Hiện nay hơn 11.000ha lúa xuân ở Hưng Hà đã trỗ xong, nhiều diện tích đã chắc xanh và một số diện tích được thu hoạch. Tuy nhiên, so với vụ xuân trước thì vụ xuân năm nay lúa trỗ muộn hơn từ 7 - 10 ngày, do đó sẽ ảnh hưởng khá lớn đến tiến độ gieo cấy trà mùa sớm để sau thu hoạch trồng cây vụ đông ưa ấm. Trước thực trạng này, Hưng Hà đã đề ra nhiều giải pháp và sớm triển khai tới các địa phương để chủ động thực hiện, bảo đảm gắn kết mùa vụ hài hòa, thực hiện thắng lợi các mục tiêu trên lĩnh vực sản xuất trồng trọt đã đề ra.

Ông Vũ Văn Hạnh, Trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện chia sẻ: Hệ lụy của vụ xuân gây khá nhiều khó khăn, thách thức cho sản xuất vụ mùa và vụ đông năm nay. Nguyên nhân do trong thời điểm gieo cấy lúa xuân đại trà đã gặp thời tiết bất thuận làm một số diện tích lúa bị chết phải cấy lại hoàn toàn, nhiều địa phương phải cấy dồn, tỉa dặm. Song với sự nỗ lực chỉ đạo, điều hành, tuyên truyền từ huyện đến các xã, thị trấn nên các hộ nông dân đã tích cực bám đồng ruộng khắc phục khó khăn, do đó lúa xuân vẫn sinh trưởng, phát triển tốt, dự kiến năng suất lúa vụ xuân sẽ đạt cao. Thách thức ở vụ xuân đã cơ bản vượt qua, song vụ xuân đã kéo dài thêm khoảng 7 - 10 ngày, do đó điều mà Hưng Hà trăn trở hiện nay là làm thế nào để có trà mùa sớm, bảo đảm sau thu hoạch có quỹ đất gieo trồng cây vụ đông ưa ấm.

Bên cạnh đó còn nhiều khó khăn tác động đến tư tưởng của nông dân khi đầu tư vào sản xuất lúa: thời tiết, khí hậu ngày càng bất thuận, các đối tượng sâu bệnh, chuột ngày càng phát sinh, gây hại nhiều nên nông dân phải đầu tư mua thuốc phòng trừ nhiều lần. Ðồng thời giá vật tư nông nghiệp như giống, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật, công lao động đều ở mức cao, song thu nhập từ sản phẩm cây trồng thấp. Ngoài ra, hệ thống thủy lợi, công trình thủy nông tuy đã được đầu tư hỗ trợ và các xã đã thực hiện xong dồn điền đổi thửa, nhưng tỷ lệ cứng hóa hệ thống giao thông, thủy lợi nội đồng còn thấp.

Mặc dù còn nhiều khó khăn, thách thức, song Hưng Hà vẫn quyết tâm phấn đấu sản xuất ổn định trên 11.000ha lúa mùa, năng suất 63 tạ/ha trở lên (cao hơn 1 tạ/ha so với mục tiêu của tỉnh). Ðể nông dân gắn bó với đồng ruộng nhằm bảo đảm ổn định cuộc sống và làm giàu, Hưng Hà đã thực hiện chuyển đổi mạnh giống lúa và cơ cấu phù hợp đối với từng vùng, trình độ canh tác của người dân. Các giống lúa ngắn ngày có năng suất cao bố trí gieo cấy từ 60 - 70% diện tích bằng các giống TBR1, BC15, TBR225; giống lúa ngắn ngày có chất lượng gạo ngon làm hàng hóa bố trí từ 55 - 60% diện tích như nếp 87, RVT, BC15... Theo đó, Hưng Hà phấn đấu gieo cấy trà mùa sớm đạt từ 60 - 65% diện tích để vừa tránh sâu bệnh gây hại cuối vụ và tạo quỹ đất gieo trồng cây vụ đông ưa ấm.

Trà lúa mùa sớm ở Tây Ðô (Hưng Hà) chuẩn bị cho thu hoạch.

Ðể khắc phục khó khăn, thực hiện gieo cấy lúa mùa theo đúng kế hoạch đề ra, các xã, thị trấn đã đánh giá lại toàn bộ diện tích lúa xuân về thời điểm thu hoạch để chủ động xây dựng kế hoạch, giải pháp sản xuất vụ mùa sát với thực tiễn. Ðồng thời tuyên truyền, vận động nông dân thu hoạch lúa xuân với phương châm xanh nhà hơn già đồng và nên thu hoạch ngay khi lúa chín từ 85 - 90% để giảm áp lực về thời vụ cho lúa mùa từ 4 - 5 ngày và phòng chống được mưa bão gây thiệt hại. Ngoài ra, Hưng Hà còn chỉ đạo các địa phương hướng dẫn nông dân gặt sớm một bộ phận diện tích lúa xuân để gieo mạ trà mùa sớm. Các xã có khả năng gieo thẳng tiếp tục duy trì và mở rộng diện tích để vừa tiết kiệm đầu tư chi phí làm đất gieo mạ, công lao động, vừa thực hiện kịp thời vụ.

Ðối với làm đất, Hưng Hà đã quán triệt đến các địa phương điều tiết nước hợp lý, bảo đảm thuận lợi cho thu hoạch lúa xuân nhưng không để ruộng mất lấm. Ðồng thời gặt lúa xuân đến đâu tổ chức cày lồng đất luôn tới đó và bón vôi bột để hạn chế nguồn bệnh phát sinh gây hại lúa mùa sau cấy và giúp gốc rạ, sản phẩm phụ trên ruộng phân hủy nhanh. Riêng đối với diện tích cấy lúa trà mùa sớm, các hộ nông dân phải gặt lúa xuân sát mặt đất, không cày vận rạ để tạo điều kiện làm đất được nhanh; phun một số chế phẩm sinh học để tăng nhanh khả năng phân hủy của rạ và giúp làm đất đạt chất lượng tốt hơn, góp phần gieo cấy đúng lịch thời vụ.

Hưng Hà dự kiến sẽ tập trung thu hoạch lúa xuân từ ngày 10 - 25/6. Như vậy, sau khi thu hoạch lúa xuân, các hộ nông dân chỉ có khoảng thời gian từ 10 - 20 ngày để vừa làm đất, vừa hoàn thành gieo cấy lúa mùa trà sớm. Thời vụ rất gấp gáp, do đó các xã, thị trấn cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động nông dân thực hiện đồng bộ các giải pháp để gieo mạ trà mùa sớm; đồng thời tổ chức hội nghị để quán triệt và giao nhiệm vụ cho các chủ máy làm đất thống nhất về giá, lịch thời vụ. Hưng Hà phấn đấu hoàn thành gieo cấy toàn bộ diện tích lúa mùa trước ngày 18/7.

            Nguyên Bình