Ðến ngày 23/9, diện tích lúa mùa của thành phố Thái Bình đang ở giai đoạn chắc xanh đến chín. Trên đồng ruộng đã xuất hiện rầy nâu lứa 8 đã và đang nở rộ với mật độ rất cao, trung bình từ 500 - 800 con/m², nơi cao 3.000 - 5.000 con/m², cục bộ có ruộng hàng vạn con/m². Theo báo cáo của Trạm BVTV Thành phố, từ ngày 16 - 19/9, có đợt sâu đục thân hai chấm nở rộ trên đồng ruộng gây bông bạc cho lúa trỗ muộn. Dự tính sâu đục thân hai chấm có thể sẽ gây bông bạc cho lúa với tỷ lệ 30 - 40%, nếu không phòng trừ tốt. Trên đồng ruộng Thái Thụy, sâu đục thân hai chấm lứa 5 cũng gây hại nặng cho những trà lúa trỗ bông sau ngày 15/9, tập trung chủ yếu ở các xã gieo sạ nhiều như Thái Thành, Thái Sơn, Thái Thịnh...

Hiện trên đồng ruộng cũng có đợt rầy non nở rộ, mật độ bình quân từ 300 - 400 con/m², nơi cao 1.500 - 2.000 con/m² như ở Thụy Quỳnh, Thụy Tân, Thụy Phúc, Thái Nguyên... Dự báo rầy non sẽ tiếp tục gia tăng từ nay đến khoảng ngày 5/10, nếu không có biện pháp phòng trự kịp thời thì rầy sẽ gây cháy từ khoảng cuối tháng 9 trở đi.

Cùng tình trạng như ở Thành phố và Thái Thụy, trên địa bàn huyện Vũ Thư tính đến ngày 23/9 có khoảng 1.000ha lúa mùa có mật độ rầy từ 2.000 - 4.000 con/m², có nơi 5.000 - 7.000 con/m², cá biệt có ổ hàng vạn con/m². Ðến nay, lúa ở một số địa phương đã có biểu hiện cháy chòm trên lúa trà sớm và lúa đại trà như ở xã Dũng Nghĩa, Song Lãng, Vũ Tiến, Tân Hòa... Bà Lê Thị Hồi, cán bộ Trạm BVTV Vũ Thư cho biết, đến nay 8.200ha lúa mùa của huyện đã trỗ, toàn huyện đã thu hoạch được hơn 500ha lúa mùa trà sớm. Với tình trạng rầy nở rộ như hiện nay, nếu nông dân không chủ động phun thuốc phòng trừ thì nguy cơ lúa bị cháy do rầy không thể tránh khỏi. Ngoài ra, sâu đục thân hai chấm lứa 5 vẫn tiếp tục vũ hóa gây hại cho giống lúa nếp dài ngày, cần chú trọng vừa phun thuốc phòng rầy vừa phòng trừ triệt để sâu đục thân hai chấm.

Chị Hồi cho biết thêm, tại hai xã Vũ Ðoài và Trung An mật độ rầy trên lúa mùa từ 2.000 con/m² trở lên. Tuy nhiên, nông dân tại hai địa phương này vẫn chủ quan, ít ra thăm đồng và ngại kiểm tra sâu bệnh trên lúa. Một trong những nguyên nhân khiến nông dân chủ quan là do rầy còn nhỏ nên khó phát hiện. Bên cạnh đó, một số địa phương đang tiến hành thu hoạch lúa trà sớm nên có tư tưởng gặt chạy chứ không tập trung phun thuốc phòng trừ sâu bệnh cho lúa.

Tại các địa phương khác, phần lớn nông dân cũng còn chủ quan với rầy gây hại trên lúa mùa cuối vụ. Theo bà Lê Thị Nết (thị trấn Vũ Thư), rầy hiện còn rất nhỏ nên nông dân ngại ra đồng kiểm tra vì khó phát hiện. Hơn nữa, thời gian để thu hoạch lúa sắp đến do vậy cũng không cần thiết phải phun thuốc trừ rầy. Còn ông Nguyễn Văn Thành (thành phố Thái Bình) cho biết, vụ mùa này gia đình ông cấy gần 3 sào. Tuy đã có thông báo của Trạm BVTV và của Hợp tác xã Dịch vụ nông nghiệp song hiện diện tích lúa của gia đình ông đã trỗ hết, một số diện tích lúa mùa trà sớm đang chuẩn cho thu hoạch nên ông không phun thuốc phòng rầy mà tiến hành “gặt chạy” để tránh thiệt hại.

Trước tình trạng rầy nở rộ trên lúa mùa cuối vụ, Chi cục BVTV đã có thông báo hướng dẫn bà con nông dân phòng trừ rầy hại lúa mùa. Theo đó, các địa phương cần tuyên truyền, phát động nông dân tích cực thăm đồng, kiểm tra rầy bằng cách rẽ lúa quan sát kỹ phần gốc lúa sát với mặt nước. Khi thấy mật độ rầy khoảng 40 con/khóm (1.500 - 2.000 con/m²) phải tổ chức phun trừ ngay bằng các loại thuốc đặc trị theo hướng dẫn trên bao bì. Ðối với sâu đục thân hai chấm, cần phun trừ cho những diễn tích lúa có mật độ ổ trứng cao. Nếu mật độ ổ trứng trên 0,2 ổ/m², phun trừ một lần; nếu mật độ ổ trứng trên 0,5 ổ/m² cần phun kép hai lần, lần hai cách lần một từ 5 - 7 ngày. Mong rằng với sự vào cuộc của ngành chức năng cùng sự chủ động, tích cực của các địa phương và bà con nông dân, lúa mùa cuối vụ sẽ tránh được những thiệt hại do sâu gây ra.

Ngọc Mai