Từ năm 2012, Trung tâm Khuyến nông Thái Bình xây dựng mô hình sản xuất giống khoai tây sạch bệnh bằng phương pháp nuôi cấy mô tế bào kết hợp khí canh. Nguyên lý hoạt động của phương pháp này là sản xuất cây mà không cần đất theo cách phun dinh dưỡng dạng sương mù vào bộ rễ, kích thích cây ra rễ, sinh trưởng, phát triển. Trong môi trường thoáng khí, dinh dưỡng được hòa vào nước, cứ 15-30 phút hệ thống tưới sẽ tự động phun sương giúp cây hấp thụ dinh dưỡng để sinh trưởng và phát triển. Ngoài việc nhân giống nhanh, đảm bảo giữ được nguồn gene gốc và cho ra đời thế hệ giống mới hoàn toàn sạch bệnh, có khả năng sinh trưởng phát triển nhanh, công nghệ này còn giảm được 90% chi phí về nước, 95% phân bón so với phương pháp canh tác truyền thống… Trung tâm đã sử dụng các giống khoai tây sạch bệnh vào trồng trong nhà khí canh để sản xuất củ giống siêu nguyên chủng; từ đó tiếp tục nhân giống trong nhà màn tạo củ bi và trồng cách ly để tạo ra giống nguyên chủng và giống xác nhận cho sản xuất đại trà. 3 năm qua, mô hình sản xuất rất ổn định, phát huy hiệu quả rõ rệt, mỗi khóm khoai thu được từ 20-60 củ siêu bi, cao gấp 10 lần so với trồng bằng phương pháp truyền thống. Giống khoai tây siêu bi trồng theo công nghệ khí canh có độ thuần chủng cao, sức sinh trưởng mạnh, không bị lẫn tạp chất và sạch bệnh. Theo tính toán sơ bộ, giá thành sản xuất 1 kg giống khoai tây nguyên chủng 15.700 đồng/kg, trong khi giá giống nhập nội khoảng  26.000 đồng/kg. Song song với việc sản xuất, nhân giống khoai tây siêu nguyên chủng trên giàn khí canh, nhà lưới, Trung tâm đã mở rộng diện tích sản xuất củ giống khoai tây ở một số địa phương. Kết quả, củ giống đưa xuống sản xuất có chất lượng cao, hoàn toàn sạch bệnh, phù hợp với khí hậu đồng đất ở địa phương, có khả năng thích ứng rộng, năng suất đạt khá.

Đồng chí Nguyễn Hồng Diên, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh ghi nhận và đánh giá rất cao mô hình sản xuất giống khoai tây sạch bệnh bằng phương pháp nuôi cấy mô tế bào kết hợp khí canh tại Trung tâm Khuyến nông tỉnh. Đồng chí  khẳng định mô hình này sẽ có triển vọng lớn, phù hợp xu thế phát triển sản xuất tất yếu trong thời gian tới bởi tạo được nguồn giống khoai chất lượng cao, giúp người dân chủ động về nguồn giống tại chỗ sạch bệnh, với giá thành thấp, chất lượng tốt, cho năng suất, giá trị thu nhập cao. Đồng chí Chủ tịch UBND tỉnh đề nghị thời gian tới Trung tâm Khuyến nông tỉnh cần tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền quảng bá, chuyển giao khoa học công nghệ để nhân rộng mô hình ở nhiều địa phương. Tăng cường liên kết với nông dân, doanh nghiệp, các hợp tác xã tích tụ ruộng đất, xã hội hóa việc đầu tư mở rộng sản xuất nhân củ giống cấp nguyên chủng; xây dựng các vùng sản xuất khoai tây hàng hóa quy mô lớn cho tỉnh và một số vùng phụ cận, góp phần mở ra một hướng đi mới trong việc sản xuất nông nghiệp hàng hóa của tỉnh ta hiện nay.

Mạnh Cường