Thực hiện chủ trương tiết kiệm điện năng của UBND tỉnh Thái Bình, Công ty Cổ phần Môi trường và Công trình đô thị Thái Bình đã thực hiện một số biện pháp tiết kiệm điện năng cho hệ thống đèn chiếu sáng công cộng như: cắt giảm số bóng đèn tại một số công viên, vườn hoa sau 23h; giảm thời gian sử dụng đèn trang trí đường phố và chiếu sáng kiến trúc; tắt bớt một số bóng đèn để các bóng bật và tắt xen kẽ nhau. Tuy sử dụng các giải pháp này có thể tiết kiệm điện năng nhưng lại chưa bảo đảm an ninh trật tự, mỹ quan đô thị và an toàn giao thông. Hơn nữa, các biện pháp này chưa ứng dụng được các công nghệ mới nhằm tiết kiệm năng lượng.

Trước thực tế trên, Công ty Cổ phần Môi trường và Công trình đô thị Thái Bình đã phối hợp với Công ty Cổ phần Công nghệ viễn thông điện lực (ETECO) đã nghiên cứu các giải pháp công nghệ tự động điều khiển hệ thống đèn chiếu sáng công cộng. Trước khi đi vào nghiên cứu, nhóm tác giả đã tiến hành khảo sát và biết được nhu cầu cần cung cấp ánh sáng đối với hầu hết các khu vực đô thị của tỉnh Thái Bình là vào khoảng thời gian từ 18 giờ của ngày hôm trước đến 6 giờ ngày hôm sau. Trong đó, khoảng thời gian từ 22 giờ trở đi, nhu cầu chiếu sáng giảm đáng kể. Dựa vào các kết quả khảo sát và nghiên cứu, một số giải pháp tiết kiệm năng lượng đã được đưa ra dựa trên việc tiết giảm điện áp cung cấp cho đèn chiếu sáng. Các giải pháp được đưa ra đều nhằm mục đích giảm tối đa lượng điện năng tiêu thụ của hệ thống đèn nhưng vẫn bảo đảm đủ độ sáng theo yêu cầu.

Trao đổi với chúng tôi về tính ứng dụng của đề tài, TS. Phạm Duy Phong, Công ty Cổ phần Công nghệ viễn thông điện lực, chủ nhiệm đề tài cho biết: Trong quá trình làm việc, nhóm tác giả đã đưa ra nhiều giải pháp để đánh giá hiệu quả của việc tiết kiệm điện năng, trong đó tập trung vào ba giải pháp (giải pháp điều khiển tại đèn; giải pháp điều khiển tập trung và giải pháp điều khiển tại tủ điều khiển tổng) và nhận thấy giải pháp điều khiển dùng tủ điều khiển tổng có khả năng điều chỉnh linh hoạt, chính xác và phù hợp với nhu cầu hiện nay tại Thái Bình. Từ đó nhóm tác giả tiến hành thiết kế, chế tạo thiết bị tự động điều khiển hệ thống đèn chiếu sáng công cộng.

Ðối với tủ điều khiển tổng, đây là thiết bị sử dụng vi điều khiển và IC thời gian thực, có khả năng điều chỉnh công suất theo thời gian cài đặt trước. Hệ thống đèn chiếu sáng hiện nay chủ yếu sử dụng điện áp đầu vào 220V với các cấp công suất khác nhau. Tuy nhiên, do mạng điện lưới hiện tại ở Thái Bình cũng như trên toàn quốc là mạng điện 3 pha 380V, nên tủ điều khiển được thiết kế để có thể điều chỉnh điện áp cho phù hợp với hệ thống đèn chiếu sáng. Tủ điều khiển tổng có khả năng đóng ngắt điện áp trên cả 3 pha và đóng ngắt trên từng pha với tổng công suất 30kVA hoặc lớn hơn. Việc đóng ngắt cho cả 3 pha và trên mỗi pha được thực hiện bởi các khởi động từ. Trên mỗi pha có các đồng hồ đo các giá trị điện áp và cường độ dòng điện. Ðiện áp xoay chiều cấp ở đầu vào tủ nằm trong khoảng 260V - 430V, điện áp ra sẽ được điều chỉnh ở mức từ 160V - 248V. Khi xảy ra sự cố quá tải hoặc quá áp, Aptomat 3 pha sẽ ngắt toàn bộ điện cung cấp để bảo vệ thiết bị và hệ thống đèn chiếu sáng.

Thiết bị đã được lắp đặt thử nghiệm tại đường Chu Văn An, thành phố Thái Bình. Kết quả, sau một tháng thử nghiệm, với 21 bóng đèn có công suất 250W, khi sử dụng thiết bị tiết kiệm điện đã tiết kiệm được khoảng 35% lượng điện năng tiêu thụ. Với hiệu quả trên, nếu nhân rộng mô hình này trên toàn bộ hệ thống chiếu sáng công cộng của thành phố Thái Bình thì mỗi năm sẽ tiết kiệm được hàng triệu kWh, tương đương hàng tỷ đồng. Ðồng thời, việc đưa vào sử dụng thiết bị này sẽ đóng góp một phần lớn vào việc bảo vệ môi trường, giảm chi phí vận hành, quản lý, khai thác, bảo dưỡng hệ thống, nâng cao trình độ đội ngũ cán bộ quản lý hệ thống chiếu sáng đô thị.

Nói về hướng phát triển tiếp theo của đề tài, TS. Phạm Duy Phong cho biết: Với những kết quả khả quan của đề tài, ETECO đang tiếp tục nghiên cứu nâng cấp công nghệ để điều khiển hệ thống chiếu sáng công cộng của thành phố Thái Bình từ Trung tâm dựa trên WebServer và mạng thông tin di động, là cơ sở quan trọng để xây dựng Trung tâm điều khiển chiếu sáng công cộng của thành phố Thái Bình.

Nguyễn Cường