Đồng thời quy trình đăng ký doanh nghiệp được thực hiện trên cổng thông tin đăng ký doanh nghiệp quốc gia, hồ sơ đăng ký được đơn giản hóa, minh bạch hóa và doanh nghiệp được giám sát sự luân chuyển hồ sơ đăng ký của mình. Bên cạnh đó, tỉnh còn tạo điều kiện để các DNNVV tiếp cận mặt bằng mở rộng sản xuất. Đến nay, tỉnh ta đã hoàn thành quy hoạch chi tiết 6 khu công nghiệp (KCN) tập trung rộng gần 1.000 ha và 31 cụm công nghiệp (CCN) rộng 863,7 ha.

Từ năm 2006 - 2012, tỉnh đã huy động tối đa các nguồn lực từ ngân sách kết hợp xã hội hóa đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng các KCN hiện có và hỗ trợ đầu tư hạ tầng cho 9 CCN các huyện, thành phố bảo đảm sẵn sàng về mặt bằng đáp ứng nhu cầu của nhà đầu tư. Nhằm hỗ trợ các DNNVV tháo gỡ khó khăn về vốn, năm 2012 UBND tỉnh đã hỗ trợ 50% lãi suất tiền vay ngân hàng đối với 11 doanh nghiệp với số tiền gần 2 tỷ đồng; hỗ trợ 3 doanh nghiệp san lấp mặt bằng số tiền 262,44 triệu đồng; hỗ trợ lãi suất cho các doanh nghiệp mua máy móc thiết bị phục vụ sản xuất nông nghiệp 873 triệu đồng và hỗ trợ doanh nghiệp vay vốn trung, dài hạn phục vụ sản xuất kinh doanh hơn 4,6 tỷ đồng.

Cũng trong năm 2012, toàn tỉnh có gần 1.000 doanh nghiệp (trong đó phần lớn là DNNVV) được gia hạn nộp thuế giá trị gia tăng số tiền gần 220 tỷ đồng; 146 doanh nghiệp được gia hạn nộp thuế thu nhập doanh nghiệp số tiền gần 1,1 tỷ đồng… Ngoài ra, các ngành chức năng còn tích cực hỗ trợ khối DNNVV trong việc tiếp cận thị trường, xây dựng và quảng bá thương hiệu, chuyển giao công nghệ. Đặc biệt là giúp đào tạo đội ngũ chủ doanh nghiệp về kỹ năng khởi sự doanh nghiệp, quản trị doanh nghiệp, kiến thức pháp luật, kiến thức maketing…; chỉ tính riêng năm 2012, đã mở 63 lớp bồi dưỡng, đào tạo cho 4.595 học viên của các DNNVV với số kinh phí hỗ trợ đào tạo gần 2 tỷ đồng.

Nhờ vậy, thời gian qua khu vực DNNVV ở tỉnh ta có bước phát triển khá toàn diện cả về số lượng và hiệu quả. Trên địa bàn tỉnh hiện có hơn 3.300 DNNVV, chiếm hơn 90% tổng số doanh nghiệp hoạt động. Trong đó, lĩnh vực công nghiệp và xây dựng có khoảng 1.500 doanh nghiệp; thương mại - dịch vụ có khoảng 1.700 doanh nghiệp; còn lại là các doanh nghiệp về nông - lâm - ngư nghiệp. Trong 3 năm (2010 - 2012), khu vực DNNVV đã đầu tư cho phát triển sản xuất khoảng 6.800 tỷ đồng, chiếm 13,5% tổng vốn đầu tư toàn xã hội. Giá trị sản xuất của DNNVV năm 2012 đạt khoảng 5.676 tỷ đồng, đóng góp 12,83% cho GDP của tỉnh. Hàng năm khối DNNVV đóng góp cho ngân sách Nhà nước trên 500 tỷ đồng và đóng góp trong kim ngạch xuất khẩu gần 350 triệu USD. Đặc biệt, khu vực DNNVV đang giải quyết việc làm cho khoảng 72.000 lao động, chiếm trên 50% tổng số lao động đang làm việc tại các doanh nghiệp…

Tuy nhiên, thẳng thắn nhìn nhận lại thì chất lượng, hiệu quả hoạt động của hầu hết DNNVV còn hạn chế, thiếu tính bền vững; nhiều doanh nghiệp chưa xây dựng được chiến lược kinh doanh rõ ràng. Đa số doanh nghiệp có quy mô nhỏ và “siêu nhỏ”, máy móc thiết bị lạc hậu. Năng lực quản lý, điều hành của các chủ doanh nghiệp còn rất yếu, nhiều chủ doanh nghiệp chưa qua đào tạo, thiếu kiến thức về quản lý, pháp luật, chiến lược kinh doanh… Không ít doanh nghiệp thiếu mặt bằng sản xuất phải tận dụng nơi ở của gia đình làm nhà xưởng hoặc đi thuê khiến chi phí đầu vào tăng và không bảo đảm việc xử lý chất thải gây ô nhiễm môi trường…

Để khu vực DNNVV phát triển nhanh và bền vững, theo ông Bùi Đình Trọng, Phó Ban quản lý Các khu công nghiệp, trước hết tỉnh cần có quan điểm phát triển cụ thể, rõ ràng từ đó mới xác định được vị trí, vai trò của khu vực DNNVV, đồng thời đưa ra các giải pháp phát triển phù hợp. Còn theo ông Ngô Văn Dũng, Tổng thư ký Hiệp hội Doanh nghiệp tỉnh, cần tăng cường nhận thức của các cấp, ngành về vai trò của khối DNNVV, đồng thời định hướng về lĩnh vực kinh doanh cho doanh nghiệp bằng cách cung cấp cho họ những thông tin đa dạng về thị trường; về phía Hiệp hội Doanh nghiệp tỉnh tới đây sẽ thành lập Trung tâm Tư vấn hỗ trợ doanh nghiệp, hoạt động của Trung tâm theo hình thức tự nguyện và sử dụng vốn từ xã hội hóa… Những giải pháp nói trên là cần thiết nhưng quan trọng hơn cả là tới đây UBND tỉnh cần sớm hoàn thiện cơ chế, chính sách nhằm hỗ trợ DNNVV phát triển bền vững.

Trong đó phải giải quyết được 3 khó khăn, vướng mắc lớn mà DNNVV đang gặp phải là: mặt bằng, vốn và kiến thức quản lý. Vẫn theo lời ông Dũng thì hiện có rất ít doanh nghiệp vào các khu - cụm công nghiệp, chủ yếu muốn sản xuất tại nhà để tiết kiệm chi phí. Tuy nhiên hình thức này sẽ không bền vững bởi những tác động đến môi trường. Về vốn, hiện dư nợ tín dụng của khu vực DNNVV chiếm 40 - 50% tổng dư nợ của toàn ngành Ngân hàng với khoảng 1.000 doanh nghiệp đang có quan hệ tín dụng với các ngân hàng thương mại. Tuy nhiên, còn tới 2/3 số doanh nghiệp chưa có quan hệ tín dụng với ngân hàng, một phần nhỏ là chưa có nhu cầu, còn phần lớn gặp khó khăn về thủ tục do đa số DNNVV không có tài sản để thế chấp khi vay vốn. Để tháo gỡ vướng mắc này, ngành Ngân hàng đang xúc tiến thành lập Quỹ Bảo lãnh tín dụng cho DNNVV, thế nhưng hiện Quỹ vẫn chưa thể hoạt động do khó khăn về nguồn vốn…

Bài, ảnh: Vũ Mạnh