Hiện bình quân mỗi hộ 1900 m2 , 2 - 3 thửa/hộ, do đó dồn đổi ruộng đất là một khâu không thể thiếu nhằm hoàn thiện quy hoạch đồng ruộng, nâng cấp hệ thống giao thông, thủy lợi nội đồng, khắc phục tình trạng phân tán, manh mún về đất đai, tạo điều kiện thuận lợi cho hộ nông dân đưa tiến bộ khoa học kỹ thuật, công nghệ tiên tiến, cơ giới hóa vào sản xuất, đầu tư thâm canh chuyển đổi mùa vụ, chuyển đổi cơ cấu cây trồng vật nuôi tạo ra sản phẩm hàng hóa,  tăng giá trị thu nhập trên 1 đơn vị diện tích... Đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho việc sử dụng, quản lý chặt chẽ, có hệ thống đất nông nghiệp; khai thác tối đa các lợi thế về sông ngòi, ao đầm, sắp xếp lại các mô hình cá – lúa nhỏ lẻ không phù hợp quy mô sản xuất hàng hóa.

Cấp ủy, chính quyền đồng thuận, nhân dân phấn khởi nhất trí cao với chủ trương, nhưng khó khăn lớn nhất với Nguyên Xá, theo đồng chí Nguyễn Hữu Chước, Bí thư Đảng bộ xã là: Việc dồn điền đổi thửa chưa có văn bản hướng dẫn của cấp trên, do đó địa phương dựa trên cơ sở thực tế để xây dựng đề án. Trước hết xã chủ trương làm tốt công tác tư tưởng, tuyên truyền để nhân dân thấy được lợi ích lâu dài, tự nguyện tham gia tích cực vào việc thực hiện đề án. Phương châm chuyển đổi được tiến hành theo đơn vị thôn, không xáo trộn diện tích giữa các thôn.

Từng thôn căn cứ vào đặc điểm tình hình, điều kiện canh tác để đưa ra phương án tối ưu nhất, sao cho những người có diện tích nằm trong vùng dồn điền chỉ còn 1 thửa/hộ, thửa nhỏ nhất cũng phải từ 500 m2 trở lên. Đối với các công trình giao thông, thủy lợi nội đồng: Ban chỉ đạo quy hoạch đường nội đồng rộng 3,5-5 m, mặt bê tông 2,5-3 m, cứ 300m có 1 điểm tránh ô tô vận tải nhỏ và máy công cụ sản xuất.

Giữa 2 thửa là 1 máng tưới cấp 3 và bờ thửa nhỏ. Hệ thống máng M1 giữ nguyên, hệ thống máng M2, M3 nơi không hợp quy hoạch thì quy hoạch lại. Toàn bộ diện tích sử dụng làm đường, bờ vùng, máng chia đều cho người có ruộng theo tỷ lệ trên đầu diện tích. Ban chỉ đạo chuyển đổi của xã chọn thôn Kiến Xá làm điểm, thành lập tổ công tác gồm 8 đồng chí, do đồng chí phó chủ tịch UBND xã làm tổ trưởng trực tiếp phối hợp với Ban chỉ đạo thôn tiến hành các bước.

Thôn Kiến Xá có 201 hộ sở hữu 623 thửa, bình quân 2,1 thửa/hộ.   Trong vùng quy hoạch có 5 đoạn sông ngòi cần san lấp, cần xây 2 máng C1 để tưới tiêu với tổng chiều dài 810 m. Làm 2 đường vận chuyển nội đồng 900 m. Đắp và làm mới toàn bộ bờ đỗi, bờ thửa. Tổng diện tích làm đường, mương máng cần 7.412 m2, bình quân mỗi sào hiến 7,2 m2 đất.

Tổng diện tích  dồn điền 26,8 ha, quy hoạch thành 41 thửa, thửa lớn nhất 1,5 ha, thửa nhỏ nhất 0,5 ha. Kết quả sau khi thực hiện phương án, hiện nay mỗi hộ 1 thửa nhỏ và bình quân 7,3 hộ/1 thửa lớn, giảm 282 thửa.Tổng kinh phí dự toán 2,35 tỷ đồng do ngân sách xã và kinh phí đầu tư xây dựng nông thôn mới.

Mỗi sào đóng góp 1 công lao động. Hiện tại thôn Kiến Xá cơ bản hoàn thành, ¾ thôn còn lại tiếp tục thực hiện xong trong năm 2010. Điều thuận lợi cơ bản có sức thuyết phục nhân dân đó là toàn xã hiện có tổng số 4 máy gặt, 5 máy cày đa năng, 30 máy cày tay 8-10 mã lực tham gia khâu thu hoạch và làm đất từ năm 2009, khẳng định sự ưu việt vượt trội đáp ứng tình trạng thiếu lao động, giải quyết được lịch thời vụ khẩn trương.

Để tránh tình trạng chạy theo lợi nhuận, cạnh tranh không lành mạnh, Ban quản lý HTX vận động những hộ có máy nông cụ vào tổ dịch vụ, thống nhất mức giá thu của xã viên. Các chủ máy đều có lợi, diện tích cày ổn định, tận dụng hết công suất máy theo điều hành của HTX, công làm đất giảm đáng kể (từ 75-90 ngàn đồng/sào/vụ, nay còn 60 ngàn đồng/sào/vụ).

Với việc chủ động đưa máy gặt, máy cày vào đồng ruộng, vụ đông năm 2010, Nguyên Xá xây dựng kế hoạch gieo trồng 270 ha (tăng 55 ha so với vụ đông 2009), chủ lực là cây đậu tương trên đất lúa 185 ha, 35 ha ngô, 35 ha khoai tây, còn lại là rau màu các loại. Nhân dân đồng thuận , nhất trí cao với chủ trương dồn điền, đổi thửa, tạo thửa lớn thuận lợi đưa máy móc vào sản xuất nên các hộ trong vùng nhất trí chấp hành kỷ cương mùa vụ, cùng gieo trồng một giống lúa và một loại cây vụ đông.

Hiện Nguyên Xá đã thành công xây dựng vùng lúa hàng hóa 123 ha cấy cùng giống lúa BC15, vụ xuân 2010 cho năng suất 64 tạ/ha. Vụ mùa cấy giống ngắn ngày để gieo trồng đậu tương ưa ấm. Tạo sự nhất trí cao trong Đảng bộ, mỗi chi bộ là một đơn vị tiên phong trong lãnh đạo thực hiện Nghị quyết, mỗi đảng viên thực sự gương mẫu trong hành động và lời nói để vận động quần chúng làm theo.

Chúng tôi tin rằng với phương châm đó, Đảng bộ và nhân dân Nguyên Xá sẽ hoàn thành dồn điền, đổi thửa vùng sản xuất hàng hóa, rút ra những kinh nghiệm, bài học quý để các xã trong toàn huyện triển khai thực hiện. 

Bảo Linh