Về Ðông Hòa những ngày này, cảm tưởng không khí tết đến sớm hơn ở nơi đây. Dọc những con đường liên xã đâu đâu cũng rực sắc vàng đặc trưng của những vườn quất chín đầy sức sống. Trên các vườn quất, rất đông khách đến xem cây, nhiều chủ vườn đã đánh bầu, bứng gốc, buộc cành, chở quất cảnh đến những khách hàng chơi cây sớm. Cây quất cảnh được trồng ở Ðông Hòa đã lâu, tuy nhiên do phát triển tự phát và manh mún nên hiệu quả kinh tế không cao. Năm 2000, UBND xã có chính sách chuyển đổi hơn 60ha cấy lúa kém hiệu quả sang phát triển trang trại và trồng những cây cho hiệu quả kinh tế cao, trong đó diện tích dành để phát triển cây quất cảnh là 30ha.

Ðể cây quất cảnh trở thành “đặc sản” của địa phương, một thương hiệu được thương lái và người chơi quất cảnh tìm về trong mỗi dịp tết, người dân Ðông Hòa có nhiều bí quyết riêng. Khác với quất cảnh được trồng ở Văn Giang, Mễ Sở (Hưng Yên), Nam Phong, Nam Ðiền (Nam Ðịnh) được trồng trên đất cát pha, quất cảnh Ðông Hòa được trồng trên đất thịt. Do hợp chất đất và được bàn tay lao động cần cù, giàu kinh nghiệm của những người dân nơi đây chăm sóc nên quất cho quả to, cây được tạo dáng đẹp tự nhiên mà chơi lại bền, hết tháng giêng cũng không bị héo, rụng. Ðặc biệt, để giữ thương hiệu và chữ tín, sau khi những vườn quất cảnh đã được bán nhưng khách hàng chưa đánh đi, bà con nông dân xã Ðông Hòa vẫn tiến hành chăm sóc, bảo quản cây nếu gặp sương muối, rét đậm để cây ra hoa, bắn lộc khi đến gần tết. Những cây có khách đặt trước được cẩn thận treo biển ghi tên và chăm sóc, uốn, tỉa theo yêu cầu của khách. Nhờ đó, ngay từ đầu tháng 10 âm lịch đã có rất nhiều thương lái từ Hưng Yên, Nam Ðịnh, Hải Phòng, Ninh Bình… về thăm vườn, đặt quất. Cuối năm 2014, thời tiết diễn biến thất thường, quất cảnh ở nhiều địa phương chết hàng loạt, nhờ chăm bón tốt nên những cây quất cảnh của nông dân Ðông Hòa được thương lái về đặt mua buôn cả vườn từ lâu với giá cao hơn so với các năm trước.

Cùng ông Hà Minh Thuân, Bí thư Chi bộ, Trưởng thôn Nghĩa Thắng, chúng tôi xuống thăm vườn quất cảnh của gia đình ông Bùi Văn Thuận, một nông dân trồng quất nổi tiếng tại đây. Với diện tích vườn hơn 3 sào, ông Thuận trồng hơn 300 cây quất cảnh. Nhờ có kỹ thuật chăm sóc, tạo dáng, giữ chữ tín nên 7 năm nay nhà ông chỉ bán cho một thương lái. Với giá trung bình 600.000 - 700.000 đồng/cây, bán hết vườn ông đã thu được hơn 180 triệu đồng. Tâm sự với chúng tôi, ông Bùi Văn Thuận chia sẻ: Với nhiều hộ nông dân trong xã Ðông Hòa, quất cảnh được coi là cây xóa đói giảm nghèo. Nhờ trồng quất cảnh, rất nhiều gia đình đã tăng thu nhập, cải thiện đời sống. Thôn Nghĩa Thắng có gần 300 hộ trồng quất cảnh, nhờ hiệu quả kinh tế cao nên hơn 60% hộ nông dân trong thôn đã chuyển từ các cây trồng khác sang trồng quất cảnh. Chia tay ông Thuận, chúng tôi sang thôn Trung Nghĩa thăm vườn quất cảnh của gia đình ông Trần Ðức Ðại. Với 3,5 sào vườn trồng 370 cây quất, những ngày đầu năm niềm vui đã đến với gia đình ông khi vừa bán cho thương lái 70 cây với giá 200 triệu đồng, trừ mọi chi phí gia đình ông thu về hơn 170 triệu đồng.

Với nghề trồng quất cảnh, người dân Ðông Hòa đang từng ngày phát triển vững chắc và góp phần thay đổi diện mạo quê hương. Mùa xuân đã đến sớm với mảnh đất Ðông Hòa, xuân của ấm no, hạnh phúc.

Trịnh Cường