng ngâm giống BC 15. Khi được hỏi giống BC 15 là giống lúa có thời gian sinh trưởng ngắn (khoảng 135 ngày) tại sao lại gieo quá sớm-  chị Nga cười…! Với tập quán canh tác giống lúa dài ngày ở vụ xuân đã ăn sâu vào tư tưởng của một số ít hộ dân dẫn tới ngại thay đổi, chậm tiếp thu cái mới, chuộng “cào bằng” nên chưa thấy được lợi ích từ việc chuyển đổi trà xuân sớm cấy giống dài ngày sang cấy giống ngắn ngày trà xuân muộn. Tư duy bảo thủ, trì trệ lại đặt trong bối cảnh điều kiện khí hậu ngày càng diễn biến bất thường, thay đổi không theo quy luật đã để lại hậu quả trong những vụ xuân vừa qua.

Để bảo đảm đúng kế hoạch, với 100% diện tích cấy các giống lúa ngắn ngày trà xuân  muộn, những ngày này, cán bộ lãnh đạo chủ chốt của Quỳnh Mỹ, cũng như các đoàn thể, trưởng các thôn xóm… đang tích cực xuống từng hộ gia đình đã gieo mạ dài ngày tuyên truyền, vận động bà con phá bỏ mạ dược dài ngày, thực hiện đúng lịch thời vụ đã khuyến cáo. Hệ thống loa truyền thanh xã ngày 3 lần tuyên truyền những hậu quả khi gieo cấy giống lúa dài ngày trà xuân sớm, nhất là trong khung nền nhiệt ấm (theo dự báo) sẽ làm giảm năng suất vụ xuân, cũng như lợi ích khi cấy giống ngắn ngày trà muộn. Đồng thời, UBND xã đã chỉ đạo HTX kiên quyết không tháo nước trong khung thời vụ cấy lúa dài ngày.

Đức Dũng