Chúng tôi về HTX DVNN Tân Phong, xã Việt Hùng (Vũ Thư) vào một ngày cuối tháng 10. Bên con đường liên xã, những cánh đồng ngô xen với đậu tương, bí trải màu xanh thật mát mắt. Cơn mưa phùn dai dẳng cả tuần kèm theo gió lạnh đầu mùa, nhưng người dân vẫn không quản ngại, tập trung ra đồng chăm sóc cây vụ đông. Những năm gần đây, HTX Tân Phong đã đưa diện tích vụ đông đạt trên 100 ha. Ngoài đạt chỉ tiêu diện tích xã giao, nhóm cây có giá trị cao như khoai tây, ngô nếp, bí xanh luôn được đưa vào thâm canh cho thu nhập từ 50 - 70 triệu đồng/ha.

Với chủ trương đa dạng hóa cây vụ đông theo hướng nâng cao năng suất và giá trị kinh tế, vụ đông năm nay HTX Tân Phong đã trồng khảo nghiệm hơn 1 ha mướp đắng. Cùng cán bộ HTX, chúng tôi có dịp thăm cánh đồng vụ đông của thôn Mỹ Lộc 1. Lần đầu tiên đưa cây mướp đắng vào canh tác nhưng giá trị thu được hơn cả mong đợi. Gia đình anh Hoàng Bá Toản, chị Phùng Thị Phượng, bà Nguyễn Thị Định... là những hộ đi tiên phong đưa cây mướp đắng vào thâm canh vụ đông năm nay.

Đến nay diện tích mướp đắng đã cho thu hoạch, năng suất đạt 1 tạ/sào/1 lượt hái, với giá bán cho Công ty cổ phần Chế biến nông sản thực phẩm Hải Dương là 3.000 – 4.000 đồng/kg, hạch toán trừ chi phí, mỗi sào trong 1 vụ cũng thu lãi 8 - 10 triệu đồng, cao hơn hẳn các cây trồng vụ đông khác. Vì vậy, mặc dù đây là vụ đầu tiên gia đình bà Nguyễn Thị Định, thôn Mỹ Lộc 1 tham gia mô hình trồng hơn 9 sào mướp đắng nhưng bà rất yên tâm. Bà Định cho biết: về kỹ thuật gieo trồng, cây mướp đắng không khác gì trồng bí. Ngay từ đầu vụ bà đã được cán bộ HTX chuyển giao về kỹ thuật trồng và chăm sóc. Toàn bộ tiền giống và chi phí làm giàn được Công ty ứng trước để làm.

Đến nay diện tích mướp đắng của gia đình bà cho thu hoạch được sau 5 đợt. Anh Hoàng Bá Toản cùng thôn Mỹ Lộc cho biết, đối với người nông dân vấn đề tiêu thụ nông sản  vụ đông là một cản trở lớn, lúc được mùa thì lại mất giá, giá trị cây vụ đông luôn bấp bênh. Năm nay gia đình anh đăng ký trồng hơn 1 mẫu mướp đắng. Khi tham gia vào mô hình, anh Toản được hướng dẫn chuyển giao kỹ thuật sản phẩm thu hoạch không phải đem đi bán mà công ty cho người đến thu mua ngay tại chân ruộng với giá khởi điểm 3.500 đồng/kg, khi giá thị trường lên cao công ty sẽ có kế hoạch bù chi phí mức giá chênh lệch để bà con nông dân không bị thiệt thòi. Các ưu điểm trên đủ thuyết phục và giúp người dân như anh Toản yên tâm khi chuyển đổi cơ cấu cây trồng, đưa những cây vụ đông mới vào thâm canh.

Qua trao đổi, đồng chí Nguyễn Văn Bảy, Chủ nhiệm HTX DVNN Tân Phong cho biết: Mướp đắng là loại cây dễ trồng, thích ứng rộng, có thể trồng được trên nhiều loại đất khác nhau. Lượng phân chuồng thường bón khoảng 400 - 700 kg/sào và bón thêm phân NPK (16 - 16 - 8) từ 26 - 38 kg. Thời vụ thu hoạch dài, lại ít bị sâu bệnh. Khi thấy xuất hiện rệp, sâu đất, sâu xanh bà con nông dân cần phòng trừ kịp thời, hạn chế vào thời điểm mướp đắng trỗ bông rộ. Sau khi gieo 42 - 45 ngày, bắt đầu thu hoạch lứa mướp đắng đầu tiên, thời gian thu hoạch kéo dài khoảng 3 tháng tùy theo mức độ thâm canh của nông dân.

Kỹ thuật trồng và chăm sóc là yếu tố quyết định đến năng suất cây mướp đắng, do vậy cán bộ chuyên môn HTX chủ động hướng dẫn nông dân biện pháp kỹ thuật chăm sóc, phòng trừ sâu bệnh, trong đó chú trọng đến các biện pháp như hướng dẫn nông dân dùng phân hoai mục, bón đủ lượng cân đối, bón đúng thời kỳ, tăng cường bón phân hỗn hợp có chứa các chất vi lượng, bảo đảm tưới tiêu khoa học theo nhu cầu nước từng thời kỳ, hạn chế không để hạn hoặc úng. Năng suất bình quân của mướp đắng được trồng trên đồng đất địa phương có thể đạt từ 17 - 19 tấn/ha.

Chủ nhiệm HTX DVNN Tân Phong cho biết thêm: Với mục tiêu cung ứng các sản phẩm cây trồng vụ đông mà thị trường có nhu cầu, HTX chú trọng đầu tư, hỗ trợ, hướng dẫn nông dân ứng dụng tiến bộ KHKT, đưa các giống cây trồng mới cho năng suất, chất lượng tốt và mang lại hiệu quả kinh tế cao, có khả năng chống chịu sâu bệnh vào sản xuất. Không chỉ riêng cây mướp đắng được đưa vào khảo nghiệm thành công mà những năm trước đây HTX Tân Phong đã khảo nghiệm giống bí xanh số 2, đến nay cây bí xanh trở thành cây chủ lực, vụ đông năm nay diện tích bí xanh đạt trên 40 ha, bà con nông dân được hỗ trợ 100% giống và đã có đầu ra ổn định. 

Đối với cây mướp đắng, hiệu quả kinh tế đã thấy rõ. Ưu điểm lớn của loại cây này là ít bị sâu bệnh, chăm bón đơn giản, thích hợp rất tốt trên đồng đất địa phương và có thị trường đầu ra ổn định. Năm tới, HTX xây dựng đề án mở rộng diện tích cây mướp đắng, phấn đấu đưa cây mướp đắng là cây trồng chủ lực của vụ đông những năm sau.

Mạnh Thắng