Hiện toàn huyện có gần 200 công ty hoạt động trong lĩnh vực vận tải biển, quản lý 198 tàu với tổng trọng tải hơn 782.000 tấn, chiếm hơn 10% tổng trọng tải phương tiện vận tải biển toàn quốc. Thái Thụy hiện là địa phương có số lượng tàu biển thuộc sở hữu ngoài quốc doanh đứng đầu cả nước, giải quyết việc làm cho 4.000 lao động với thu nhập từ 4 - 5 triệu đồng/người/tháng. Các doanh nghiệp vận tải biển trong huyện chủ yếu kinh doanh vận tải hàng hóa ven biển và viễn dương với thị trường chuyên chở nội địa từ các tuyến Hải Phòng, Quảng Ninh đi Thành phố Hồ Chí Minh và ngược lại, chở các mặt hàng như vật liệu xây dựng, nông sản; thị trường quốc tế chủ yếu là các nước Đông Nam Á với các mặt hàng như phân bón, gạo, gỗ…

Ông Lê Minh Huấn, Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty Cổ phần Thương mại vận tải biển Trường Lộc (thị trấn Diêm Điền) cho biết: Hiện nay, Công ty có 1 tàu biển số hiệu Trường Lộc 16 chạy quốc tế với trọng tải gần 5.000 tấn. Năm 2015, số chuyến hàng vận tải của doanh nghiệp giảm 20% so với năm 2014, nhiều chuyến vận tải hàng một chiều, chiều ngược lại phải chạy tàu không quay về, nhiều chuyến phải đỗ dài ngày do thiếu hàng chở trong khi lệ phí bến cảng cao. Nhiều đại lý, chủ hàng áp đặt giá, phí hoa hồng cao từ 2,5 - 3,5%/chuyến khiến lợi nhuận từ các chuyến vận tải giảm.

Bốc xếp hàng lên tàu biển.

Là doanh nghiệp có nhiều năm hoạt động trong lĩnh vực vận tải biển, Công ty Cổ phần Vận tải biển Trường Xuân hiện có 4 tàu chạy quốc tế với trọng tải 2.000 tấn/tàu và 1 tàu chạy nội địa trọng tải hơn 1.000 tấn. Ông Vũ Đức Then, Giám đốc Công ty cho biết: Khó khăn thiếu hàng hóa để chở là tình trạng chung của các doanh nghiệp vận tải biển trong huyện từ khi khủng hoảng kinh tế thế giới đến nay. Ngoài ra, những năm gần đây, giá nguyên liệu đầu vào, lương thuyền viên, các chi phí vật tư, phụ tùng, lệ phí bến cảng… không ngừng tăng cao đã ảnh hưởng trực tiếp tới hoạt động của các doanh nghiệp vận tải biển. Đặc biệt, sau khi tuyến vận tải ven biển dành cho tàu sông pha biển (tàu SB) được nối thông từ Quảng Ninh đến Kiên Giang càng khiến sự cạnh tranh gay gắt hơn. Tàu SB chuyên hoạt động ven bờ, có chi phí đóng mới và hoạt động thấp hơn so với tàu biển nên có nhiều lợi thế trong việc vận tải hàng hóa ven bờ so với tàu biển.

Theo thống kê của Phòng Công Thương huyện Thái Thụy, những năm gần đây, trên địa bàn huyện số doanh nghiệp kinh doanh trong lĩnh vực vận tải biển được thành lập mới tăng nhanh: năm 2003 - 2006 tăng 39 công ty, năm 2007 - 2014 tăng 97 công ty. Thái Thụy được xếp vào địa phương có tốc độ tăng trưởng tàu biển nhanh nhất cả nước. Việc phát triển đội tàu một cách ồ ạt, không theo định hướng, chưa phù hợp với nhu cầu vận chuyển hàng hóa bằng đường biển đã dẫn đến tình trạng cung vượt cầu. Năm 2008, khi khủng hoảng kinh tế xảy ra, nhu cầu luân chuyển hàng hóa sụt giảm từ 20 - 30%, giá cước giảm từ 40 - 60% dẫn đến tình trạng dư thừa trọng tải nghiêm trọng, đặc biệt là tàu có trọng tải lớn. Ngoài ra, cơ sở hạ tầng vận tải biển hiện vẫn còn nhiều bất cập cũng là khó khăn với các doanh nghiệp vận tải biển của huyện. Thái Thụy hiện có cảng biển Diêm Điền đã bị bồi lắng, chưa được nạo vét thường xuyên, gây khó khăn cho các tàu có trọng tải trên 1.000 tấn ra vào, năng lực thông qua cảng còn thấp, các tàu lớn chưa thể ra vào để bốc xếp hàng hóa, thiếu cầu cảng để nhận, trả hàng.

Cũng theo ông Vũ Đức Then, để giúp các doanh nghiệp vận tải biển vượt qua thời kỳ khó khăn, Nhà nước nên có nhiều cơ chế, chính sách kịp thời hơn nữa như: giảm mức thuế VAT, giảm các loại phí liên quan đến vận tải biển, bảo hộ hàng hóa vận tải nội địa và hàng hóa xuất nhập cảnh vào Việt Nam, hỗ trợ lãi suất tiền vay, nhiên liệu đầu vào. Về phía ngân hàng, cần cơ cấu lại nợ, giãn thời gian trả nợ cho phù hợp đối với các doanh nghiệp vận tải biển. Bản thân các doanh nghiệp vận tải biển phải không ngừng nâng cao chất lượng dịch vụ, năng lực quản lý, khai thác tàu, thái độ ứng xử của đội ngũ thuyền viên. Đồng thời, đẩy mạnh mối liên kết giữa chủ tàu với chủ hàng, phát triển đội tàu có chuyên môn ngày càng cao và chuyên nghiệp.

Trần Tuấn